1- برای پاسخ گویی به سوالات آرایه
2- باتوجه به اینکه دو مقوله آرایه ادبی و معنا و مفهوم اشعار به هم وابسته می باشند ، پس هنگام مطالعه ی اشعار و متون باهم هر دوی آن ها را مد نظربگیرید .
3- هنگام مطالعه ی اشعار ، می بایست هر آنچه از آرایه ها به ذهنتان می رسد یادداشت کنید
4- بیت یا ابیاتی در صورت سوال و قرابت دانشتن یا نداشتنت با سایر ابیات موجود در گزینه ها
5- عبارت کوتاه یا متنی چند سطری در صورت سوال و تناسب آن با ابیات موجود درگزینه ها
6- در نظر گرفتن معنای واژه در بیت
7- مفهوم متفاوت میان چهار گزینه
8- آمدن مفهوم مورد نظر طراح سوال در صورت سوال وبررسی کردن چهار گزینه با توجه به آن
9- جاهای خالی موجود در متن و جایگزین کردن واژگان مورد نظر به وسیله ی معنا
10-سوالاتی که باتوجه به مطالعه ی دقیق متن درسی قابل پاسخ گویی هستند
11-قرار گرفتن یک مصراع در صورت سوال و تناسب داشتن یا نداشتن آن با سایر گزینه ها
12-برای تسلط داشتن بر کنایه ؛ کنایه های موجود در صفحه ی 192 کتاب آرایه های ادبی پایه تا کنکور (مولف : ذکریا رضایی ) را توصیه می کنم .
13-یک بیت از کتاب و گزینه ها خارج از کتاب درسی می دهند پس استفاده از بیت های خارج از کتاب درسی را توصیه می کنم .
14-برگرفتن از مفهوم متن کتاب درسی یا لغتی موجود در کتاب
15-هنگام مطالعه ی اشعار و متون ؛ به معنای ظاهری و معنوی اشعار توجه کنید و با نگاهی تحلیلی ، مفهوم بیت را عنوان کنید م نیز بتوانید متون واشعاری که باهم قرابت معنای دارد مشخص کنند .
16-برای تسلط بر این مقوله به کتاب آبی قرابت معنایی مراجعه کنید.
قرابت معنایی مهم ترین بخش از پرسش های کنکور را تشکیل می دهد.(در آزمون های سراسری 8تا 9 سوال از 25 سوال)
پاسخ به سوالات این مبحث نیاز به تسلط قابل قبول بر همه ی موضوعات ادبی یعنی معنی واﮊه ,املای واﮊه,آرایه های ادبی,ساختار دستوری و...دارد.
*منابع مطالعه جهت پاسخ گویی به سوالات قرابت معنایی:
1.اطلاعات بالای درس: برخلاف تصور داوطلبان,اطلاعات بالای درس ها فقط شامل تاریخ ادبیات نیستند در بسیاری از درس ها موضوع درس و طرز تفکر شاعر و نویسنده در ابتدای درس معرفی شده است و در مواردی مستقیما به «مفهوم درس»اشاره می کنند.
2.متن درس: متن کامل درس ها به ویژه آن هایی که به طور مشخص مفهوم عاشقانه,عرفانی یا تعلیمی دارند.
3.توضیحات: در بخش توضیحات علاوه بر معنی بعضی شعرها و عبارات به مفهوم کلی آن هم اشاره شده است.
4.خودازمایی: گاهی در خودازمایی پایان درس,بیت یا عبارتی از آن درس برجسته شده و مفهوم آن مورد سوال قرار گرفته است.مسلم است که چنین مفهومی مورد توجه طراح کنکور خواهد بود.
5.کتاب زبان فارسی(3): مفاهیم مطرح شده در کتاب زبان فارسی(3)هم از منابع بسیار مهم در این زمینه است, پس باید ابیاتی که در این کتاب نیز آ مده است را حتما مد نظر قرار دهیم.
شگرد های طراحی سوال:
دو بخش کلی سوالات قرابت معنایی و شیوه ی پاسخ گویی به آنها این طور است:
الف)سوالات مثبت: قرابت دارد/ قرابت بیشتری دارد : درپاسخ به چنین سوالاتی,حساسیت زیادی به خرج دهید و برای انتخاب گزینه ی درست به چیزی کمتر از«یک قرابت مشخص و مطمئن»راضی نشوید.فقط بیتی را انتخاب کنید که با صورت سوال یک تناسب غیر قابل انکار داشته باشد.
ب)سوالات منفی: قرابت ندارد/ قرابت کمتری دارد/ با همه قرابت دارد به جز... : در این مورد حساسیت را کمتر کنید و فراموش نکنید که سه تا از گزینه ها مجبورند با صورت سوال قرابت داشته باشد پس سه گزینه را - حتی با قرابت جزئی- قبول کنید و گزینه ای را که در مقایسه با بقیه بی ارتباط به نظر می رسد را انتخاب کنید.
مهارت های پاسخ گویی:
در یک قرابت معنایی یک مهارت فوق العاده تخصصی و با برنامه است که ما باید "منظور شاعر و نویسنده" را بفهمیم برای رسیدن به این هدف مهم ترین مراحلی را که باید در نظر گرفت عبارتند از:
1.درست خواندن بیت یا عبارت
2.مرتب کردن ساختار دستوری جمله ها بخصوص در شعر
3.ترجمه ی بیت یا عبارت به فارسی روان
4.درک معنی واژها ی خاص از قبیل: نمادها,استعاره ها,تلمیحات
5.تبدیل معنی به مفهوم(مفهوم منظور کلی را در کوتاه ترین کلمات بیان می کند به طوری که قابل گسترش به همه ی ابیات و عبارات مشابه باشد)