سوره انعام،آیه125:سختی تنفس درطبقات بالای جو

  

ومَن یُرِدْ أَن یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقاً حَرَجاً کَأَنَّمَا یَصَّعَدُ فِی السَّماءِ(انعام/ 125)؛ «و هر کس را که بخواهد (به خاطر اعمالش) در گمراهى‏اش وا نهد، سینه‏اش را تنگِ تنگ مى‏کند؛ گویا مى‏خواهد در آسمان بالا برود».

اقیانوسی از هوا به نام جوّ، پیرامون کره زمین را احاطه کرده است. هوایی که جوّ را تشکیل داده، مخلوطی از چند گاز است؛ البته نه به صورت ترکیب شیمیایی. 71% حجم این مخلوط نیتروژن و21% آن اکسیژن و کمتر از 1% آن آرگون است و مقدار بسیار کمی گاز کربنیک و بخار آب دارد (اتمسفر، ص 29 و سیارات و اقمار، ص63).

نیمی از جوّ تا ارتفاع 5/5 کیلومتری قرار دارد و به طور کلی  کل جوّ در ارتفاع 10 کیلومتری از زمین قرار دارد. گازهای تشکیل‌دهنده جوّ به علت نیروی گرانش، وزن و فشار دارند و لایه‌های بالایی بر لایه‌های پایینی فشار می‌آورند و غلظت آن را افزایش می‌دهند؛ بنابراین میزان فشار در لایه‌های پایینی بیش از لایه‌های بالایی است (عدالتی، ص 253؛ مایر، نجوم به زبان ساده، ص224؛ مبانی هواشناسی، ص 100).

آیت الله مکارم تشبیه در آیه را از قبیل تشبیه معقول به محسوس و معجزه ای علمی می‌داند؛ زیرا قرآن جمود فکری و تعصب گمراهان لجوج در پذیرش اسلام را، به تنگی نفس حاصل از کمبود اکسیژن برای کسی که به آسمان صعود می‌کند، تشبه کرده است (تفسیرنمونه، ج5، ص435؛ پیام قرآن، ج8، ص179).

با توجه به اینکه برخی از لغوی‌ها سختی و مشقت را نیز جزء معانی مادّه صعد معرفی می‌کنند (ازهری، تهذیب اللغة، ج2، ص6؛ ابن‌فارس، مقاییس‌‌اللغة، ج2، ص9) و واژه «الصُعَداء» را از همین ماده و به معنای نفس کشیدن با سختی، عمیق و طولانی می‌دانند (مقاییس اللغة، ج2، ص9؛ فیروزآبادی، همان، ج1، ص 428) و نیز با عنایت به دقت در تشبیه در آیه، و به کار رفتن حرف جرّ «فی» به جای «الی»، می‌توان آیه را اشاره به یافته‌های جدید علمی پیرامون کمبود اکسیژن در طبقات بالای جوّ دانست و آن را اعجازی علمی از قرآن شمرد.

میراث فرهنگی و غبارفراموشی

میراث فرهنگی وگردو غبار فراموشی

گردو غبارفراموشی پیشینه تاریخ این سرزمین را با قدمتی به درازی تاریخ فراگرفته است.سودای لقمه نان چربی که با قطع شاهرگ حیاتی میراث فرهنگی به راه افتاده است مدتهاست که غارتگران به مواریث کهن را به خود مشغول کرده است.زیبایی ها و رازهای نهفته از دل آثار بیرون کشیده شدند.این ویرانی ها نشان می دهند که از روزهایی که استناد به پیشینه تاریخ و تمدن برای هویت بخشی به جامعه و مردم مستقردرآن بهره گرفته می شد فاصله وافر گرفته شده است.گویی دوست دارآثار تاریخی بودن موستجب توبیخ وجرم و تکفیر شده است.  هراثری که سمبل هویت تاریخی و نمادافتخار و غرور،بلندپایگی و عزت بشمار می رفت درمسیر سراشیبی واقع شد.نیاکانمان که برای مان ارزشمند بودند و دست نبشته ها و کتیبه هایشان ،چون نشان و معرفت از نوع اندیشه نگاری و طرز تفکر ،آئین و سنت ها و باورها داشتند ارزشمند تر نمود یافته بودند همه ی نماد های این نمود ،نمای خود را از دست داده است.برتلاش گذشتگان غبار غفلت و فراموشی،سنگینی وحشتزایی دارد.بقعه بردسکین نیز یکی از این مظلومیت های آثارتاریخی این سرزمین است.مقبره عبدل آباد در روستایی با همین عنوان در 22 کیلومترى جنوب شرقى شهر بردسکن واقع شده و به مسجد و گنبد عبدل نیز مشهور است.ساختمان مقبره که به صورت یک چهارطاقى به ارتفاع قریب به ده متر است، داراى گنبدى مدور به قطر 5 و ارتفاع قریب به 5 متر است که در جانب جنوب آن روزنه‏اى جهت نورگیرى دارد. فضاى داخلى بنا مخصوصاً در قسمت داخل گنبد و بخش‏هاى بالاى دیوارهاى داخلى، گچبرى‏هاى ساده بوده که متاسّفانه از بین رفته است. این بنا که از دورة ایلخانى به جا مانده، به قرن پنجم هجرى هم نسبت مى‏دهند، هر چند سبک معمارى آن بیشتر به بناهاى قرن هشتم به بعد، خصوصاً دورة تیموریان شبیه‏تر است.در مجاورت بقعه خرابه‏هاى کهن سال عبدل آباد که به عمارت اشرافى معروف است، دیده مى‏شود.این مقبره به شماره 10908 و در تاریخ 27/11/1382 به ثبت رسیده است.

بقعه قره چای درقاب گنجه وگنجینه

امامزاده عبدالله ساوه شمارة 23799 و در تاریخ 25/08/1387 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.متأسّفانه یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین گچ‌بری‌های موجود در خطة ساوه که در سر در بقعه بود آسیب دیده است.این بقعة باشکوه در یک فرسنگى آوه، بین آوه و ساوه و در یک کیلومتری سمت شرق جادة سلفچگان، در خارج از روستای اوجان از دهستان قره‌چای واقع شده و به «شاهزاده عبدالله اوجان» مشهور است.ساختمان بقعه، یک بنای آجری قدیمی برج مانند است که از ابنیة تاریخى دورة سلجوقیان به شمار می‌آید که وزیر معروف، سیّد مجدالدّین ابوالفتح، ساکن رى بر فراز تربت جد اعلاى خود در قرن ششم بنا نهاده است. این برج، از بیرون دارای پلان مدور و از داخل به شکل هشت ضلعى در آمده است؛ به این صورت که با افزایش گچ بر روى جدار داخلى، صورت آن را مثمن ساخته‏اند و در زوایاى هر ضلع، دو خط متوازى حنایى نقّاشى و گچبرى شده است که اضلاع را تجلّى مى‏دهد. ورودی بنا تنها از جبهة شرقی است که دارای یک لنگه درِ چوبی نسبتاً قدیمی با تزئینات هندسی است. دهانة محوّطة داخلى، 11 و ارتفاع کنونى آن، کمتر از 20 متر است. قطر جدار گنبد، حدود سه متر است که راه پلة مارپیچى تا بام بقعه، در درون آن ساخته شده اما بعداً ورودى آن مسدود شده است. قسمت پایین جدار داخلى تا 14 متر هشت ضلعى و بالاتر از آن به صورت 16 ضلعى و بالاتر به صورت فلکه‏اى نمودار است که پا طاق عرقچینى (دو پوششى) آن بالا آمده است. در بدنة پاطاق، چهار نورگیر تعبیه شده است. در میانة بقعه، مرقدى گچى به طول 50/2، عرض 25/1 و ارتفاع 30/1 متر قرار دارد که درگذشته ضریح چوبی قدیمی و منتب دور آن را دربرگرفته بود اما اینک ضریح فلزی در بقعه نصب است.

امامزاده ابوالحسن بروجرد،شاهزاده‎ای در لرستان

 

امامزاده ابوالحسن بروجرد یکی از شاخص‎ترین امامزاده‎های لرستان به شمار می‎رود.

بنای حرم شاهزاده ابوالحسن یا محمد ابن حمزه ابن حسن المکفوف ابن احسین الافطس ابن الامام علی بن الحسین زین‌العابدین ابن الحسین ابن‌علی ابن ابی‌طالب(ع) در خیابان صفای بروجرد واقع شده است.

بقعه شاهزاده ابوالحسن تنها مورد توصیف کلی واقع شده و در بعضی منابع هم درحد معرفی به آن اشاره شده است و حمید ایزدپناه این بنا را معرفی و توصیف کرده و از طرفی در فهرست بناهای تاریخی و دایرةالمعارف ایران نیز از این بنا نام برده شده است.

بقعه شاهزاده ابوالحسن به شکل مستطیل ساخته شده و دارای گنبد نیم‌کره و خوابیده است و در ورودی بنا در ضلع شرقی و در وسط ضلع شمالی و جنوبی بنا پلکانی قرار دارد که به بیرون منتهی می‌شود، بنای مورد بحث از سه قسمت حیاط، رواق‌ها و اتاق مقبره تشکیل شده است و گنبد بنا در قسمت شمالی بدنه و روی اتاق مقبره قرار دارد و به فاصله 24 سانتیمتر از کف پشت بام روی بدنه گنبد دریچه‌های کوری به ابعاد 20 در 20 قرار دارد.

هر چند گنبد بیرونی بنا از نوع هشت ضلعی است، اما نمای آن بر اثر مرور زمان به شکل مخروطی درآمده و در غرب اتاق مقبره یک رواق به طول 17 متر قرار گرفته است که به رواق‌های شمالی و جنوبی این بنا راه دارد.

این رواق متشکل از سه اتاق گنبددار است که در هریک، تدفین‌های شخصیتی صورت گرفته، پوشش سقف بنا مانند سایر رواق‌ها از نوع طاق و تویزه است و در وسط این رواق دو سنگ قبر به چشم می‌خورد که یکی از آن‎ها متعلق به سرلشگر طهماسبی بوده و قبر دیگر نیز به شیخ محمدرضا دزفولی تعلق دارد.

بر سر در ورودی اصلی این بنا تزئینات کاشی بانقوش گل و بوته و خطوط قرآنی همراه با کاشی‌هایی با طرح پیچک دیده می‌شود و سقف ایوان ورودی و گنبد خانه و بدنه دیوار آن‌ها توسط سازمان اوقاف و امور خیریه آینه‌کاری شده و بدنه دیوار ایوان‌های اطراف گنبد خانه تا ارتفاع دو متری سنگ‌کاری شده و ارتفاع گنبد نسبتاً کوتاه است.

پوشش نمای بیرونی گنبد اندود کاهگل بوده که اخیراً ایزوگام شده و پاره‌ای مرمت‌های اشتباه باعث خسارت به بنا شده، از جمله سنگ‌کاری که موجب محبوس کردن نم و رطوبت در پی و بدنه دیوار آجری شده است.

بنابر گزارشات مولانا بروجردی، شجره‌نامه این امامزاده را به نقل از کتاب مشاهدةالعتره با چهار واسطه به حضرت زین‌العابدین(ع) منسوب می‎داند.

روی این قبر، سنگی از مرمر سفید به اندازهٔ ۳۳×۸۶ سانتی‌متر قرار دارد که در وسط آن نام صاحب قبر نوشته شده است. همچنین درخصوص ساخت بنا، ‌ آن را به حموله - وزیر سلسلهٔ قره‌قویونلو – نسبت می‎دهند.

این امامزاده شریف مورد احترام مردم بروجرد و مناطق اطراف آن است.

به افتخار کوروش کبیر

کوروش کبیر دستور داد برای ساختمان قصر پله هایی بسازند که ارتفاع هر پله بیشتر از یک وجب نباشد.

ملازمان از وی پرسید:چرا در حالیکه می توانید پله های کمتر و با ارتفاع بلندتر بسازید،این همه پله با این ارتفاع کم میسازید؟

کوروش گفت:زنان دربار ما از این پله ها عبور خواهند کرد،در شأن زن ایرانی نیست پایش بیشتر از یک وجب بالا رود

به افتخار کوروش کبیر