اهداف آموزشی فلسفه ی پیش ذانشگاهی

هدف های آموزشی کتاب« فلسفه »پیش دانشگاهی

(تهیه شده توسط  سرگروه آموزشی فلسفه و منطق  سراوان- سال تحصیلی 1394 – 1393)

فصل	عنوان فصل	هــــدف های آمـــــــــوزشی
اول	کلیات (1)	دانش آموز در این درس: 1- با معنای فلسفه یا مابعدالطبیعه و روش و هدف آن آشنا شود. 2- با خواستگاه فلسفه و جایگاه آن آشنا شود. 3- به رابطه دین و فلسفه پی ببرد. 4- با نظریات موجود در فرهنگ فکری اسلامی در خصوص رابطه ی دین و فلسفه آشنا گردد.
دوم	کلیات (2)	دانش آموز در این درس: 1- با چگونگی ورود فلسفه  به فرهنگ اسلامی آشنا شود. 2- با چگونگی تلاش های علمی مسلمانان و تأثیر آنان در فرهنگ های دیگر آشنا شود. 3-  با تکامل فلسفه ی اسلامی و نمایندگان مختلف آن آشنا شود.
سوم	مبانی حکمت مشاء (1)	دانش آموز در این درس: 1- با اصول و مبانی حکمت مشاء آشنا شود. 2- به اهمیت اصل «واقعیت» و قبول آن به عنوان اصل الاصول فلسفه پی ببرد. 3- بتواند دو مفهوم «وجود» و «ماهیت» را تصور کند و «مغایرت» آن دو را درک کند. 4- «مواد ثلاث» و چگونگی بحث فلاسفه و منطقیین از آن را یاد بگیرد و مقایسه کند.
چهارم	مبانی حکمت مشاء (2)	دانش آموز در این درس: 1- بتواند علت و معلول را تعریف کند. 2- به اهمیت آن و جایگاهش در میان علوم پی ببرد. 3- علت احتیاج یک شیء به علت را بداند و با نظریات مختلف پیرامون این مطلب آشنا شده وبتواند آنها را با هم مقایسه کند. 4- با فروعات اصل علیت(ضرورت علی و معلولی، سنخیت علت و معلول) آشنا شود. 5- بتواند بطلان تسلسل علل را با دلیل اثبات کند و براهین مختلف پیرامون آن را یاد بگیرد.
پنجم	نمایندگان مکتب مشاء (1)	دانش آموز در این درس: 1- با فارابی به عنوان نخستین نماینده حکمت مشاء و مؤسس آن آشنا شود. 2- با آثار و کتاب های فارابی آشنا شود. 3- بتواند با نظریه ی سیاسی فارابی آشنا شود و بیا ن کند که چرا فارابی به چنین نظریه ای رسیده است.
ششم	نمایندگان مکتب مشاء (2)	دانش آموز در این درس: 1- با ابن سینا به عنوان کامل ترین نماینده ی حکمت مشاء آشنا شود. 2- با آثار و تألیفات ابن سینا آشنا شود و نام آنها را بداند. 3- با طبیعت شناسی ابن سینا به عنوان برجسته ترین بُعد فکری او آشنا شود. 4- بتواند به اهمیت انسان و رابطه او با جهان در فلسفه ی ابن سینا پی ببرد. 5- دیدگاه کلی ابن سینا به هستی را درک کرده و آن را با دیدگاه عالمان علم تجربی در جهان امروز مقایسه کند. 6- با بینش اشراقی ابن سینا آشنا شود. 7- به نفوذ و تأثیر فکر ابن سینا در حوزه ی فکر اسلامی و مسیحی پی ببرد.
هفتم	افول  حکمت مشاء	دانش آموز در این درس: 1- زمینه پیدایش جریانات فکری ضد عقلی را بداند. ( آشنایی با اصول و مبانی فکری معتزله) 2- با اصول و مبانی فکری مکتب اشعری و نماینده آن آشنا شود. 3- با غزالی و فخر رازی به عنوان دو تن از طرفداران مکتب اشعری آشنا شده و نحوه مقابله آنان با فلسفه را بیان کند.
فصل	عنوان فصل	هدف های آموزشی کتاب« فلسفه »پیش دانشگاهی                                                      صفحه دوم
هشتم	حکمت اشراق	دانش آموز در این درس: 1- با اصول و مبانی فکری حکمت اشراق آشنا شود. 2- با آثار و کتاب های سهروردی آشنا شود و مهم ترین اثر تألیفی او را بشناسد. 3- بتواند اصول حکمت اشراق را از روش فلسفی مشائی و روش سلوک عرفانی باز شناسی کرده و آن ها را مقایسه نماید. 4- بتواند منابع حکمت اشراقی را بیان کند. 5- مبانی فکری فلسفه اشراق را بداند و نحوه ی توجیه شیخ اشراق را براساس مبانی فکری اش توضیح دهد. 6- با تقسیمات علم از نظر شیخ اشراق به علم حصولی و علم حضوری آشنا شده و اهمیت آن را در شناخت شناسی سهروردی بیان کند.
نهم	جریان های فکری عالم اسلام	دانش آموز در این درس: 1- با دو جریان فکری عرفان و کلام در فرهنگ اسلامی آشنا شود. 2- به تأثیرات مثبت و منفی این دو جریان فکری در تحولات فکری و فلسفی اسلامی پی ببرد. 3- با نمایندگان فکری عرفانی و کلامی و مهم ترین گروه های فکری آنان آشنا شود. 4- اصول و مبانی فکری عرفان و کلام را بیان کند.
دهم	صدرالمتألهین	دانش آموز در این درس: 1- با ملا صدرا به عنوان جمع کننده چهار جریان فکری(مشاء، اشراق، عرفان و کلام) آشنا شود. 2- نام کتاب ها و آثار ملا صدرا را یاد بگیرد. 3- با نحوه ی تأسیس حکمت متعالیه توسط ملا صدرا آشنا شده و بتواند چگونگی تأسیس این مکتب را بیان نماید.
یازدهم	مبانی حکمت متعالیه	دانش آموز در این درس: 1- با مبانی فکری و فلسفی ملا صدرا در حکمت متعالیه آشنا شود. 2- بحث «اصالت وجود» و سیر تاریخی آن را بداند و با «اصالت ماهیت» مقایسه کند. 3- بحث «اشتراک مفهوم وجود» و «وحدت حقیقت وجود» را یاد بگیرد و اهمیت آن را در بحث «اصالت وجود» بداند. 4-  بحث «تشکیک وجود» را یاد بگیرد و چگونگی استفاده ملا صدرا از برخی عناصر فکری شیخ اشراق را در این نظریه بداند. 5- «ملاک نیازمندی معلول به علت» را ازنظر ملاصدرا بداند و بتواند آن را با نظر فلاسفه متقدم و متکلمین بسنجد. 6- بتواند«جوهر» و «عَرَض» را تعریف کند و نظریه «حرکت جوهری» ملا صدرا را بیان کند. 7- اهمیت حرکت جوهری را در فلسفه ملا صدرا درک کند.
دوازدهم	حکمای معاصر	دانش آموز در این درس: 1- با مقام فلسفی علامه طباطبایی و نقش و تأثیر وی در تبیین مسائل فلسفی در عصر حاضر آشنا شود. 2- نظریه علامه را در موضوع «باید ها و نباید ها» و «هست ها و نیست ها» درک کند. 3- با نظریه هیوم در موضوع باید ها و هست ها آشنا شود. 4-  نظریه هیوم در باب علیت را بداند. 5-  نظریه علامه را در  باب علیت بداند و آن را با نظریه هیوم درباره علیت مقایسه کند. 6- با حوزه ی فلسفی امام خمینی(ره) بعنوان یکی از مهم ترین حوزه های تعلیمی فلسفه و آثار ایشان آشنا شود. 7- با شاگردان  امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی که با ما هم عصر اند، آشنا شود.
سیزدهم	حیات فرهنگی	دانش آموز در این درس: 1- با حیات فرهنگی اسلامی آشنا شود. 2- نظریه ی خاورشناسان غربی را در حوزه ی حیات فرهنگی اسلام یاد بگیرد. 3- با اصولی که سنت فلسفی اسلام به یادگار گذاشته، آشنا گردد.

تهیه کننده:ناصرحسین برسرگروه فلسفه ومنطق سراوان سال تحصیلی 94/93          

اهداف آموزشی فلسفه ی سوم دبیرستان

هدف های آموزشی کتاب« فلسفه »سال سوم رشته ادبیات و علوم انسانی

درس	عنوان درس	هــــدف های آمـــــــــوزشی
اول	فلسفه چیست(1)	دانش آموز در این درس: 1- با ریشه ی لفظ «فلسفه» آشنا شود. 2- مفهوم اصطلاحات: فیلوسوفیا، فیلوسوفوس، سفسطه و سوفیست  را یاد بگیرد.  3- آشنایی اجمالی با «سوفیست» ها و عقاید آنان پیدا کند. 4- با معنای فلسفه در بین مردم و ارتباط آن با کاربرد این لفظ به معنای یک دانش خاص آشنا شود. 5- با «مبانی فلسفی علوم طبیعی» و مفهوم آنها آشنا شود. 6- تفاوت نوع نگاه علمی و نگاه فلسفی به جهان و پدیده های طبیعی را درک کند. 7- با « فلسفه ی علوم طبیعی » و نقش فلسفه و تفکر فلسفی در پیشبرد علم و کمک به علوم تجربی آشنا شود.
دوم	فلسفه چیست(2) فلسفه و علوم انسانی	دانش آموز در این درس: 1- با ارتباط فلسفه با علوم مختلف انسانی (فلسفه ی علوم انسانی یا فلسفه های مضاف) آشنا شود. 2- تأثیر نوع نگاه به انسان و ماهیت انسان را در نظرات و دیدگاه های دانشمندان علوم انسانی بداند. 3- با نحوه ی ارتباط فلسفه با علومی همچون؛ روان شناسی، جامعه شناسی و ... بواسطه ی مسائل و موضوعات مشترک و یا وجود سؤالات و مسائل خاصی که در آن علوم نیازمند «تبیین عقلانی» هستند، آشنا شود.
سوم	فلسفه چیست(3) مابعدالطبیعه	دانش آموز در این درس: 1- با معنای مهم ترین بخش فلسفه یعنی «فلسفه اولی» یا «مابعدالطبیعه» آشنا شود. 2- تفاوت موضوع فلسفه را با علوم مختلف بداند و بتواند مقایسه کند.   3- با مسائل خاص مورد بحث در فلسفه اولی آشنا شود.
چهارم	آغاز فلسفه	دانش آموز در این درس: 1- با زمینه شروع تفکر فلسفی آشنا شده و چگونگی و چرایی آغاز فلسفه را بداند. 2- خواستگاه فلسفه را دانسته و با نام تعدادی از نخستین فلاسفه ی یونان باستان آشنا شود. 3- علت ظهور سوفسطائیان را بداند و بتواند نظریات فلاسفه را با  نظریات آنان مقایسه کند. 4- با نمایندگان سرشناس سوفسطائیان آشنا شده و مغالطات آنان را یاد بگیرد و بتواند مغالطات را با دلیل ردّ کند. 5- با سقراط به عنوان احیاگر تفکر اصیل فلسفی و سخنگوی واقعی فلسفه آشنا شود.
پنجم	شهید راه حکمت (سقراط)	دانش آموز در این درس: 1- با زندگینامه سقراط آشنا شود و به روش فلسفی او (روش دیالکتیکی) آشنا شود. 2- با اتهاماتی که علیه او در جامعه آتن وجود داشت، آشنا شود. 3- علت اصلی دشمنی جامعه آتنی با سقراط را بداند. 4- با محاورات سقراط و ملتوس درموضوع اتهامات وارده آشنا شده و به فن دیالکتیکی سقراط در این محاورات پی ببرد. 5- اهمیت زندگی براساس راستی و درستی ازنظر سقراط را بداند و بتواند نظریات او را دراین زمینه با دیگران مقایسه کند. 6- دلیل سقراط را در نترسیدن از مرگ و نگریختن از آن، بداند. 7- با پیام های سقراط به عالم فلسفه آشنا شود.
ششم	گوهرهای اصیل و جاودانه (افلاطون)	دانش آموز در این درس: 1- با زندگینامه افلاطون و سبک فلسفی وی (روش دیالکتیکی)  آشنا شود. 2- نام کتاب های او را بداند و با موضوعات مورد بحث در این کتاب ها آشنایی پیدا کند. 3- به دو بحث «شناخت شناسی» و «هستی شناسی» که از اهمّ مسائل مورد بحث افلاطون است، وقوف پیدا کند. 4- با روش و نحوه ی بحث افلاطون درباب شناسایی در رساله ی تئتتوس آشنا شود. 5- «ویژگی های شناخت حقیقی» از نظر افلاطون را بداند.  6- دلایل افلاطون را درباره ی نارسایی حواس و حقانیت شناخت عقلی یاد بگیرد. 7- با مهم ترین نظریه ی افلاطون یعنی «مُثُل» و «تمثیل غار» وی در این زمینه آشنا شود.
هفتم	علت های چهارگانه (ارسطو)	دانش آموز در این درس: 1- با زندگینامه ارسطو و سهم و تأثیری که او در شکل گیری دانش بشری داشته، آشنا شود. 2- با روش فلسفی ارسطو یعنی «روش مشاء» و پیروان او آشنا شود. 3-  بداند که یکی از موضوعات مورد علاقه ی ارسطو، طبیعت و طبیعت شناسی است.  4- اصلی ترین و کلی ترین عوامل هر تغییر را از نظر ارسطو بداند و با تعاریف «علل اربعه» از نظر ارسطو آشنا شود.

 (تهیه کننده: ناصرحسین بر سرگروه آموزشی فلسفه و منطق سراوان- سال تحصیلی1394– 1393)

اهداف آموزشی منطق سوم

هدف های آموزشی کتاب  « منطق » سالسوم انسانی

( تهیه شده توسط سر گروه آموزشی فلسفه و منطق شهرسراوان - سال تحصیلی1394 – 1393)

درس	عنوان درس	هــــدف های آمـــــــــوزشی
اول	انسان و تفکر	دانش آموز در این درس: 1-      با واژه نطق  و مفهوم آن در منطق آشنا شود.         2-      با تعریف «علم منطق» آشنا گردد. 3-      به نقش منطق در فرآیند تفکر پی ببرد. 4-      ارسطو را به عنوان مدوّن علم منطق بشناسد.
دوم	چگونه تعریف می کنیم؟	دانش آموز در این درس: 1-      اقسام علم و ادراک ( تصور و تصدیق ) را بشناسد. 2-      مقصود از «تعریف»  و «استدلال» را بداند. 3-      قواعد و شرایط تعریف منطقی را یاد بگیرد و بتواند اشکالات یک تعریف ناقص  و غلط  را تشخیص دهد.
سوم	تعریف و دنیای مفاهیم	دانش آموز در این درس: 1-      بتواند مفهوم کلی را از مفهوم جزیی تشخیص دهد. 2-       بتواند نسبت های چهار گانه را در میان مفاهیم کلی برقرار کند. 3-       فرق ذاتی و عَرَضی را در منطق بداند. 4-      اوصاف و ویژگی های مفهوم ذاتی را بشناسد.
چهارم	اقسام ذاتی و عرضی (کلیات پنجگانه)	دانش آموز در این درس: 1-      با اقسام کلی ذاتی (جنس، فصل،  نوع) آشنا گردد و بتواند آن ها را در مثال ها تشخیص دهد. 2-      با اقسام کلی عَرَضی را بشناسد. 3-      عَرَض خاص را از عَرَض عام تشخیص دهد. 4-      با مفاهیم؛ جنس قریب،جنس بعید، جنس عالی یا جنس الاجناس آشنا شود.
پنجم	اقسام تعریف	دانش آموز در این درس: 1-      با اقسام تعریف در منطق آشنا شود. 2-       کامل ترین تعریف  منطقی را بشناسد. 3-     تفاوت تعریف منطقی و تعریف شرح الاسم را بداند. 4-      بتواند تعاریف مختلف منطقی از یک مفهوم  ارائه دهد.
ششم	جایگاه قضیه در استدلال	دانش آموز در این درس: 1-      با تعریف « قضیه » و جایگاه آن در استدلال آشنا شود. 2-       با اقسام قضیه ( حملی و شرطی ) آشنا شده و تعریف آن ها را فرا بگیرد. 3-       اجزاء قضایای حملی و شرطی را بیاموزد و توانایی تشخیص آن ها را کسب نماید.
هفتم	اقسام قضایای حملی و شرطی	دانش آموز در این درس: 1-      با اقسام قضایای حملی؛ «شخصیّه و محصوره» آشنا گردد. 2-      اقسام قضایای حملی محصوره(موجبه کلی، سالبه کلی، موجبه جزئی، سالبه جزئی ) را بشناسد. 3-      با اقسام قضایای شرطی؛ «متصل و منفصل» آشنا شود. 4-      قضیه ی شرطی متصل و اجزاء آن  را بشناسد. 5-      اقسام قضایای شرطی منفصل؛ «منفصل حقیقی، مانعه الجمع و مانعه الرفع» را تشخیص دهد.
هشتم	احکام قضایای حملی	دانش آموز در این درس: 1-      از احکام قضایای حملی با « تقابل» آشنا شود. 2-      با اقسام تقابل؛ « تضاد، تناقض، تداخل، تداخل تحت تضاد» آشنا گردد. 3-      احکام مربوط به صدق و کذب اقسام تقابل را در هر یک از حالت های چهارگانه فرا بگیرد. 4-      با رابطه «عکس» و اقسام آن (عکس مستوی و عکس نقیض) در قضایای منطقی آشنا شود. 5-      احکام مربوط به «عکس مستوی» و «عکس نقیض» را فرا بگیرد. 6-      بتواند عکس مستوی و عکس نقیض قضایا را به دست آورد.
نهم	استدلال (ترکیب قانون مند قضایا)	دانش آموز در این درس: 1-      با «استدلال» به عنوان قسمی از تفکر انسان و ماهیت آن آشنا شده و آن را تعریف نماید. 2-      اقسام استدلال؛ « تمثیل، استقرا و قیاس» را بشناسد و با تعریف آن ها آشنا گردد. 3-      بتواند در مواجهه با انواع استدلال، نوع استدلال را تشخیص دهد.
دهم	اقسام قیاس	دانش آموز در این درس: 1-       با اقسام قیاس؛ «اقترانی و استثنایی» آشنا شود. 2-      اجزای قیاس اقترانی(صغرا، کبرا،حد وسط) را بیاموزد و در استدلال تشخیص دهد. 3-      با اقسام قیاس اقترانی(قیاس اقترانی حملی و قیاس اقترانی شرطی) آشنا گردد.  4-      شکل های چهارگانه قیاس اقترانی حملی(شکل اول، شکل دوم، شکل سوم و شکل چهارم) را فراگرفته و بتواند تشخیص دهد. 5-      با حالت های مختلف اشکال چهارگانه قیاس اقترانی حملی(ضروب شانزده گانه هر شکل) آشنا شود. 6-      شرایط نتیجه بخش بودن ضروب  شکل اول، دوم و سوم را فرا گیرد. 7-      بتواند به کمک شرایط انتاج، مُنتِج بودن یا نبودن ضروب مختلف از شکل های اول، دوم و سوم را بیان کند. 8-      اثبات منتج بودن برخی ضروب را از طریق تبدیل به شکل اول( به کمک عکس مستوی) بیاموزد. 9-      با «برهان خُلف » و نحوه ی اثبات منتج بودن برخی از ضروب از این طریق آشنا شود.
یازدهم	ارزش قیاس	دانش آموز در این درس: 1-      با چند مورد از ایرادات و اشکالات وارده بر منطق آشنا گردد. 2-      چگونگی پاسخ به ایرادات وارده بر منطق را بیاموزد.
دوازدهم	محتوای استدلال (ماده)	دانش آموز در این درس: 1-      با «صورت» و «ماده» استدلال آشنا شود. 2-      با منابع کسب محتوا و ماده ی قضایا(ادراک حسی، تاریخ، تجربه، حدس و ...) آشنا شود. 3-      با انواع استدلال(از نظر هدف،  ماده و فایده) یعنی صنعت های پنجگانه (صناعات خَمس) آشنا شده و آن ها را تشخیص دهد. 4-      با تعریف «برهان»، اهمیت و انواع آن؛«برهان لمّی و برهان انّی»آشنا گردد. 5-      با «جدل» و کاربرد آن آشنا شود. 6-      با «خطابه» و کاربرد آن آشنا شود. . 7-      با تعریف «شعر» وکاربرد آن آشنا گردد و فرق شعر منطقی و شعر ادبی را بداند.
سیزدهم	مغالطه	دانش آموز در این درس: 1-      با تعریف «مغالطه» و هدف از آن آشنا گردد. 2-      با چند نمونه از اقسام مغالطه آشنا شود. 3-      نحوه ی تشخیص نوع مغالطه صورت گرفته در برخی از استدلال ها(از نظر صورت، ماده و  یا هر دو) را فراگیرد.