خواص نعناع

نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه ای های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره نعناعیان می باشد و جز سبزی های خوراکی است. از محل گره های ساقه، ریشه هایی خارج می شوند که ساقه جدید را درست می کنند. بنابراین اگر شما فقط یک ساقه نعناع در باغچه خود بکارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزارپا می گویند.

نعنایی که به عنوان سبزی خوردن مصرف می کنیم، با نعنایی که به صورت خودرو در کوه می روید متفاوت است. البته از نظر شکل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای کوهی قوی تر است.

البته خوردن نعنایی که پرورش داده می شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می گیرد، با غذای روزانه، مخصوصا ناهار توصیه می شود.

در مواردی که ناراحتی های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی کند، بلکه درمان کننده ی ناراحتی معده هم می باشد.

نعنای کوهی یا نعنای فِری، از نظر کاربرد و خواص از نعنای معمولی که پروزش داده می شود، بسیار عالی تر، قوی تر و مؤثرتر است.

این گیاه در دامنه ها و ارتفاعات متوسط رویش دارد. بو و عطر بسیار نافذی دارد و در کرم هایی که برای پوست ساخته می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.

این گیاه، گل های ریز و آبی رنگی دارد و قسمت های مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ساقه ی آن است.

ترکیبات

نعنا دارای ماده ای به نام منتول است که احساس خنکی در دهان ایجاد می کند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35 تا 55 درصد تغییر می کند که البته اگر نعناع دیر کنده شود، مقدار منتول آن تا حدود 30 درصد پایین می آید.

خواص درمانی

* نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می کنند که مصارف طبی مختلفی دارد.

* نعنا باد شکن است و گاز معده و روده را از بین می برد.

* تقویت کننده معده و بدن است.

* ضد تشنج و ضد سرفه است.

* نعناع مسکن،‌ آرام بخش و قاعده آور است.

* برای بی خوابی، کم خوابی و ناراحتی های شبانه یک داروی موثر است.

* استفاده از نعنا، درد شکم را برطرف می کند.

* نعناع برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا مفید می باشد.

* نعناع ناراحتی های عصبی را برطرف می کند.

* برای تسکین درد دندان، نعناع را در دهان گذاشته و بجوید.

* آشامیدن دم کرده نعناع و یا عصاره نعناع خونریزی سینه را قطع می کند.

* کمپرس نعناع درد سینه و پهلو را از بین می برد.

* نعناع کرم های روده و معده را می کشد.

* برای از بین بردن سکسکه و دل به هم خوردگی و استفراغ، نعنا را با انار ترش بخورید.

* نعناع ادرار را زیاد می کند.

* یک فنجان دم کرده گرم نعناع سینه را آرام می کند.

* برای رفع قولنج و دردهای روده، معده و هضم نشدن غذا، دم کرده نعنا بنوشید.

* برای از بین بردن گلودرد، دم کرده نعناع غرغره کنید.

* نعناع معرق است، بنابراین تب را پایین می آورد.

* در هنگام سرماخوردگی بینی را با دم کرده نعناع بشویید.

* نعناع بهترین دوست کبد است. کبد را تمیز کرده و صفرا را رقیق می کند و کلسترول خون را پایین می آورد. برای این مورد دم کرده نعنا را قبل از غذا بنوشید.

رفع سردرد با نعناع

* برای رفع سردردهای میگرنی می توانید با مخلوط کردن مواد زیر، پمادی تهیه کنید و در نقطه ای که درد می کند، بمالید.

اسانس نعناع   3 گرم

روغن زیتون  2 گرم

لانولین        5 گرم

* برای رفع سردرد از کمپرس نعناع استفاده کنید. به این ترتیب که 10 قطره روغن نعناع را با یک لیوان آب سرد مخلوط کرده و در یک کاسه بریزید.

سپس یک پارچه که به اندازه پیشانی باشد در آن فرو برده و آب اضافی آن را بگیرید و روی پیشانی و شقیقه ها قرار دهید تا سردرد برطرف شود.

ضدعفونی کردن بینی با نعناع

برای ضد عفونی کردن بینی، با مخلوط کردن 1 گرم اسانس نعناع و 40 گرم روغن بادام شیرین، محلولی تهیه کنید و پنج قطره در هر سوراخ بینی بچکانید.

رفع خارش با نعناع

اگر بدن شما خارش دارد مقدار 2 گرم اسانس نعناع را در 50 گرم وازلین ریخته، خوب با هم مخلوط کرده و در محل خارش بمالید.

تسکین آرتروز با نعناع

اگر از بیماری روماتیسم و آرتروز رنج می برید، از روغن نعناع استفاده کنید، به این صورت که 2 قطره روغن نعناع را با یک قاشق سوپخوری روغن بادام مخلوط کرده و محل های دردناک را با آن ماساژ دهید.

اسانس نعناع

یکی از فرآورده های نعناع، اسانس آن است که از تقطیر برگ و سرشاخه های گلدار نعنا تحت اثر بخار آب تهیه می شود و دارای 50 تا 70 درصد منتول می باشد.

اسانس نعناع که در کشور انگلستان تهیه می شود، شهرت خاصی دارد.

این اسانس به عنوان تقویت کننده معده، بادشکن، ضد عفونی کننده،‌ رفع دل پیچه ی بچه ها و اسهال به کار می رود.

برای استفاده از اسانس نعنا کافی است که مقدار یک تا سه قطره از آن را با یک لیوان آب مخلوط کرده و بنوشید.

موارد احتیاط

* اسانس نعناع را نباید به مقدار زیاد به کودکان و نوزادان خوراند، زیرا روی حرکات تنفسی  و قلب اثر می گذارد و ممکن است خطرناک باشد.

* اگر اسانس نعناع به مقدار زیاد مصرف شود، فشار خون را بالا برده و موجب حالت تهوع، استفراغ و درد معده می شود و حرکات دودی معده را از بین می برد.

* نعناع با تمام فوایدی که دارد، اگر زیاد مصرف شود سیستم گوارشی را تحریک می کند.

لذا اگر شما روزی دو تا سه فنجان دم کرده نعنا می نوشید، بهتر است بعد از دو هفته نوشیدن، چند روزی مصرف آن را قطع کرده و دوباره شروع کنید.

نسخه گیاهى براى سرماخوردگی

با توجه به اینکه استفاده از گیاهان دارویى در درمان بیمارى ها از روند کندترى نسبت به داروهاى شیمیایى برخوردار است، یعنی زمان طولانی تری وقت می برد، ولى طبق تحقیقات به عمل آمده، این روزها میزان مصرف این گیاهان نسبت به سال هاى قبل افزایش یافته و این مسئله نشان می دهد علی رغم درمان کندتر این قبیل گیاهان، عده اى از افراد به دلیل توجه بیشتر به موضوع سلامتى، این نوع درمان را به ضررهاى جانبى حاصل از داروهاى شیمیایى ترجیح داده اند و این گامى مهم در جهت زندگى سالم محسوب مى شود.

اگر شما نیز به این روش زندگى علاقه مندید پیشنهادهاى زیر مى توانند شما را در درمان گیاهى بیمارى سرماخوردگى و تبعات آن یارى دهند:

1- بُخور دادن از جمله رایج ترین اقدامات به هنگام بروز سرماخوردگى و مشکلات ناشى از آن مانند گرفتگى و خشکى مخاط بینى، سرفه و ... است و از آنجا که منابع گرمازا به خصوص از نوع متمرکز آن مانند شومینه و بخارى، هوا را خشک مى کنند، با کاربرد این لوازم، این مشکلات نیز افزایش مى یابند.

لذا همواره رطوبت مورد نیاز در اتاق را با قرار دادن کاسه یا کترى پُر از آب بر روى اجاق گاز یا بخارى و همچنین ریختن اندکى محلول اکالیپتوس در آن تامین کنید و یا اگر دستگاه بُخور دارید، به وسیله ی آن هواى موجود را مرطوب کنید.

علاوه بر این اقدام، بهتر است بیمار با ریختن مقداری محلول اکالیپتوس در ظرف آب جوش، بُخور دهد، به این شکل که با انداختن حوله اى بر روى سرش، صورت خود را بالای ظرف حاوی مواد بُخور بگیرد و تا حد امکان تنفس هاى عمیق انجام دهد تا بخارهای آب و هواى گرم، بیشتر و به طور مستقیم وارد مجارى تنفسى او شود. سپس در پایان، حوله را بر روى صورت خود کشیده و تا پایان خشک شدن رطوبت و عرق موجود در سر و صورتش، حوله را به همان شکل نگه دارد و به فضاى سرد وارد نشود.

البته علاوه بر گیاه اکالیپتوس، گیاهان دارویى دیگرى نیز وجود دارند که بُخور دادن آنها نیز در روند بهبودى این بیمارى بسیار تاثیرگذار است. در اینجا به چند نمونه از این گیاهان و همچنین طریقه استفاده صحیح از آنها اشاره خواهیم کرد:

الف- آویشن و گل بنفشه را به میزان مساوى مخلوط کرده و با مقدار مناسبى آب بجوشانید. بخارهاى ناشى از جوشیدن این مواد را بخور داده و باقى مانده محلول آن را پس از صاف کردن بنوشید.

ب- مقدارى ریحان و پونه خشک را به میزان مساوى با هم مخلوط کرده و درون کاسه اى پر از آب ریخته و در حالت جوش بر روى اجاق گاز بخور دهید (ترجیحاً از ریحان بنفش استفاده کنید).

ج- بخور مخلوط پر سیاوشان، آویشن و ریحان (هر کدام به میزان مساوى) در آب نیز براى سرماخوردگى بسیار مفید است. البته جوشانده این مخلوط را نیز به صورت خوراکى مى توان استفاده کرد.

2- براى کاهش سرفه و گلودرد و همچنین در برخى مواقع جهت جلوگیرى از گسترش سرماخوردگى، روزى چندبار یک لیوان آب جوشیده داغ و یک قاشق غذاخورى عسل و چند قطره آب لیموترش تازه را با هم مخلوط کرده و بنوشید.

3- براى از بین بردن خارش گلو، مکیدن چند عدد میخک بسیار مفید است.

4- شلغم نیز از جمله سبزى هایى است که خوردن آن همواره در روزهاى سرماخوردگى توصیه مى شود. رایج ترین طریقه استفاده از شلغم به صورت پخته با نمک یا شکر و یا مصرف آن در آش یا سوپ هاى ساده مخصوص بیمارى است، ولى بسیارى از افراد به خصوص بچه ها به جهت دوست نداشتن طعم پخته شلغم، از مصرف آن صرف نظر مى کنند، در حالى که با دو روش دیگر مى توان از خواص آنتى بیوتیکىشلغم بهره مند شد:

الف- شلغم را پوست کنده و به صورت خام بر روى سالاد فصل رنده کرده و میل کنید.

ب- پس از شستن شلغم، بدون پوست کندن، قسمت بالاى آن را با چاقو به صورت افقى برش بزنید. کمى از داخل شلغم را به وسیله قاشق مرباخورى گود کرده و فضاى خالى را با یک قاشق مرباخورى شکر پر کنید. سپس قسمت بریده شده را مانند در بر روى شلغم حاوى شکر قرار دهید. این کار را با چند شلغم انجام دهید. سپس آنها را درون کاسه اى در کنار هم چیده و به مدت یک شب تا صبح در یخچال بگذارید. پس از طى این مدت، هنگامى که در هر یک از شلغم ها را باز کنید، با محلول آب شلغم و شکر مواجه مى شوید. این شربت عصاره شلغم است.

شما مى توانید مانند دارو روزى چند بار از این شربت استفاده کنید.

5- اغلب افراد گل گاوزبان را به جهت تاثیرات آرام بخشى و تقویت کنندگی قلب آن مى شناسند، حال آنکه این ها خواص فرعى این گیاه محسوب شده و بیشترین خاصیت این گیاه بر روى سرماخوردگى است.

گیاه گل گاوزبان ضدسرفه، خلط آور و معرق است.

این گیاه را به همراه عسل دم کرده و یا از جوشانده ی آن استفاده کنید.

معجونی برای روشن کردن پوست

نکته مهم در تهیه این معجون ها سادگی روش تهیه و البته طبیعی بودن و نداشتن هر گونه ماده صنعتی/آرایشی می باشد. تنها نکته ای که پیش از تهیه و استفاده از این مواد می بایست مورد توجه قرار گیرد این است که در صورت داشتن آلرژی به خوردن هر کدام از اجزای تشکیل دهنده یک معجون به جهت احتیاط بهتر است از استفاده آن بر روی پوست صورت و بدن نیز خودداری شود. 

 

معجونی برای روشن کردن پوست !

 

 

4 قاشق غذا خوری آب گوجه فرنگی، نصف قاشق چای خوری آرد نخود ، نصف قاشق چای خوری ماست و نصف قاشق چای خوری زردچوبه را با هم مخلوط میکنیم. مخلوط حاصل را به پوست مالیده و پس از 20 دقیقه با آب سرد شستشو می دهیم.

 

 

 

-معجونی برای جوان سازی پوست صورت

 

 

یک آواکادو را به شکل کاملا نرم و خمیری درآورده و با نصف یک فنجان خامه و پوره یک هویج پخته متوسط و نیز یک تخم مرغ زده شده و سه قاشق غذا خوری عسل مخلوط می کنیم. سپس این مخلوط را آنقدر میزنیم تا کاملا یک دست شود. حال این معجون را به پوست مالیده و بعد از 10 الی 15 دقیقه آن را پاک کرده و می شوییم.

 

 

 

-لوسیونی خوشبو برای روشن کردن پوست

 

 

یک دسته کوچک نعناع تازه را با مقداری آب در مخلوط کن میریزیم تا خمیر نسبتا غلیظی به دست آید. سپس نصف یک فنجان آب لیموترش را به آن اضافه کرده و لوسیون به دست آمده را روی پوست صورت مالیده و بگذارید 20 دقیقه باقی بماند. در نهایت صورت را شستشو داده و به پوست خود مرطوب کننده بزنید.

 

 

 

-معجون شفاف سازی پوست بدن

 

 

به میزان مساوی از عسل و موز له شده را با هم مخلوط و یک قاشق چای خوری به آن دارچین اضافه کنید و آن را خوب مخلوط نمایید. سپس آن را بر روی پوست بدن مالیده و پس از نبم ساعت پوست بدن خود را شستشو دهید.

 

 

 

-معجونی برای خنک کردن پوست خصوصا در فصل تابستان

 

 

یک خیار متوسط را به همراه 100 گرم نعناع داخل مخلوط کن ریخته ومخلوط نمایید تا خمیر یک دستی حاصل گردد. این معجون را به پوست خود مالیده و پس از 20 دقیقه پوست خود را شستشو دهید.

 

 

 

 

-معجون تقویت کننده و روشن کننده پوست

 

 

به میزان مساوی از ماست ، جعفری و خیار را در مخلوط کن ریخته تا به شکل مخلوطی یک دست درآید .آنگاه این معجون را بر روی پوست در نواحی که بیرون از لباس هستند مالیده و پس از 20 دقیقه با آب سرد بشویید.

دستور پخت پلو سه رنگ پلوی مخصوص مهمانی

سبزی پلو را با نصف برنج مخلوط کنید و نصف برنج سفید را با قدری روغن مخلوط کرده در ته دیگ بریزید سپس هویج و کلم و نخود فرنگی و سیب زمینی سرخ شده را روی آن ریخته، قدری دیگر برنج سفید روی سبزیجات مزبور بریزید

مواد لازم برای تهیه پلو سه رنگ :

هویج ۳۷۵ گرم

سیب زمینی ۲۷۵ گرم

سبزی پلوئی مقداری

کلم پیچ قرمز ۵ برگ

نخود فرنگی ۷۵۰ گرم

برنج ۱۰۰۰ گرم

طرز تهیه پلوی سه رنگ :

هویج و کلم و سیب زمینی و نخود فرنگی را خرد کنید و سیب زمینی‌ها را دو نصف نموده سرخ نمائید.

مقداری سبزی پلو را خرد کنید و کنار بگذارید.یک کیلو برنج را خیس نموده در آب جوش ریخته صافش کنید.

سبزی پلو را با نصف برنج مخلوط کنید و نصف برنج سفید را با قدری روغن مخلوط کرده در ته دیگ بریزید سپس هویج و کلم و نخود فرنگی و سیب زمینی سرخ شده را روی آن ریخته، قدری دیگر برنج سفید روی سبزیجات مزبور بریزید.

موقع کشیدن اول پلوئی که در آن هویج و غیره است بکشید سپسپلوسبزی را بکشید و آخر از همه پلو ساده را.

قدری زعفران سائیده شده هم رویپلوبریزید.

انار پلو ، غذای جدید و خوشمزه پاییزی

مابقی مواد لازم را با یکدیگر مخلوط کنید و هنگام دم کردن برنج، یک ردیف برنج ریخته، یک ردیف مخلوط انار و همینطور ادامه دهید تا آخر و نهایتا اجازه دهید برنج دم بکشد

مواد لازم

•    برنج: 2 پیمانه

•    انار دانه شده : یک و نیم پیمانه

•    خلال پسته : یک سوم پیمانه

•    گشنیز تازه خرد شده : یک پیمانه

•    پودر تخم گشنیز :یک قاشق مربا‌خوری

•    کشمش پلویی :نصف پیمانه

•    زعفران : به مقدار لازم

طرز تهیه

1.    برنج را با آب و نمک خیس و سپس به روش معمول آبکش کنید.

2.    مابقی مواد لازم را با یکدیگر مخلوط کنید و هنگام دم کردن برنج، یک ردیف برنج ریخته، یک ردیف مخلوط انار و همینطور ادامه دهید تا آخر و نهایتا اجازه دهید برنج دم بکشد.

3.    هنگام کشیدن برنج مقداری کره و زعفران روی برنج داده و سپس در بشقاب یا دیس مورد نظر کشیده و سرو کنید.