در حدیثی از پیامبر(ص) علت این که چرا نمازهای واجب در پنج نوبت خوانده میشود آمده: یک یهودی خدمت رسول خدا(ص) رسید و ضمن سؤالاتی پرسید: چرا نمازهای شبانه روز در پنج وقت واجب شده است، حضرت جواب داد: "موقع ظهر همه چیز خدا را حمد و تسبیح میکند و خدا به من درود میفرستد، و آن ساعتی است که خدا نماز را بر من و امّتم واجب فرموده نیز آن ساعتی است که در قیامت جهنم را میآورند و هر کس در آن ساعت (ظهر) در حال رکوع یا سجود و یا قیام باشد، خداوند بدنش را بر آتش حرام میکند. وقت نماز عصر آن ساعتی است که حضرت آدم(ع) از درخت (درختی که از خوردنش نهی شده بود) خورد و بدین جهت از بهشت خارج شد. از این رو خداوند بر ذریه او تا روز قیامت، نماز عصر را واجب فرمود.
اما نماز مغرب آن وقتی است که خداوند توبه آدم را قبول کرد و آدم(ع) سه رکعت نماز خواند. یک رکعت برای خطای خود و یک رکعت برای خطای حوا و یک رکعت برای توبهاش، و خداوند این سه رکعت را در این وقت واجب کرد. دعا در این وقت مستجاب میشود. اما نماز عشا چون برای قبر و روز قیامت تاریکی هست، نماز عشا در این وقت واجب شد تا موجب نورانیّت قبر و پل صراط گردد. اما نماز صبح در این وقت واجب شد تا امتم سجده بر خدا کنند، قبل از آن که کافر (آفتاب پرست) بر آن (آفتاب) سجده کند. نماز صبح نمازی است که ملائکههای مأمور شب و فرشتگان مأمور روز گواه بر آنند". البته این روایات میتواند تنها بخشی از اسرار و حکمتهای نماز و اوقات پنج گانه باشد که برای ما بیان شده است
انواع نمازهای مستحب
نمازهای مستحب زیادند و به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
1. نوافل.
2. سایر نمازهای مستحب.
نافله های روزانه
1. نافله نماز صبح، قبل از نماز صبح، 2 رکعت.
2. نافله نماز ظهر، قبل از نماز ظهر ، 8 رکعت.
3. نافله نماز عصر، قبل از نماز عصر، 8 رکعت.
4. نافله نماز مغرب، بعد از نماز مغرب، 4 رکعت.
5. نافله نماز عشاء، بعد از نماز عشاء، 2 رکعت.[1]
نافله های شب:
1. هشت رکعت نماز شب.
2. دو رکعت نماز شفع.
3. یک رکعت نماز وتر.
بنابراین تعداد نافله ها 34 رکعت، دو برابر تعداد فرایض است.
بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است.[2]
[1] . توضیح المسائل، م 764.
[2] . توضیح المسائل، م 764.