شاندرمن من دلم خیلی گرفته

شاندرمن من دلم خیلی گرفته

سیدمومن منفرد

سلام بر خوانندگان ارجمند وبلاگ ویژه شاندرمن

مدتی است که وقت نکرده ام به روز باشم. پیشاپیش از همه ی دوستان عذر می خواهم

شاندرمن من دلم خیلی گرفته

شاندرمن، ای سرزمین شهد و شکر، ای سرزمین شیرینی ها، ای سرزمین شعر دلم تنگِ تنگ است. شاندرمن من، امروز تالش و فرهنگ آن در برهه ی بسیار بدی قرار گرفته است. عده ای خود را خورشید تابان تالش و تالش شناسی می دانند و تمام زحمات دیگران را به نام خود ثبت می کنند. شاندرمن، ای شاه نشین سرزمین تالش، ای میان دو شاه نشین قلعه های لیسار و قلعه رودخان فومن دلم خیلی گرفته؛ زیرا کوره قو جای بلبل نشسته؛ زیرا عقاب جوجه را به دهان گرفته و در آسمان ها در حال جولان دادن است. شاندرمن من، دلم برای لِدوی تالش تنگ شده، لِدو کجایی که رَمَه اسپَه خوابش برده و رمه و گوسفندانت را به گرگ سپرده است. لدو، تالش در خودش گم شده است و افرادی داعیه ی تالش را دارند که خود تالش نیستند و با نام تالش به خیلی جاها رسیده اند. شاندرمن من، اوره بند تو کجاست که روزی اوراتوهای تاریخ در آن حکمرانی می کردند؛ همان پادشاه آرگیشتی که به پادشاه تالش دستبند مفرغی را هدیه داد. تالش باید بپاخیزد و سکوت را بشکند تا هر کس و ناکسی خود را اظهر من الشمس آن ننامد. تالش تالش است، تالش باید به داشته های فرهنگی اش ببالد. تالش هزاران داتام، شیخ زاهد، عبدالقادر،عبدالفتاح و ... دارد. تالش از آن روزی که میللر، ستوده، ابراهیم صفایی، هارون شفیقی، بازن،عبدلی، مسرور، شمسی پور،آقاجانی و ... برایش دست به قلم شدند دارای چند صد شاعر، پژوهشگر، محقق و تالش شناس و فعال فرهنگی شده است. چرا بعضی ها باید خود را تنها نمایندگان تالش در عرصه های فرهنگی هنری بنامند. تالشان باید حرکت کنند و با تصمیم درست و منطقی خود جلوی چنین افرادی بایستند. تالش فقط یک نفر نیست. تالش در درازنای تاریخ با باله روس، داتام، شیخ زاهد ، شیخ عبدالقادر، ساروخان، خادم بیگ، رستم کلاه چرمینه، نجفقلی بیگ، امیره ساسان و .... به میدان آمده و هرگز تنها نبوده است. تالش نیازمند صداقت است. تالش نیازمند اتحاد و همدلی قومی است. اما با چه افرادی؟ البته با افراد راست کردار، نه با افرادی که خود را تمام تالش می دانند و تالش را در خود خلاصه می کنند؛ زیرا تالش مجموعه ای از همه ی افرادی است که از آستارا تا شفت در آت زندگی می کنند. تالش ارث پدری هیچ کس نیست.

تالشان می دانند چگونه باید تصمیم بگیرند و چگونه مقابل حرکت های اشتباه افراد بمانند. 

ما باید ارزش ذخیره گاه های فرهنگی تالش را بدانیم و از تمام پتانسیل های آن جهت پیشبرد اهداف تالش شناسی بهره ببریم. تالش به یک فرد متکی نیست. تالش، تالش شناس مغررو نمیخواهد. تالش انسان دلسوز می خواهد که مانند چشمه سارانش صاف و زلال باشد و مانند آب دره هایش به رودخانه خروشان ریخته و به دریا برسد نه که مانند چکه آبی خشک و خشک و نابود شود.

تالشم  من تالش

من همنشین لِدواَم

من با فتره لس به جنگ زور و تزویر و ریا می روم

من ابر تیره ی خورشید تالش را از میان بر می دارم

تا خورشید واقعی خودش را نمایان سازد

من تالشم تالش

من هم قرین ببر تالشم

من همپای داتامم

من سرباز جنگ های کادوس علیه دشمنانم

من همراه ذوالقرنین قرآن کوروش کبیرم

من تالشم تالش

من مانند چشمه ی کوهساران زلال و صافم

من کوه استوارم

من دژگاه نوئَه دی و مریانم

من حیران آستارایم

من تالشم تالش

من پونوسم

در سرزمین تالش می رویم

من گلی از گل های باغ و بوستان تالشم

من کمر خم نمی کنم

من مانند اَلاشِ تالش سرافرازم

من تالشم تالش

من به مانند کیش سرسبزم

من برادر چرمَه لیوه هستم

من موانع سر راه تالش را از میان بر می دارم

من تالشم تالش

سرزمینم تالش است

وطنم شاندرمن، ماسال، تالشدولاب

همسایه ام آذربایجان

من تالشم تالش

سرزمینم تالش

وطنم پره سر، فومن،ماکلوان، لیسار

آری لیسار همان قلعه ی میان نی زار های تالش

پناهگاهم دیوه لونه، قلعه رودخان، فلعه ی شیندان

همان قلعه ای که اهریمن موفق به فتحش نشد.

من تالشم تالش

سربرافراشته روی قلعه کول ماسال ایستاده ام

و آبشار خَرِمکَش شفت را به نظاره نشسته ام

سوئَه چاله را می نگرم که چگونه ابر، دورش را احاطه کرده

ولی او نوک قله و سرش را نمایان ساخته است

من تالشم تالش

من اهورایی ام

وطنم حویق و چوبر، آستارا

ستاره ی کهکشان تالش

که با هشت پرخود بر زمین زیبا نورافشانی می کند

من آفتابم من خورشیدم

من تالشم تالش

من همراه کوروش علیه اهریمنم

سرزمینم اسالم، نوئه دی، مریان، وسکه، مینه رو

من سربرزم، من فرزند ایسپییه مزگتم

من فرزند حق و حقیقتم

من مسلمانم

من مسلمانم

من فرزند حسینم

که گفت اگر مسلمان نیستید آزاده باشید

من تالشم آریایی

نه، ماقبل آریا

همان دوران که به ما دیو می گفتند

آری دیوه که، دیوه لونه، دیوه چت

من تالشم

من تاریخم

من ماقبل تاریخم

خانه ام در غارها بود

غار آویشو

غاری که آب در آن فرو می رود

آری من تالشم شاندرمنی ماسالی تالشدولابی کرگانرودی فومنی آستارایی شفتی ماکلانی

من حقیقتم من مسلمانم من نشانه ی خدا روی زمینم من اشرف مخلوقاتم

من..............................

سر فراز باشی وطن من

سرفراز باشی میهن من .. ای فدایت جان و تن من

پر بها تر از هرُ گوهر .. خاک پاک تو وطن من

یادگارِ خونِ عاشقانِ بی نشان .. تا ابد بود تو را حق نگه دار

ای شمیمِ دلنوازِ عشق و معرفت .. سرزمین پاک ما ای ایـــران

دوستت دارم .. مهد دین مــن .. دوستت دارم .. بهترین مــن .. دوستت دارم سرزمین مـن

گر بخواهد دمی دشمنی هلاک تو .. گر بخواهد کسی یک وجب ز خاک تو

می شوم تا مرزت روانه ... خصم دون، می رانم ز خانه

با سلاحی از خشم و کینه ... سینـه اش مـی گیـرم نشانـه

دوستت دارم .. مهد دین مـــن .. دوستت دارم .. بهترین مـــن .. دوستت دارم سرزمین مـن

سرفراز باشی میهن من .. ای فدایت جان و تن من

پر بها تر از هرُ گوهر .. خاک پاک تو وطن من

ایران .. ایران .. ایران ایران ایران ایـران

یادگار خون عاشقان بی نشان .. تا ابد بود تو را حق نگه دار

ای شمیم دلنواز عشق و معرفت .. سرزمین پاک ما ای ایـــران

آیامیراث فرهنگی ازتصاریف بی امان تخریب در امان می ماند؟

میراث فرهنگی کی ازتصاریف بی امان تخریب ها در امان می ماند؟

ملل و اقوام بیشمار از چشمه فیاض تمدن و فرهنگ  ایران  سیراب گردیده اند. اقوام فراوان در اثر برخورد و آمیزش و معاشرت با تمدن و فرهنگ ایرانزمین ر، آراء و اندیشه‌های نوینی پیدا کردند. که این تأثیر بس مهمی در وضع تمدن جهانی  آنهاپدید آورد و سبب شد که فرهنگ بشری با سرعت بیشتری پیش رود.معماری ایران مانند بسیاری دیگر از مظاهر فرهنگی ما در طول تاریخ حیات خود از تداوم کم نظیری برخوردار بوده است. و شیوة خاص خود را در ایجاد فضای و مکان های تاریخی پی ریزی کرد دیگر آن خصوصیاتی را که معماری سرزمین ما بدانها باز شناخته میشود در طی قرون متمادی هرگز از دست ننهادو کشوری بدان سرحدات نرسید.اگر  هیچ چیز در پهنه دشت های وسیع و کوهسار‌های با عظمت سرزمین ما زیبایی گنبدهای کوچک فیروزه‌ای رنگ را که در زیر گنبد نیلگون آسمان تصویر فلکی خرد را به خاطر می‌آورد برابری نمی کند.اگر معماری تخت جمشید در هیچ سرزمینی تکرار نگردید و جام زیویه و حسنلو و کلاردشت و مارلیک همچنان بی همتا و ممتاز تحسین افرین شدند واگر نقش ها بر بیستون وبرم دلک و طاق بستان و نقش رجب و و...جان گرفت نشان از تلاش های بی وقفه ای است که هیچگاه مسیر هنر ایرانی را با رکود مواجه نساخته است.میراث فرهنگی امروز ما، میراث تمام  ایرانی و مولود این هنرآفرینی ها است که نادیده گرفته شده است.تمدن ایرانی در طول ادوار کهن روزبروز در شکفتگی و نمو بوده و ایستادگی در برابر مصائب و از نو ساختن و نه ویران کردن  و حیات ملی بخشیدن ، در عین آنکه شکست هر امیدی را در دل‌ها شکسته،توانست وروح زندگانی درکالبد تمدن انسان ها بدمد امروز در غل و زنجیر تخریب ها ودربند تصاریف و تحاریف واقع شده است. فردا ما را از فعالیتهای هنری ایرانی که عظمت اصیل این کشور را بما نموده است  بهره وافری نخواهد بود

سقوط تانک‌ها؛ پرواز دیش‌ها

فالِق

دشمن خوب دانست تا وقتی هجمه‌ی اندیشه‌ی جهاد و شهادت در شریان و سلول‌های خاکستری این جوانان موجز می‌زند، حتّی 8 سال جنگ هم به جبهه‌ی ایمان و ایثار می‌خورد و استراتژی و تاکتیک کاری از پیش نمی‌برد. چه شد که امروز در برابر اِشغال سرزمین فکر جوانان پاهایمان روی هم افتاد و شانه بالا انداختیم و بهانه‌ی هزار گرفتاری از زندگی خود را دادیم؟

وبگاه "فالِق" نوشت:

روزیکه خاک این ملت تهدید شد هلهله ای در تمام مردم این سرزمین برای حراست از حتی یک وجب از خاک این میهن ایجاد شد...

اما...

چه شد که امروز در برابر اشغال سرزمین فکر جوانان پاهایمان روی هم افتاد و شانه بالا انداختیم و بهانه ی هزار گرفتاری از زندگی خود را دادیم و در آخر اینکه

" به ما چه....صلاح خویش را خسروان دانند ! "

اما....

بیشتر بخوانید

تولد هنرمندی که هیچ‌گاه برای پول نخواند

امروز تولد محمد نوری است، مردی که با صدای دلاویزش فقط برای وطن خواند.

محمد نوری ۱ دی‌ماه سال ۱۳۰۸ در تهران متولد شد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی و متوسطه در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد.

او علاوه‌بر فعالیت در عرصه موسیقی، چند کتاب را هم ترجمه کرد که از جمله رمان «درخت شیطان» نوشته ایرزی کازنیسکی است.

مرحوم نوری ابتدا در هنرستان تئاتر نزد اسماعیل خان مهرتاش مدت سه سال آواز ایرانی را به‌طور سینه ‌به ‌سینه آموخت. سپس به هنرستان عالی موسیقی رفت و زیر نظر استادان مصطفی کمال پورتراب و مهندس سیروس شهردار سلفژ و نت و پیانو را فراگرفت و پس از آن به کلاس اِولین باغچه‌بان – دیگر استاد هنرستان عالی موسیقی – رفت که مکتب وسعت صدای خود را پیدا کند.

محمد نوری آثاری را همچون «ای‌ ایران»، «سفرهای دور»، «آواز سرزمین خورشید»، «مریم‌ جان»، «عروسی»، «چشمان آبی و دریا»، «انتظار»، «لانه متروک»، «باران‌ها»، «ترانه‌های چوپان»، «سرزمین گیلان»، «شالیزار»، «ای به خفته دل»، «توبیو»، «نشونشو»، «لالایی شیرازی» و «آواز سرزمین خورشید» از خود به جا گذاشته است.

مصطفی کمال‌ پورتراب پس از درگذشت محمد نوری، گفته بود: محمد نوری تربیت خانوادگی خوبی داشت، از کارهای مبتذل دوری می‌کرد و از افرادی که در سطوح برتر موسیقی بودند، بهره می‌گرفت و کارش در موسیقی پاپ بسیار ارزنده بود.

این آهنگساز پیشکسوت درباره‌ی محمد نوری که سلفژ را نزد او فراگرفته بود، یادآور شد: اطلاعات نوری در زمینه موسیقی بسیار خوب بود و پایه و اساس محکمی داشت و شاگردان خوبی را نیز تربیت کرد که افرادی مثل علیرضا شفقی‌نژاد از یادگارهای او هستند.

کمال ‌پورتراب درباره‌ی مدتی که محمد نوری نزد او سلفژ را فرا گرفته بود، چنین اظهار نظری دارد: هرکس که موسیقی‌دان می‌شود، باید تئوری سلفژ را به خوبی بداند؛ چون سلفژ علم موسیقی است و گوش را تربیت می‌کند و فرد می‌تواند ریتم‌ها را بنویسد. برای من جالب است که محمد نوری این موضوع را که از شاگردان من بوده، مطرح کرده است و این هم از ویژگی‌های خوب او محسوب می‌شود و نشان می‌دهد که او قدردان است؛ چون بسیاری هیچ‌گاه نمی‌گویند که از کجا و چه کسی آموخته‌اند.

وی می‌گفت: محمد نوری به عنوان چهره‌ی ماندگار شناخته شد و این نشان می‌دهد که او در میان هنرمندان و مسؤولان دولتی شناخته‌شده بود و مورد توجه قرار می‌گرفت.

کمال ‌پورتراب درباره‌ی شیوه‌ی آوازی محمد نوری تأکید داشت: محمد نوری در شیوه‌ی آوازی خود پیشتاز بود و تحصیلات موسیقی را هم نزد خانم اِولین باغچه‌بان گذراند و اشعاری را هم که می‌خواند، اشعاری مردمی بود که وطن‌پرستی را درس می‌داد و مردم را نسبت به حقایق زندگی آگاه می‌کرد و کارهایش برخلاف برخی موسیقی‌های پاپ امروزی بود که فقط کلمات بی‌معنا در آن‌ها پیدا می‌شود. همه‌ی قطعات او باارزش بود و مردم را راهنمایی می‌کرد.

علیرضا شفقی‌نژاد نیز درباره خلق و خوی استادش می‌گفت: او همیشه برای وطنش خواند و هیچ‌گاه به خاطر پول کار نکرد.

رهبر گروه کُر فیلارمونیک ایران یادآور شده است: من از سال ۱۳۷۹ همکاری‌ام را با استاد نوری آغاز کردم و از سال ۱۳۸۰ به شاگردانش سلفژ درس می‌دادم و به عنوان رهبر ارکستر نوری انتخاب شدم. حتی در برنامه‌ی «چهره‌های ماندگار»، او را همراهی کردم و نکته‌ی بارز در تمام این سال‌ها این بود که او هیچ‌گاه خودش را به پول نفروخت و زمانی هم که در بم زلزله شد، برنامه‌ای را اجرا کرد و عواید آن را به زلزله‌زدگان داد.

شفقی‌نژاد می‌گفت: محمد نوری در کنسرت‌هایش فقط و فقط به فرهنگ و اعتلای سطح فرهنگی ایران می‌پرداخت و این امر برای او بسیار مهم بود و به چیز دیگری فکر نمی‌کرد. او هیچ‌گاه به خاطر پول کار نکرد.

رهبر گروه کُر فیلارمونیک ایران افزود: محمد نوری بسیار وطن‌دوست بود و هیچ‌گاه به مسائل سیاسی و مسائلی که خارج از این سرزمین بود، تن نداد و در سرزمین خود ماند و وفادار بود.

او همچنین تأکید داشت: محمد نوری برای مردمش کار می‌کرد و بیش‌تر آثارش رنگ‌وبوی کارهای فولکلور را داشت به‌علاوه، در کنسرت‌هایش همیشه قطعات لری، بختیاری، آذری، شمالی و… را می‌خواند و عرق خاصی به ایران و سرزمینش داشت.

شفقی‌نژاد در پایان یادآور شده بود: از بابت این سال‌ها که در خدمت استاد نوری کار کرده‌ام، افتخار می‌کنم و تا خرداد ۸۸ با او کار می‌کردیم که متأسفانه کم‌کم به دلیل کسالت، همکاری با ما عملا متوقف شد.

سرانجام محمد نوری شامگاه نهم مرداد‌ماه ۱۳۸۹ در سن ۸۱ سالگی در بیمارستان «جم» از دنیا رفت.

پی‌نوشت: در نگارش مطلب بیوگرافی محمد نوری از جلد پنجم کتاب «مردان موسیقی سنتی و نوین ایران» تألیف حبیب‌الله نصیرفر استفاده شده است.