ایجاد منطقه آزاد تجاری بجای منطقه ویژه اقتصادی در بندر آستارا ضرورتی انکارناپذیر

جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ اللباطِلُ اِنََّ الباطِلَ کانَ زَهُوقاً  ......  حق آمد و باطل نابود گشت، حقّا که باطل همواره نابود شدنى است (سوره اسراء - آیه 81)
ایجاد مناطق آزاد تجاری به عنوان یکی از راههای آسان و سریع تبادلات تجاری و اقتصادی در عرصه بین المللی به حساب می آید و به دلیل تبعیت از قوانین خاص و ایجاد تسهیلات تعرفه ای نقش مهمی در ارتقاء سطح اقتصادی منطقه ایفا می نماید. اما برای اینکه با این پدیده اقتصادی بیش از پیش آشنا شویم ابتدا به تاریخچه آن اشاره کرده و سپس به تعریفی از آن و فرقش با مناطق آزاد تجاری با مناطق ویژه اقتصادی پرداخته و در ادامه به مضمون و مقصود اصلی از طرح این موضوع می پردازیم.
ایجاد مناطق آزاد ، نخستین بار در کشورهای سوسیالیستی که دارای اقتصاد بسته بودند، مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پایه گذاران مناطق آزاد، آزمودن تئوری اقتصاد آزاد در بخش هایی از کشور بود که مایه های پیشرفت در آنها دیده می شد. در ایران هم شکل گیری مناطق آزاد تجاری به پیشنهاد تئوری پردازان اقتصاد دولتی صورت گرفت تا گریزگاهی برای اقتصاد بسته دولتی باشد. در سال های ۱۳۶۷ و ۱۳۶۸ ضربه پذیری اقتصاد کشور از صادرات نفتی، به طور محسوسی مورد توجه قرار گرفت. آمارهای سال ۱۳۶۷ نشان می دهند که صادرات نفتی ما در آن سال حدود ۷ میلیارد دلار بود. در حالی که همین درآمدهای ارزی در برخی از سال ها از ۲۰ میلیارد دلار فراتر رفته است. بنابراین در برنامه اول، توسعه صادرات غیر نفتی به عنوان یک تصمیم قطعی مورد توجه قرار گرفت و یکی از بهترین ابزارها برای توسعه صادرات غیر نفتی، ایجاد مناطق آزاد صنعتی بود. بدین ترتیب مناطق آزاد بر اساس تبصره ۱۹ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی بر بنای جذب سرمایه خارجی و توسعه صادرات با هدف تسریع در اجرای امور زیربنایی، عمران و آبادانی، ایجاد اشتغال، سرمایه گذاری، تولید و صادرات کالاها ایجاد شد.
مناطق آزاد موجود در ایران :
در کشورمان ۷ منطقه آزاد تجاری- صنعتی وجود دارد که عبارتند از :
کیش : با طول ۱۵ کیلومتر و عرض ۷ کیلومتر و با مساحتی حدود ۹۱ کیلومتر مربع از لحاظ وسعت، مقام دوم را در میان جزایر خلیج فارس دارد .
قشم : در مدخل خلیج فارس و دریای عمان با مساحت ۱۴۳۰ کیلومتر مربع در فاصله ۳۷ کیلومتری جنوب بندرعباس و در دهانه تنگه هرمز قرار گرفته است .
چابهار : شهر بندری چابهار با مساحتی حدود ۱۰۹۰ هکتار در منتهی الیه جنوب شرقی کشور و در استان سیستان و بلوچستان و در کنار دریای عمان در گوشه شرقی خلیج چابهار .
ارس : در شمال غرب ایران در نقطه صفر مرزی در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری ودمختار نخجوان .
انزلی : شامل محدوده ای از شهرستان انزلی به مساحت تقریبی ۳۲۰۰ هکتار خشکی و تا عمق دو کیلومتر از آبهای ساحلی
اروند : در شمال غربی خلیج فارس به وسعت ۱۷۲ کیلومتر مربع در محل تلاقی دو رودخانه اروند رود و کارون
ماکو : در شمال غربی ایران ، استان آذربایجان غربی قرار گرفته که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان (خود مختاری نخجوان) و از مغرب به جمهوری ترکیه و از جنوب به شهرستان خوی.
ضرورتهای ایجاد منطقه آزاد تجاری در بخش  لوندویل (شهرستان بندر آستارا )
احداث مناطق آزاد تجاری از جمله مهمترین  خواسته مردم غرب گیلان   و استان اردبیل است  . احداث چنین منطقه ای در استان و از جمله شهرستان  آستارا بخش لوندویل  یکی از آرزوهای دیرین مردم این دیار بود که قول ایجاد آن در دولت قبلی داده شد اما اقدام مؤثری صورت نپذیرفت . این امر در شرایطی بود که این شهرستان بهترین موقعیت را به لحاظ استراتژیکی ، امنیتی ، تجاری ، جغرافیایی و سیاسی و اجتماعی  مرزی ئ بندری دارا می باشد. در این مقاله سعی بر این است تا ضرورتهای احداث منطقه آزاد تجاری در  لوندویل  یا شهرستان  آستارا  از دید پارامترهای گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
۱- موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی : شهرستان  آستارا  به دلیل قرار گرفتن در دو سوی کشورهای  آذربایجان  و مرز ساحلی با چندین کشور از جمله روسیه  با اختلاف فاصله  صفرمرزی و ساحلی  از این کشورها بهترین موقعیت جغرافیایی را با توجه به وسعت جغرافیایی و مرکزیت داشتن نسبت به شهرستان  غربی استان  گیلان و استان اردبیل  دارد و میتواند به عنوان پلی ارتیاطی بین شهرهای  استان و سایر کشور از طریق دریا و مرز زمینی با صرفه و نزدیک  با کشور نقش مهمی در تبادلات اقتصادی و بخصوص در زمینه حمل و نقل داخلی و بین المللی کالا ایفا نماید.
 اگر شهرستان  آستارا  را یک رأس مربع  در نظر بگیریم دو  ضلع آن یکی به سمت  مرز زمینی آذرایجان  از طریق  شهر آستارا و لوندویل  و بخش ها... و آن دیگری هم از ساحل به سمت  پنج کشور ساحلی و بندرگاهای گیلان و مازنداران و گلستان  از طریق ا آستارا موقعیت منحصر به فردی را برای تحقق منطقه آزاد متصور می نماید.
 شهرستان بندر آستارا که از آن به عنوان  دوازه اروپا  هم یاد میشود منطقه ای است هموار با شرایط آب و هوایی معتدل و با بارندگی سالانه .....- با وسعتی حدود 340 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 90 هزار نفر شرایط مناسبی برای احداث منطقه آزاد به حساب می آید .

توضیح :از نظر اقتصادی می توان گفت آستارا به هیچکدام از شهرستان های هم تراز خود شباهتی ندارد. وجود نقطه صفر مرزی با روسیه شوروی در گذشته و جمهوری آذربایجان در حال حاضر و همچنین دارابودن مرز آبی و خاکی با این کشور از جمله دلایل این ناهمگونی است .آستارا به سبب واقع شدن در گلوگاه حیاتی دریای خزر و همچنین نزدیکی به مرکز کشور (نسبت به دیگر نقاط مرزی کشور) با فاصله 530 کیلومتر از تهران و 190 کیلومتر از مرکز استان گیلان از ویژگی های طبیعی منحصر به فردی سود می برد.که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 1-قرار داشتن در نقطة مرزی ایران با جمهوری آذربایجان

 

 2- همسایگی با 4 کشور تازه استقلال یافته شوروی سابق

 

3- تنها راه ترانزیتی زمینی خلیج فارس با کشورهای آسیای میانه

 

 4-اتصال آستارا (ایران) به آستارا (آذربایجان) از طریق راه آهن در آینده نزدیک

 

 5-دسترسی آسان به امکانات خطوط انتقال گاز و برق

 

 6-طبیعت ملایم و مساعد و گردشگری مناسب

 

 7-دریایی ملایم با 120 روز آفتابی و با شیب کم

 

و به همه اینها باید اضافه کرد که مرز آستارا، تقریباً تنها مرز امن و دست نخورده و بدون تنش ایران در حداقل 80 سال گذشته است که خود تأثیر بسزایی درامنیت اقتصادی و سیاسی این شهر دارد. قدمت تاریخی و وضعیت فرهنگی مناسب یکی دیگر از مزایای این شهر مرزی استبا دست به دست هم دادن این عوامل ما به شهر مرزی روبرو می شویم که علی رغم وسعت کم و دور افتادگی نسبی دارای همیت اقتصادی و استراتژیکی زیادی است .به طوری که می توان ادعا کرد، از نظر سطح اقتصادی، پیشرفت های شهری ،سطح فرهنگی، سطح گردشگری و سطح سواد عمومی ما با منطقه ی مرزی سرو کار داریم که اصولاً با عام ترین ویژگی نقاط مرزی (یعنی محرومیت) بیگانه است.

۲- موقعیت ترابری و حمل و نقل کالا : همانگونه که گفته شد شهرستان  استارا  با  فاصله زمینی با جمهوری آذربایجان از طریق زمین و 5 کشور از طریق دریا همسایه است و این مسیرها کوتاه ترین مسیر برای انتقال کالا از طریق راههای زمینی و دریایی به شهرستان  آستارا  و دیگر مناطق کشور به حساب می آید. احداث راه آهن جمهوری آذربایجان  به  رشت  که بخشی از این خط ریل از آستارا و لوندویل  می گذرد ، همچنین در  حال تکمیل  جاده ترانزیتی  آستارا به تالش  ، آستارا به اردبیل  و بزرگراه  اردبیل  به  زنجان و قزوین و تهران و آذربایجان و وجود راههای هموار و مناسب از مزیتهای ترابری در احداث منطقه آزاد تجاری به حساب می آید. فاصله 40 کیلومتری  آستارا با فرودگاه اردبیل  و  از دیگر مزیتهای این شهرستان برای احداث منطقه آزاد با هدف نقل و انتقال آسان کالا و مسافر به داخل و خارج کشور به شمار می آید.
۳- موقعیت سیاسی و اجتماعی : شهرستان  بندر استارا  به عنوان یکی از مناطقی مرزی که از قدیم الایام مورد توجه حکومتهای مرکزی بوده است ، همواره به عنوان یکی از دژهای مستحکم کشور در مقابل اجانب و بیگانگان شمرده می شده و در حال حاضر نیز این نقش را بخوبی ایفا می نماید . در طول ازمنه های مختلف تاریخی بخصوص در یکصد سال اخیر مردم شهرستان  بندر استارا  نقش بسیار مؤثری در تثبیت قدرت مرکزی و حفظ و حراست از تمامیت ارضی کشور و منطقه داشته است و در این راه نیز فرزندان بیشماری را تقدیم وطن و دین و خاک نموده است. در بعد از پیروزی انقلاب ، مردمشهرستان  بندر استارا چه در مبارزه با اشرار و ضدانقلابها و چه در هشت سال جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه کشورمان رشادتهای وصف ناپذیری از خود نشان داده اند که تقدیم بیش از 162 ، صدها جانباز و آزاده و رزمنده و ایثارگر دلیلی براین مدعا می باشد.
۴- نیروی انسانی جوان ، کارآمد و تحصیلکرده ولی بیکار : به دلیل نبود صنایع و کارخانجات تولیدی مادر در شهرستان  بندر استارا  اغلب جوانان شهر علیرغم داشتن تحصیلات عالی در مقاطع مختلف دانشگاهی از معضل بیکاری در رنج و عذاب می باشند همین امر باعث شده برخی از این جوانان به سمت فعالیتهای مغایر با رشته و مدرک تحصیلی روی بیاورند و برخی نیز مهاجرت به مرکز استان یا پایتخت و حتی کشورهای خارج را برگزینند و با حذف یکطرفه رواید مرزی  قوز بالا قوز شده است ..
بدون شک احداث منطقه آزاد تجاریشهرستان  بندر استارا  باعث ایجاد اشتغال زایی برای جوانان شهرستان و حتی شهرستانهای همجوار .. بخصوص تحصیلکردگان و جلوگیری از مهاجرت آنان به خارج از شهرستان و حتی کشور و همچنین بهانه ای برای تأسیس شرکتهای خدماتی ، فنی و کالایی و بخصوص در زمینه واردات و صادرات کالا و حمل و نقل بار و توریسم خواهد شد.
۵- امنیتی : شهرستان مرزی   بندر استارا  به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی ، اجتماعی و سیاسی و برخورداری از جمعیتی غیور و سلحشور که امتحان خود را بارها و بارها پس داده اند از امن ترین مناطق استان گیلان  قلمداد شده و از ضریب امنیت بالایی برخوردار می باشد و بدین ترتیب شرایط بهتری برای ایجاد منطقه آزاد تجاری و سرمایه گذاریهای خارجی و داخلی مترتب از آن دارا می باشد . چنین امتیازی می تواند زمینه مناسبی برای فعالیت شرکتهای تجاری ، بازرگانی ، حمل و نقل و ترابری به حساب آید و تنها مرز زمینی استان گیلان و تنها راه نزدیک دریایی استانهای آذربایجان و اردبیل  به  دریاست..
۶- جمعیت : یکی از مواردی که به لحاظ قانونی شهرهای بزرگ و کلانشهرها نمی توانند حائز شرایط تأسیس مناطق آزاد تجاری و حتی مناطق ویژه اقتصادی شوند ، شهرستان  بندر استارا  با توجه به جمعیت 90 هزار نفری و وسعت جغرافیایی 340کیلومتری و سهولت تردد و جابجایی کامیونها و خودروهای سبک و سنگین در محدوده ترافیکی شهر و مناسب بودن ارتباط راهی و ترابری شهرستان  بندر استارا  با بقیه نقاط استان و کشور زمینه مناسبی برای ایجاد منطقه آزاد تجاری بوده و می تواند در زمینه مبادلات کالایی نقش بسیار ارزنده ای را ایفا نماید.
جمعیت  میانگین استارا بعلت توریست پذیری 500 هزار نفراست ..سالانه بالای 5 میلیون گردشگر داخلی و خارجی از آستارا و لوندویل بازدید می کنند..
۷- قدمت تاریخی و برخورداری از تمدن چند هزار ساله : شهرستان  بندر استارا  از معدود نقاطی در کشور می باشد که دارای تاریخی به قدمت بیش از 5 هزار سال بوده و از نادرترین شهرستان  بندر استارا  است که از تمدنی چند هزار ساله برخوردار می باشد . وجود  شهر  و قلعه باستانی شنیدان ( شیروان ) در حاجی امیری  حیران استارا و ساختمان قدیمی ریس حیاطی و مدرسه حکیم نظامی شهر آستارا و سنایی سیبلی در لوندویل  و کشف آثار متعددی از اشیاء و جامهای ارزنده طلا و نقره و برنز از این  شهرستان  ............که از شهرت جهانی برخوردار می باشد و اخیرا اقداماتی در جهت ثبت  شهر باستانی شنیدان و ساختمان ریس حیاطی گمرک  در فهرست میراث فرهنگی  ملی  صورت گرفته از مزیتهای تاریخی و منحصر به فرد شهرستان  بندر استارا  برای بهره مندی از منطقه آزاد تجاری و احیاء جاده ابریشم می باشد.
۸- موقعیت منطقه ای : استان  گیلان  با توجه به فقط از ز نظر زمینی  با جهان خارج  از طریق آستارا همرز است  و آذربایجان و اردبیل  نزدیک ترین  مرز زمینی و دریایی فقط از طریق آستارا با اروپا و جمهوری آذربایجان و قفقاز و روسیه و.. دارنند.. مناسبترین منطقه برای احداث مناطق آزاد و ویژه تجاری به حساب می آید . با توجه به این امر ، دولت ت ج ا ا برای اولین بار  در اولین در تاریخ گیلان در این استان موضوع احداث اولین منطقه آزاد تجاری در شمال  کشور - گیلان یعنی شهرستان  بندر انزلی  که از اهمیت به سزایی در اقتصاد استان برخوردار بوده و از مناطق مستعد و شایسته برای امر تجارت بود را در دستور کاری خویش قرار داد و اولین حرکت خویش را در جهت توسعه اقتصادی آن شهرستان و کل استان شروع نمود و چند سالی است منطقه انزلی  سکوی پیشرفت گیلان  شده است
 و امید می رود  دولت تدبیر  و امید ، ریشه بیکاری و فقر و محرومیت از آن نقطه از استان برچیده شود. این امر زمانی کامل خواهد شد که در غرب  استان گیلان هم مشابه همین منطقه احداث شود تا بخش دیگری از تجارت مناطق مرزی استان پوشش داده شود و در این میان شهرستان  آستارا  بر اساس آنچه که شرحش رفت مناسب ترین و شایسته ترین منطقه برای احداث منطقه آزاد تجاری به حساب می آید  و شهرستان های تالش و رضوانشهر  و شفت  و صومعه سرا و وفومن را از نظر پوشش خواهد داد و از طرفی نقطه وصل استانهای آذربایجان  و اردبیل به پنچ کشور همرز دریایی دریا خزر خواهد بود و آستارا تنها مرز زمینی گیلان به اروپا و جهان خارج است و با تاسیس منطقه ازاد آستارا ...شهرستانهای تالش و رضوانشهر و کلا غرب گیلان و استان اردبیل شکوفا خواهند شدوو..
۹- ارزش منطقه ای زمین : ارزش قیمت منطقه ای زمینهایی که جهت احداث منطقه آزاد تجاری در نظر گرفته میشود در این شهرستان در مقایسه با قیمت زمین در سایر نقاط استان از پایین ترین نرخها برخوردار می باشد و به همین دلیل امکان تملک زمین مورد نیاز برای احداث منطقه آزاد تجاری به سهولت امکان پذیر می باشد و برای دولت نیز بسیار مقرون به صرفه می باشد و  جنگلی و زمین های منابع طبیعی دربخش لوندویل و حتی بخش مر کزی بخوبی می شود بدون هزینه تصاحب کرد...
۱۰- از مهم‌ترین الزامات برای ایجاد و توسعه واقعی مناطق آزاد تجاری ، بررسی و انتخاب دقیق مدیران حرفه‌ای و اجرایی با توان مدیریت در سطوح بین‌المللی و آگاهی و تسلط به قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری و تامین مالی و حقوق بین‌المللی است که خوشبختانه در بین شهروندان و هم استانیهای  گیلان چنین اشخاصی بوفور یافت میشوند و می توانند با قبول مسئولیت ، نسبت به اداره امور منطقه آزاد و پیشرفت و توسعه همه جانبه منطقه قدمهای بزرگی بردارند.
ختم کلام ؛ با توجه به اینکه مناطق آزاد به عنوان نقطه اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی و به عنوان مناطق پردازش و فرآوری کالا با هزینه کمتر و بهره‌وری بیشتر نسبت به سرزمین اصلی قلمداد میشود ، بایستی مورد حمایت جدی دولت قرار گرفته و نظر به توجیهاتی که به لحاظ سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، جغرافیایی ، تاریخی ، امنیتی ، فرهنگی و موقعیت مرزی در این نقطه از کشور وجود دارد شهرستان  آستارا یا  بخش لوندویل بهترین موقعیت را برای احداث و راه اندازی منطقه آزاد تجاری دارا می باشد و میتواند به عنوان پایانه صادراتی و وارداتی کالاها و خدمات در سطح استان و دیگر استانهای همجوار و..و منطقه نقش مهمی را ایفا نماید. در جهت تحقق این امر مهم اقتصادی که نویدبخش تحول بزرگ اقتصادی ، اجتماعی ، بازرگانی و فرهنگی در سطح منطقه خواهد بود پیگری مستمر ، تلاش ، کوشش ، هماهنگی و جدیت همه مسئولین ارشد استانی و شهرستانی بخصوص نماینده محترم ولی فقیه در استان ، استاندار  گیلان  ، نماینده مردم شهرستان  استارا  و تالش  و گیلان و حتی نماینده مردم شهرستانهای استان اردبیل  در مجلس شورای اسلامی ، امام جمعه ، فرماندار ، شوارای اسلامی شهر بخصوص  کیوان فتعلی زاده  و بهمن پریان و فرهاد محسنی  عضو شورای شهر استارا  و دکتر پور افقی  در شواری عالی استانها و نماینده شورای عالی استانها در کمیسیون اقتصادی مجلس ، مسئولین شهر ، نخبگان و فعالان اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی شهرستان و همه شهروندان  استارا و لوندویل  و بخصوص اهل قلم و اصحاب مطوبعات و.. را می طلبد تا با همدلی و هماهنگی همه ، این آرزوی دیرینه مردم شهرستان بندر استارا  محقق شده و بخشی از مشکلات بیکاری و مسائل و مشکلات شهرستان حل تا بدینوسیله بتواند از بیماری شوم محرومیت این شهرستان بندری و مرزی آستارا  نجات یابد.

نوشته : اا دارستانی ( دکتر محمد علی هالو )

ایجاد منطقه آزاد تجاری بجای منطقه ویژه اقتصادی در بندر آستارا ضرورتی انکارناپذیر

جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ اللباطِلُ اِنََّ الباطِلَ کانَ زَهُوقاً  ......  حق آمد و باطل نابود گشت، حقّا که باطل همواره نابود شدنى است (سوره اسراء - آیه 81)
ایجاد مناطق آزاد تجاری به عنوان یکی از راههای آسان و سریع تبادلات تجاری و اقتصادی در عرصه بین المللی به حساب می آید و به دلیل تبعیت از قوانین خاص و ایجاد تسهیلات تعرفه ای نقش مهمی در ارتقاء سطح اقتصادی منطقه ایفا می نماید. اما برای اینکه با این پدیده اقتصادی بیش از پیش آشنا شویم ابتدا به تاریخچه آن اشاره کرده و سپس به تعریفی از آن و فرقش با مناطق آزاد تجاری با مناطق ویژه اقتصادی پرداخته و در ادامه به مضمون و مقصود اصلی از طرح این موضوع می پردازیم.
ایجاد مناطق آزاد ، نخستین بار در کشورهای سوسیالیستی که دارای اقتصاد بسته بودند، مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پایه گذاران مناطق آزاد، آزمودن تئوری اقتصاد آزاد در بخش هایی از کشور بود که مایه های پیشرفت در آنها دیده می شد. در ایران هم شکل گیری مناطق آزاد تجاری به پیشنهاد تئوری پردازان اقتصاد دولتی صورت گرفت تا گریزگاهی برای اقتصاد بسته دولتی باشد. در سال های ۱۳۶۷ و ۱۳۶۸ ضربه پذیری اقتصاد کشور از صادرات نفتی، به طور محسوسی مورد توجه قرار گرفت. آمارهای سال ۱۳۶۷ نشان می دهند که صادرات نفتی ما در آن سال حدود ۷ میلیارد دلار بود. در حالی که همین درآمدهای ارزی در برخی از سال ها از ۲۰ میلیارد دلار فراتر رفته است. بنابراین در برنامه اول، توسعه صادرات غیر نفتی به عنوان یک تصمیم قطعی مورد توجه قرار گرفت و یکی از بهترین ابزارها برای توسعه صادرات غیر نفتی، ایجاد مناطق آزاد صنعتی بود. بدین ترتیب مناطق آزاد بر اساس تبصره ۱۹ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی بر بنای جذب سرمایه خارجی و توسعه صادرات با هدف تسریع در اجرای امور زیربنایی، عمران و آبادانی، ایجاد اشتغال، سرمایه گذاری، تولید و صادرات کالاها ایجاد شد.
مناطق آزاد موجود در ایران :
در کشورمان ۷ منطقه آزاد تجاری- صنعتی وجود دارد که عبارتند از :
کیش : با طول ۱۵ کیلومتر و عرض ۷ کیلومتر و با مساحتی حدود ۹۱ کیلومتر مربع از لحاظ وسعت، مقام دوم را در میان جزایر خلیج فارس دارد .
قشم : در مدخل خلیج فارس و دریای عمان با مساحت ۱۴۳۰ کیلومتر مربع در فاصله ۳۷ کیلومتری جنوب بندرعباس و در دهانه تنگه هرمز قرار گرفته است .
چابهار : شهر بندری چابهار با مساحتی حدود ۱۰۹۰ هکتار در منتهی الیه جنوب شرقی کشور و در استان سیستان و بلوچستان و در کنار دریای عمان در گوشه شرقی خلیج چابهار .
ارس : در شمال غرب ایران در نقطه صفر مرزی در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری ودمختار نخجوان .
انزلی : شامل محدوده ای از شهرستان انزلی به مساحت تقریبی ۳۲۰۰ هکتار خشکی و تا عمق دو کیلومتر از آبهای ساحلی
اروند : در شمال غربی خلیج فارس به وسعت ۱۷۲ کیلومتر مربع در محل تلاقی دو رودخانه اروند رود و کارون
ماکو : در شمال غربی ایران ، استان آذربایجان غربی قرار گرفته که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان (خود مختاری نخجوان) و از مغرب به جمهوری ترکیه و از جنوب به شهرستان خوی.
ضرورتهای ایجاد منطقه آزاد تجاری در بخش  لوندویل (شهرستان بندر آستارا )
احداث مناطق آزاد تجاری از جمله مهمترین  خواسته مردم غرب گیلان   و استان اردبیل است  . احداث چنین منطقه ای در استان و از جمله شهرستان  آستارا بخش لوندویل  یکی از آرزوهای دیرین مردم این دیار بود که قول ایجاد آن در دولت قبلی داده شد اما اقدام مؤثری صورت نپذیرفت . این امر در شرایطی بود که این شهرستان بهترین موقعیت را به لحاظ استراتژیکی ، امنیتی ، تجاری ، جغرافیایی و سیاسی و اجتماعی  مرزی ئ بندری دارا می باشد. در این مقاله سعی بر این است تا ضرورتهای احداث منطقه آزاد تجاری در  لوندویل  یا شهرستان  آستارا  از دید پارامترهای گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
۱- موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی : شهرستان  آستارا  به دلیل قرار گرفتن در دو سوی کشورهای  آذربایجان  و مرز ساحلی با چندین کشور از جمله روسیه  با اختلاف فاصله  صفرمرزی و ساحلی  از این کشورها بهترین موقعیت جغرافیایی را با توجه به وسعت جغرافیایی و مرکزیت داشتن نسبت به شهرستان  غربی استان  گیلان و استان اردبیل  دارد و میتواند به عنوان پلی ارتیاطی بین شهرهای  استان و سایر کشور از طریق دریا و مرز زمینی با صرفه و نزدیک  با کشور نقش مهمی در تبادلات اقتصادی و بخصوص در زمینه حمل و نقل داخلی و بین المللی کالا ایفا نماید.
 اگر شهرستان  آستارا  را یک رأس مربع  در نظر بگیریم دو  ضلع آن یکی به سمت  مرز زمینی آذرایجان  از طریق  شهر آستارا و لوندویل  و بخش ها... و آن دیگری هم از ساحل به سمت  پنج کشور ساحلی و بندرگاهای گیلان و مازنداران و گلستان  از طریق ا آستارا موقعیت منحصر به فردی را برای تحقق منطقه آزاد متصور می نماید.
 شهرستان بندر آستارا که از آن به عنوان  دوازه اروپا  هم یاد میشود منطقه ای است هموار با شرایط آب و هوایی معتدل و با بارندگی سالانه .....- با وسعتی حدود 340 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 90 هزار نفر شرایط مناسبی برای احداث منطقه آزاد به حساب می آید .

توضیح :از نظر اقتصادی می توان گفت آستارا به هیچکدام از شهرستان های هم تراز خود شباهتی ندارد. وجود نقطه صفر مرزی با روسیه شوروی در گذشته و جمهوری آذربایجان در حال حاضر و همچنین دارابودن مرز آبی و خاکی با این کشور از جمله دلایل این ناهمگونی است .آستارا به سبب واقع شدن در گلوگاه حیاتی دریای خزر و همچنین نزدیکی به مرکز کشور (نسبت به دیگر نقاط مرزی کشور) با فاصله 530 کیلومتر از تهران و 190 کیلومتر از مرکز استان گیلان از ویژگی های طبیعی منحصر به فردی سود می برد.که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 1-قرار داشتن در نقطة مرزی ایران با جمهوری آذربایجان

 

 2- همسایگی با 4 کشور تازه استقلال یافته شوروی سابق

 

3- تنها راه ترانزیتی زمینی خلیج فارس با کشورهای آسیای میانه

 

 4-اتصال آستارا (ایران) به آستارا (آذربایجان) از طریق راه آهن در آینده نزدیک

 

 5-دسترسی آسان به امکانات خطوط انتقال گاز و برق

 

 6-طبیعت ملایم و مساعد و گردشگری مناسب

 

 7-دریایی ملایم با 120 روز آفتابی و با شیب کم

 

و به همه اینها باید اضافه کرد که مرز آستارا، تقریباً تنها مرز امن و دست نخورده و بدون تنش ایران در حداقل 80 سال گذشته است که خود تأثیر بسزایی درامنیت اقتصادی و سیاسی این شهر دارد. قدمت تاریخی و وضعیت فرهنگی مناسب یکی دیگر از مزایای این شهر مرزی استبا دست به دست هم دادن این عوامل ما به شهر مرزی روبرو می شویم که علی رغم وسعت کم و دور افتادگی نسبی دارای همیت اقتصادی و استراتژیکی زیادی است .به طوری که می توان ادعا کرد، از نظر سطح اقتصادی، پیشرفت های شهری ،سطح فرهنگی، سطح گردشگری و سطح سواد عمومی ما با منطقه ی مرزی سرو کار داریم که اصولاً با عام ترین ویژگی نقاط مرزی (یعنی محرومیت) بیگانه است.

۲- موقعیت ترابری و حمل و نقل کالا : همانگونه که گفته شد شهرستان  استارا  با  فاصله زمینی با جمهوری آذربایجان از طریق زمین و 5 کشور از طریق دریا همسایه است و این مسیرها کوتاه ترین مسیر برای انتقال کالا از طریق راههای زمینی و دریایی به شهرستان  آستارا  و دیگر مناطق کشور به حساب می آید. احداث راه آهن جمهوری آذربایجان  به  رشت  که بخشی از این خط ریل از آستارا و لوندویل  می گذرد ، همچنین در  حال تکمیل  جاده ترانزیتی  آستارا به تالش  ، آستارا به اردبیل  و بزرگراه  اردبیل  به  زنجان و قزوین و تهران و آذربایجان و وجود راههای هموار و مناسب از مزیتهای ترابری در احداث منطقه آزاد تجاری به حساب می آید. فاصله 40 کیلومتری  آستارا با فرودگاه اردبیل  و  از دیگر مزیتهای این شهرستان برای احداث منطقه آزاد با هدف نقل و انتقال آسان کالا و مسافر به داخل و خارج کشور به شمار می آید.
۳- موقعیت سیاسی و اجتماعی : شهرستان  بندر استارا  به عنوان یکی از مناطقی مرزی که از قدیم الایام مورد توجه حکومتهای مرکزی بوده است ، همواره به عنوان یکی از دژهای مستحکم کشور در مقابل اجانب و بیگانگان شمرده می شده و در حال حاضر نیز این نقش را بخوبی ایفا می نماید . در طول ازمنه های مختلف تاریخی بخصوص در یکصد سال اخیر مردم شهرستان  بندر استارا  نقش بسیار مؤثری در تثبیت قدرت مرکزی و حفظ و حراست از تمامیت ارضی کشور و منطقه داشته است و در این راه نیز فرزندان بیشماری را تقدیم وطن و دین و خاک نموده است. در بعد از پیروزی انقلاب ، مردمشهرستان  بندر استارا چه در مبارزه با اشرار و ضدانقلابها و چه در هشت سال جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه کشورمان رشادتهای وصف ناپذیری از خود نشان داده اند که تقدیم بیش از 162 ، صدها جانباز و آزاده و رزمنده و ایثارگر دلیلی براین مدعا می باشد.
۴- نیروی انسانی جوان ، کارآمد و تحصیلکرده ولی بیکار : به دلیل نبود صنایع و کارخانجات تولیدی مادر در شهرستان  بندر استارا  اغلب جوانان شهر علیرغم داشتن تحصیلات عالی در مقاطع مختلف دانشگاهی از معضل بیکاری در رنج و عذاب می باشند همین امر باعث شده برخی از این جوانان به سمت فعالیتهای مغایر با رشته و مدرک تحصیلی روی بیاورند و برخی نیز مهاجرت به مرکز استان یا پایتخت و حتی کشورهای خارج را برگزینند و با حذف یکطرفه رواید مرزی  قوز بالا قوز شده است ..
بدون شک احداث منطقه آزاد تجاریشهرستان  بندر استارا  باعث ایجاد اشتغال زایی برای جوانان شهرستان و حتی شهرستانهای همجوار .. بخصوص تحصیلکردگان و جلوگیری از مهاجرت آنان به خارج از شهرستان و حتی کشور و همچنین بهانه ای برای تأسیس شرکتهای خدماتی ، فنی و کالایی و بخصوص در زمینه واردات و صادرات کالا و حمل و نقل بار و توریسم خواهد شد.
۵- امنیتی : شهرستان مرزی   بندر استارا  به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی ، اجتماعی و سیاسی و برخورداری از جمعیتی غیور و سلحشور که امتحان خود را بارها و بارها پس داده اند از امن ترین مناطق استان گیلان  قلمداد شده و از ضریب امنیت بالایی برخوردار می باشد و بدین ترتیب شرایط بهتری برای ایجاد منطقه آزاد تجاری و سرمایه گذاریهای خارجی و داخلی مترتب از آن دارا می باشد . چنین امتیازی می تواند زمینه مناسبی برای فعالیت شرکتهای تجاری ، بازرگانی ، حمل و نقل و ترابری به حساب آید و تنها مرز زمینی استان گیلان و تنها راه نزدیک دریایی استانهای آذربایجان و اردبیل  به  دریاست..
۶- جمعیت : یکی از مواردی که به لحاظ قانونی شهرهای بزرگ و کلانشهرها نمی توانند حائز شرایط تأسیس مناطق آزاد تجاری و حتی مناطق ویژه اقتصادی شوند ، شهرستان  بندر استارا  با توجه به جمعیت 90 هزار نفری و وسعت جغرافیایی 340کیلومتری و سهولت تردد و جابجایی کامیونها و خودروهای سبک و سنگین در محدوده ترافیکی شهر و مناسب بودن ارتباط راهی و ترابری شهرستان  بندر استارا  با بقیه نقاط استان و کشور زمینه مناسبی برای ایجاد منطقه آزاد تجاری بوده و می تواند در زمینه مبادلات کالایی نقش بسیار ارزنده ای را ایفا نماید.
جمعیت  میانگین استارا بعلت توریست پذیری 500 هزار نفراست ..سالانه بالای 5 میلیون گردشگر داخلی و خارجی از آستارا و لوندویل بازدید می کنند..
۷- قدمت تاریخی و برخورداری از تمدن چند هزار ساله : شهرستان  بندر استارا  از معدود نقاطی در کشور می باشد که دارای تاریخی به قدمت بیش از 5 هزار سال بوده و از نادرترین شهرستان  بندر استارا  است که از تمدنی چند هزار ساله برخوردار می باشد . وجود  شهر  و قلعه باستانی شنیدان ( شیروان ) در حاجی امیری  حیران استارا و ساختمان قدیمی ریس حیاطی و مدرسه حکیم نظامی شهر آستارا و سنایی سیبلی در لوندویل  و کشف آثار متعددی از اشیاء و جامهای ارزنده طلا و نقره و برنز از این  شهرستان  ............که از شهرت جهانی برخوردار می باشد و اخیرا اقداماتی در جهت ثبت  شهر باستانی شنیدان و ساختمان ریس حیاطی گمرک  در فهرست میراث فرهنگی  ملی  صورت گرفته از مزیتهای تاریخی و منحصر به فرد شهرستان  بندر استارا  برای بهره مندی از منطقه آزاد تجاری و احیاء جاده ابریشم می باشد.
۸- موقعیت منطقه ای : استان  گیلان  با توجه به فقط از ز نظر زمینی  با جهان خارج  از طریق آستارا همرز است  و آذربایجان و اردبیل  نزدیک ترین  مرز زمینی و دریایی فقط از طریق آستارا با اروپا و جمهوری آذربایجان و قفقاز و روسیه و.. دارنند.. مناسبترین منطقه برای احداث مناطق آزاد و ویژه تجاری به حساب می آید . با توجه به این امر ، دولت ت ج ا ا برای اولین بار  در اولین در تاریخ گیلان در این استان موضوع احداث اولین منطقه آزاد تجاری در شمال  کشور - گیلان یعنی شهرستان  بندر انزلی  که از اهمیت به سزایی در اقتصاد استان برخوردار بوده و از مناطق مستعد و شایسته برای امر تجارت بود را در دستور کاری خویش قرار داد و اولین حرکت خویش را در جهت توسعه اقتصادی آن شهرستان و کل استان شروع نمود و چند سالی است منطقه انزلی  سکوی پیشرفت گیلان  شده است
 و امید می رود  دولت تدبیر  و امید ، ریشه بیکاری و فقر و محرومیت از آن نقطه از استان برچیده شود. این امر زمانی کامل خواهد شد که در غرب  استان گیلان هم مشابه همین منطقه احداث شود تا بخش دیگری از تجارت مناطق مرزی استان پوشش داده شود و در این میان شهرستان  آستارا  بر اساس آنچه که شرحش رفت مناسب ترین و شایسته ترین منطقه برای احداث منطقه آزاد تجاری به حساب می آید  و شهرستان های تالش و رضوانشهر  و شفت  و صومعه سرا و وفومن را از نظر پوشش خواهد داد و از طرفی نقطه وصل استانهای آذربایجان  و اردبیل به پنچ کشور همرز دریایی دریا خزر خواهد بود و آستارا تنها مرز زمینی گیلان به اروپا و جهان خارج است و با تاسیس منطقه ازاد آستارا ...شهرستانهای تالش و رضوانشهر و کلا غرب گیلان و استان اردبیل شکوفا خواهند شدوو..
۹- ارزش منطقه ای زمین : ارزش قیمت منطقه ای زمینهایی که جهت احداث منطقه آزاد تجاری در نظر گرفته میشود در این شهرستان در مقایسه با قیمت زمین در سایر نقاط استان از پایین ترین نرخها برخوردار می باشد و به همین دلیل امکان تملک زمین مورد نیاز برای احداث منطقه آزاد تجاری به سهولت امکان پذیر می باشد و برای دولت نیز بسیار مقرون به صرفه می باشد و  جنگلی و زمین های منابع طبیعی دربخش لوندویل و حتی بخش مر کزی بخوبی می شود بدون هزینه تصاحب کرد...
۱۰- از مهم‌ترین الزامات برای ایجاد و توسعه واقعی مناطق آزاد تجاری ، بررسی و انتخاب دقیق مدیران حرفه‌ای و اجرایی با توان مدیریت در سطوح بین‌المللی و آگاهی و تسلط به قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری و تامین مالی و حقوق بین‌المللی است که خوشبختانه در بین شهروندان و هم استانیهای  گیلان چنین اشخاصی بوفور یافت میشوند و می توانند با قبول مسئولیت ، نسبت به اداره امور منطقه آزاد و پیشرفت و توسعه همه جانبه منطقه قدمهای بزرگی بردارند.
ختم کلام ؛ با توجه به اینکه مناطق آزاد به عنوان نقطه اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی و به عنوان مناطق پردازش و فرآوری کالا با هزینه کمتر و بهره‌وری بیشتر نسبت به سرزمین اصلی قلمداد میشود ، بایستی مورد حمایت جدی دولت قرار گرفته و نظر به توجیهاتی که به لحاظ سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، جغرافیایی ، تاریخی ، امنیتی ، فرهنگی و موقعیت مرزی در این نقطه از کشور وجود دارد شهرستان  آستارا یا  بخش لوندویل بهترین موقعیت را برای احداث و راه اندازی منطقه آزاد تجاری دارا می باشد و میتواند به عنوان پایانه صادراتی و وارداتی کالاها و خدمات در سطح استان و دیگر استانهای همجوار و..و منطقه نقش مهمی را ایفا نماید. در جهت تحقق این امر مهم اقتصادی که نویدبخش تحول بزرگ اقتصادی ، اجتماعی ، بازرگانی و فرهنگی در سطح منطقه خواهد بود پیگری مستمر ، تلاش ، کوشش ، هماهنگی و جدیت همه مسئولین ارشد استانی و شهرستانی بخصوص نماینده محترم ولی فقیه در استان ، استاندار  گیلان  ، نماینده مردم شهرستان  استارا  و تالش  و گیلان و حتی نماینده مردم شهرستانهای استان اردبیل  در مجلس شورای اسلامی ، امام جمعه ، فرماندار ، شوارای اسلامی شهر بخصوص  کیوان فتعلی زاده  و بهمن پریان و فرهاد محسنی  عضو شورای شهر استارا  و دکتر پور افقی  در شواری عالی استانها و نماینده شورای عالی استانها در کمیسیون اقتصادی مجلس ، مسئولین شهر ، نخبگان و فعالان اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی شهرستان و همه شهروندان  استارا و لوندویل  و بخصوص اهل قلم و اصحاب مطوبعات و.. را می طلبد تا با همدلی و هماهنگی همه ، این آرزوی دیرینه مردم شهرستان بندر استارا  محقق شده و بخشی از مشکلات بیکاری و مسائل و مشکلات شهرستان حل تا بدینوسیله بتواند از بیماری شوم محرومیت این شهرستان بندری و مرزی آستارا  نجات یابد.

نوشته : اا دارستانی ( دکتر محمد علی هالو )

ایجاد منطقه آزاد تجاری بجای منطقه ویژه اقتصادی در بندر آستارا ضرورتی انکارناپذیر

جاءَ الْحَقُّ وَ زَهَقَ اللباطِلُ اِنََّ الباطِلَ کانَ زَهُوقاً  ......  حق آمد و باطل نابود گشت، حقّا که باطل همواره نابود شدنى است (سوره اسراء - آیه 81)
ایجاد مناطق آزاد تجاری به عنوان یکی از راههای آسان و سریع تبادلات تجاری و اقتصادی در عرصه بین المللی به حساب می آید و به دلیل تبعیت از قوانین خاص و ایجاد تسهیلات تعرفه ای نقش مهمی در ارتقاء سطح اقتصادی منطقه ایفا می نماید. اما برای اینکه با این پدیده اقتصادی بیش از پیش آشنا شویم ابتدا به تاریخچه آن اشاره کرده و سپس به تعریفی از آن و فرقش با مناطق آزاد تجاری با مناطق ویژه اقتصادی پرداخته و در ادامه به مضمون و مقصود اصلی از طرح این موضوع می پردازیم.
ایجاد مناطق آزاد ، نخستین بار در کشورهای سوسیالیستی که دارای اقتصاد بسته بودند، مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پایه گذاران مناطق آزاد، آزمودن تئوری اقتصاد آزاد در بخش هایی از کشور بود که مایه های پیشرفت در آنها دیده می شد. در ایران هم شکل گیری مناطق آزاد تجاری به پیشنهاد تئوری پردازان اقتصاد دولتی صورت گرفت تا گریزگاهی برای اقتصاد بسته دولتی باشد. در سال های ۱۳۶۷ و ۱۳۶۸ ضربه پذیری اقتصاد کشور از صادرات نفتی، به طور محسوسی مورد توجه قرار گرفت. آمارهای سال ۱۳۶۷ نشان می دهند که صادرات نفتی ما در آن سال حدود ۷ میلیارد دلار بود. در حالی که همین درآمدهای ارزی در برخی از سال ها از ۲۰ میلیارد دلار فراتر رفته است. بنابراین در برنامه اول، توسعه صادرات غیر نفتی به عنوان یک تصمیم قطعی مورد توجه قرار گرفت و یکی از بهترین ابزارها برای توسعه صادرات غیر نفتی، ایجاد مناطق آزاد صنعتی بود. بدین ترتیب مناطق آزاد بر اساس تبصره ۱۹ قانون برنامه اول توسعه اقتصادی بر بنای جذب سرمایه خارجی و توسعه صادرات با هدف تسریع در اجرای امور زیربنایی، عمران و آبادانی، ایجاد اشتغال، سرمایه گذاری، تولید و صادرات کالاها ایجاد شد.
مناطق آزاد موجود در ایران :
در کشورمان ۷ منطقه آزاد تجاری- صنعتی وجود دارد که عبارتند از :
کیش : با طول ۱۵ کیلومتر و عرض ۷ کیلومتر و با مساحتی حدود ۹۱ کیلومتر مربع از لحاظ وسعت، مقام دوم را در میان جزایر خلیج فارس دارد .
قشم : در مدخل خلیج فارس و دریای عمان با مساحت ۱۴۳۰ کیلومتر مربع در فاصله ۳۷ کیلومتری جنوب بندرعباس و در دهانه تنگه هرمز قرار گرفته است .
چابهار : شهر بندری چابهار با مساحتی حدود ۱۰۹۰ هکتار در منتهی الیه جنوب شرقی کشور و در استان سیستان و بلوچستان و در کنار دریای عمان در گوشه شرقی خلیج چابهار .
ارس : در شمال غرب ایران در نقطه صفر مرزی در مجاورت با کشورهای ارمنستان، آذربایجان و جمهوری ودمختار نخجوان .
انزلی : شامل محدوده ای از شهرستان انزلی به مساحت تقریبی ۳۲۰۰ هکتار خشکی و تا عمق دو کیلومتر از آبهای ساحلی
اروند : در شمال غربی خلیج فارس به وسعت ۱۷۲ کیلومتر مربع در محل تلاقی دو رودخانه اروند رود و کارون
ماکو : در شمال غربی ایران ، استان آذربایجان غربی قرار گرفته که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان (خود مختاری نخجوان) و از مغرب به جمهوری ترکیه و از جنوب به شهرستان خوی.
ضرورتهای ایجاد منطقه آزاد تجاری در بخش  لوندویل (شهرستان بندر آستارا )
احداث مناطق آزاد تجاری از جمله مهمترین  خواسته مردم غرب گیلان   و استان اردبیل است  . احداث چنین منطقه ای در استان و از جمله شهرستان  آستارا بخش لوندویل  یکی از آرزوهای دیرین مردم این دیار بود که قول ایجاد آن در دولت قبلی داده شد اما اقدام مؤثری صورت نپذیرفت . این امر در شرایطی بود که این شهرستان بهترین موقعیت را به لحاظ استراتژیکی ، امنیتی ، تجاری ، جغرافیایی و سیاسی و اجتماعی  مرزی ئ بندری دارا می باشد. در این مقاله سعی بر این است تا ضرورتهای احداث منطقه آزاد تجاری در  لوندویل  یا شهرستان  آستارا  از دید پارامترهای گوناگون مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
۱- موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی : شهرستان  آستارا  به دلیل قرار گرفتن در دو سوی کشورهای  آذربایجان  و مرز ساحلی با چندین کشور از جمله روسیه  با اختلاف فاصله  صفرمرزی و ساحلی  از این کشورها بهترین موقعیت جغرافیایی را با توجه به وسعت جغرافیایی و مرکزیت داشتن نسبت به شهرستان  غربی استان  گیلان و استان اردبیل  دارد و میتواند به عنوان پلی ارتیاطی بین شهرهای  استان و سایر کشور از طریق دریا و مرز زمینی با صرفه و نزدیک  با کشور نقش مهمی در تبادلات اقتصادی و بخصوص در زمینه حمل و نقل داخلی و بین المللی کالا ایفا نماید.
 اگر شهرستان  آستارا  را یک رأس مربع  در نظر بگیریم دو  ضلع آن یکی به سمت  مرز زمینی آذرایجان  از طریق  شهر آستارا و لوندویل  و بخش ها... و آن دیگری هم از ساحل به سمت  پنج کشور ساحلی و بندرگاهای گیلان و مازنداران و گلستان  از طریق ا آستارا موقعیت منحصر به فردی را برای تحقق منطقه آزاد متصور می نماید.
 شهرستان بندر آستارا که از آن به عنوان  دوازه اروپا  هم یاد میشود منطقه ای است هموار با شرایط آب و هوایی معتدل و با بارندگی سالانه .....- با وسعتی حدود 340 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 90 هزار نفر شرایط مناسبی برای احداث منطقه آزاد به حساب می آید .

توضیح :از نظر اقتصادی می توان گفت آستارا به هیچکدام از شهرستان های هم تراز خود شباهتی ندارد. وجود نقطه صفر مرزی با روسیه شوروی در گذشته و جمهوری آذربایجان در حال حاضر و همچنین دارابودن مرز آبی و خاکی با این کشور از جمله دلایل این ناهمگونی است .آستارا به سبب واقع شدن در گلوگاه حیاتی دریای خزر و همچنین نزدیکی به مرکز کشور (نسبت به دیگر نقاط مرزی کشور) با فاصله 530 کیلومتر از تهران و 190 کیلومتر از مرکز استان گیلان از ویژگی های طبیعی منحصر به فردی سود می برد.که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

 1-قرار داشتن در نقطة مرزی ایران با جمهوری آذربایجان

 

 2- همسایگی با 4 کشور تازه استقلال یافته شوروی سابق

 

3- تنها راه ترانزیتی زمینی خلیج فارس با کشورهای آسیای میانه

 

 4-اتصال آستارا (ایران) به آستارا (آذربایجان) از طریق راه آهن در آینده نزدیک

 

 5-دسترسی آسان به امکانات خطوط انتقال گاز و برق

 

 6-طبیعت ملایم و مساعد و گردشگری مناسب

 

 7-دریایی ملایم با 120 روز آفتابی و با شیب کم

 

و به همه اینها باید اضافه کرد که مرز آستارا، تقریباً تنها مرز امن و دست نخورده و بدون تنش ایران در حداقل 80 سال گذشته است که خود تأثیر بسزایی درامنیت اقتصادی و سیاسی این شهر دارد. قدمت تاریخی و وضعیت فرهنگی مناسب یکی دیگر از مزایای این شهر مرزی استبا دست به دست هم دادن این عوامل ما به شهر مرزی روبرو می شویم که علی رغم وسعت کم و دور افتادگی نسبی دارای همیت اقتصادی و استراتژیکی زیادی است .به طوری که می توان ادعا کرد، از نظر سطح اقتصادی، پیشرفت های شهری ،سطح فرهنگی، سطح گردشگری و سطح سواد عمومی ما با منطقه ی مرزی سرو کار داریم که اصولاً با عام ترین ویژگی نقاط مرزی (یعنی محرومیت) بیگانه است.

۲- موقعیت ترابری و حمل و نقل کالا : همانگونه که گفته شد شهرستان  استارا  با  فاصله زمینی با جمهوری آذربایجان از طریق زمین و 5 کشور از طریق دریا همسایه است و این مسیرها کوتاه ترین مسیر برای انتقال کالا از طریق راههای زمینی و دریایی به شهرستان  آستارا  و دیگر مناطق کشور به حساب می آید. احداث راه آهن جمهوری آذربایجان  به  رشت  که بخشی از این خط ریل از آستارا و لوندویل  می گذرد ، همچنین در  حال تکمیل  جاده ترانزیتی  آستارا به تالش  ، آستارا به اردبیل  و بزرگراه  اردبیل  به  زنجان و قزوین و تهران و آذربایجان و وجود راههای هموار و مناسب از مزیتهای ترابری در احداث منطقه آزاد تجاری به حساب می آید. فاصله 40 کیلومتری  آستارا با فرودگاه اردبیل  و  از دیگر مزیتهای این شهرستان برای احداث منطقه آزاد با هدف نقل و انتقال آسان کالا و مسافر به داخل و خارج کشور به شمار می آید.
۳- موقعیت سیاسی و اجتماعی : شهرستان  بندر استارا  به عنوان یکی از مناطقی مرزی که از قدیم الایام مورد توجه حکومتهای مرکزی بوده است ، همواره به عنوان یکی از دژهای مستحکم کشور در مقابل اجانب و بیگانگان شمرده می شده و در حال حاضر نیز این نقش را بخوبی ایفا می نماید . در طول ازمنه های مختلف تاریخی بخصوص در یکصد سال اخیر مردم شهرستان  بندر استارا  نقش بسیار مؤثری در تثبیت قدرت مرکزی و حفظ و حراست از تمامیت ارضی کشور و منطقه داشته است و در این راه نیز فرزندان بیشماری را تقدیم وطن و دین و خاک نموده است. در بعد از پیروزی انقلاب ، مردمشهرستان  بندر استارا چه در مبارزه با اشرار و ضدانقلابها و چه در هشت سال جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه کشورمان رشادتهای وصف ناپذیری از خود نشان داده اند که تقدیم بیش از 162 ، صدها جانباز و آزاده و رزمنده و ایثارگر دلیلی براین مدعا می باشد.
۴- نیروی انسانی جوان ، کارآمد و تحصیلکرده ولی بیکار : به دلیل نبود صنایع و کارخانجات تولیدی مادر در شهرستان  بندر استارا  اغلب جوانان شهر علیرغم داشتن تحصیلات عالی در مقاطع مختلف دانشگاهی از معضل بیکاری در رنج و عذاب می باشند همین امر باعث شده برخی از این جوانان به سمت فعالیتهای مغایر با رشته و مدرک تحصیلی روی بیاورند و برخی نیز مهاجرت به مرکز استان یا پایتخت و حتی کشورهای خارج را برگزینند و با حذف یکطرفه رواید مرزی  قوز بالا قوز شده است ..
بدون شک احداث منطقه آزاد تجاریشهرستان  بندر استارا  باعث ایجاد اشتغال زایی برای جوانان شهرستان و حتی شهرستانهای همجوار .. بخصوص تحصیلکردگان و جلوگیری از مهاجرت آنان به خارج از شهرستان و حتی کشور و همچنین بهانه ای برای تأسیس شرکتهای خدماتی ، فنی و کالایی و بخصوص در زمینه واردات و صادرات کالا و حمل و نقل بار و توریسم خواهد شد.
۵- امنیتی : شهرستان مرزی   بندر استارا  به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی ، اجتماعی و سیاسی و برخورداری از جمعیتی غیور و سلحشور که امتحان خود را بارها و بارها پس داده اند از امن ترین مناطق استان گیلان  قلمداد شده و از ضریب امنیت بالایی برخوردار می باشد و بدین ترتیب شرایط بهتری برای ایجاد منطقه آزاد تجاری و سرمایه گذاریهای خارجی و داخلی مترتب از آن دارا می باشد . چنین امتیازی می تواند زمینه مناسبی برای فعالیت شرکتهای تجاری ، بازرگانی ، حمل و نقل و ترابری به حساب آید و تنها مرز زمینی استان گیلان و تنها راه نزدیک دریایی استانهای آذربایجان و اردبیل  به  دریاست..
۶- جمعیت : یکی از مواردی که به لحاظ قانونی شهرهای بزرگ و کلانشهرها نمی توانند حائز شرایط تأسیس مناطق آزاد تجاری و حتی مناطق ویژه اقتصادی شوند ، شهرستان  بندر استارا  با توجه به جمعیت 90 هزار نفری و وسعت جغرافیایی 340کیلومتری و سهولت تردد و جابجایی کامیونها و خودروهای سبک و سنگین در محدوده ترافیکی شهر و مناسب بودن ارتباط راهی و ترابری شهرستان  بندر استارا  با بقیه نقاط استان و کشور زمینه مناسبی برای ایجاد منطقه آزاد تجاری بوده و می تواند در زمینه مبادلات کالایی نقش بسیار ارزنده ای را ایفا نماید.
جمعیت  میانگین استارا بعلت توریست پذیری 500 هزار نفراست ..سالانه بالای 5 میلیون گردشگر داخلی و خارجی از آستارا و لوندویل بازدید می کنند..
۷- قدمت تاریخی و برخورداری از تمدن چند هزار ساله : شهرستان  بندر استارا  از معدود نقاطی در کشور می باشد که دارای تاریخی به قدمت بیش از 5 هزار سال بوده و از نادرترین شهرستان  بندر استارا  است که از تمدنی چند هزار ساله برخوردار می باشد . وجود  شهر  و قلعه باستانی شنیدان ( شیروان ) در حاجی امیری  حیران استارا و ساختمان قدیمی ریس حیاطی و مدرسه حکیم نظامی شهر آستارا و سنایی سیبلی در لوندویل  و کشف آثار متعددی از اشیاء و جامهای ارزنده طلا و نقره و برنز از این  شهرستان  ............که از شهرت جهانی برخوردار می باشد و اخیرا اقداماتی در جهت ثبت  شهر باستانی شنیدان و ساختمان ریس حیاطی گمرک  در فهرست میراث فرهنگی  ملی  صورت گرفته از مزیتهای تاریخی و منحصر به فرد شهرستان  بندر استارا  برای بهره مندی از منطقه آزاد تجاری و احیاء جاده ابریشم می باشد.
۸- موقعیت منطقه ای : استان  گیلان  با توجه به فقط از ز نظر زمینی  با جهان خارج  از طریق آستارا همرز است  و آذربایجان و اردبیل  نزدیک ترین  مرز زمینی و دریایی فقط از طریق آستارا با اروپا و جمهوری آذربایجان و قفقاز و روسیه و.. دارنند.. مناسبترین منطقه برای احداث مناطق آزاد و ویژه تجاری به حساب می آید . با توجه به این امر ، دولت ت ج ا ا برای اولین بار  در اولین در تاریخ گیلان در این استان موضوع احداث اولین منطقه آزاد تجاری در شمال  کشور - گیلان یعنی شهرستان  بندر انزلی  که از اهمیت به سزایی در اقتصاد استان برخوردار بوده و از مناطق مستعد و شایسته برای امر تجارت بود را در دستور کاری خویش قرار داد و اولین حرکت خویش را در جهت توسعه اقتصادی آن شهرستان و کل استان شروع نمود و چند سالی است منطقه انزلی  سکوی پیشرفت گیلان  شده است
 و امید می رود  دولت تدبیر  و امید ، ریشه بیکاری و فقر و محرومیت از آن نقطه از استان برچیده شود. این امر زمانی کامل خواهد شد که در غرب  استان گیلان هم مشابه همین منطقه احداث شود تا بخش دیگری از تجارت مناطق مرزی استان پوشش داده شود و در این میان شهرستان  آستارا  بر اساس آنچه که شرحش رفت مناسب ترین و شایسته ترین منطقه برای احداث منطقه آزاد تجاری به حساب می آید  و شهرستان های تالش و رضوانشهر  و شفت  و صومعه سرا و وفومن را از نظر پوشش خواهد داد و از طرفی نقطه وصل استانهای آذربایجان  و اردبیل به پنچ کشور همرز دریایی دریا خزر خواهد بود و آستارا تنها مرز زمینی گیلان به اروپا و جهان خارج است و با تاسیس منطقه ازاد آستارا ...شهرستانهای تالش و رضوانشهر و کلا غرب گیلان و استان اردبیل شکوفا خواهند شدوو..
۹- ارزش منطقه ای زمین : ارزش قیمت منطقه ای زمینهایی که جهت احداث منطقه آزاد تجاری در نظر گرفته میشود در این شهرستان در مقایسه با قیمت زمین در سایر نقاط استان از پایین ترین نرخها برخوردار می باشد و به همین دلیل امکان تملک زمین مورد نیاز برای احداث منطقه آزاد تجاری به سهولت امکان پذیر می باشد و برای دولت نیز بسیار مقرون به صرفه می باشد و  جنگلی و زمین های منابع طبیعی دربخش لوندویل و حتی بخش مر کزی بخوبی می شود بدون هزینه تصاحب کرد...
۱۰- از مهم‌ترین الزامات برای ایجاد و توسعه واقعی مناطق آزاد تجاری ، بررسی و انتخاب دقیق مدیران حرفه‌ای و اجرایی با توان مدیریت در سطوح بین‌المللی و آگاهی و تسلط به قوانین و مقررات سرمایه‌گذاری و تامین مالی و حقوق بین‌المللی است که خوشبختانه در بین شهروندان و هم استانیهای  گیلان چنین اشخاصی بوفور یافت میشوند و می توانند با قبول مسئولیت ، نسبت به اداره امور منطقه آزاد و پیشرفت و توسعه همه جانبه منطقه قدمهای بزرگی بردارند.
ختم کلام ؛ با توجه به اینکه مناطق آزاد به عنوان نقطه اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد جهانی و به عنوان مناطق پردازش و فرآوری کالا با هزینه کمتر و بهره‌وری بیشتر نسبت به سرزمین اصلی قلمداد میشود ، بایستی مورد حمایت جدی دولت قرار گرفته و نظر به توجیهاتی که به لحاظ سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، جغرافیایی ، تاریخی ، امنیتی ، فرهنگی و موقعیت مرزی در این نقطه از کشور وجود دارد شهرستان  آستارا یا  بخش لوندویل بهترین موقعیت را برای احداث و راه اندازی منطقه آزاد تجاری دارا می باشد و میتواند به عنوان پایانه صادراتی و وارداتی کالاها و خدمات در سطح استان و دیگر استانهای همجوار و..و منطقه نقش مهمی را ایفا نماید. در جهت تحقق این امر مهم اقتصادی که نویدبخش تحول بزرگ اقتصادی ، اجتماعی ، بازرگانی و فرهنگی در سطح منطقه خواهد بود پیگری مستمر ، تلاش ، کوشش ، هماهنگی و جدیت همه مسئولین ارشد استانی و شهرستانی بخصوص نماینده محترم ولی فقیه در استان ، استاندار  گیلان  ، نماینده مردم شهرستان  استارا  و تالش  و گیلان و حتی نماینده مردم شهرستانهای استان اردبیل  در مجلس شورای اسلامی ، امام جمعه ، فرماندار ، شوارای اسلامی شهر بخصوص  کیوان فتعلی زاده  و بهمن پریان و فرهاد محسنی  عضو شورای شهر استارا  و دکتر پور افقی  در شواری عالی استانها و نماینده شورای عالی استانها در کمیسیون اقتصادی مجلس ، مسئولین شهر ، نخبگان و فعالان اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی شهرستان و همه شهروندان  استارا و لوندویل  و بخصوص اهل قلم و اصحاب مطوبعات و.. را می طلبد تا با همدلی و هماهنگی همه ، این آرزوی دیرینه مردم شهرستان بندر استارا  محقق شده و بخشی از مشکلات بیکاری و مسائل و مشکلات شهرستان حل تا بدینوسیله بتواند از بیماری شوم محرومیت این شهرستان بندری و مرزی آستارا  نجات یابد.

نوشته : اا دارستانی ( دکتر محمد علی هالو )

خواهشا با احساسات مردم آستارا و لوندویل بازی نکنید

شنیده شده است یکی از نمایندگان ادواری مجلس(نمایند سابق آستارا ) از حوزه  آستارا طی  صحبتی در بین هوا خواهان به  نماینده  فعلی همین حوزه انتقاد نموده است که گویا وی دارد جلو کمک به  شهرستان آستارا  را می گیرد و شورای نگهبان غیر قانونی با اعمال نفوذ رد صلاحیتش کرده است و اینبار صلاحیتش را گرفته  است  ..

مقدمه: به نماینده اسبق بگویم ..زمانی که شما رد صلاحیت شدید اعضای شورای نگهبان  همان ها بودند فرقی نکردند...اگر حق بود رد صلاحیت نشوی چرا آن وقت ندادند .. پس ریگی به کفش ت بوه و است ...پس چطور می گویی من صلاحیتم را از شورای نگهبان از الان گرفتم ..شورای نگهبان را زیر سوال می بری .. شورای نگهبانی که پاسدارقانون اساسی است ...

اول:باید به این آقای نماینده ی سابق مجلس یادآور شد شما که به لطف همین مردم به مجلس رفتید چرا در آن 4سال که اتفاقا رئیس جمهور وقت نیز همفکرتان بود کمکی به  عمران و آبادانی و پیشرفت  بندر آستارا نکردید؟ حالا که هیچ کاره شدید یاد پیشرفت آستارا شدید که آلان دایه ی مهربانتر از مادر شده اید؟
دوم: مردم  ولایت مدار بندرمرزی آستارا و لوندویل  چیزی را به قرض نمی خواهند که فردا در عوضش از آنها چیزی خواسته شود.

سوم: حرف  نماینده محترم فعلی مجلس کاملا درست است ایشان گفته اند اگر شما واقعا حامی عمران و آبادانی و پیشرفت  هستید چرا در طی سال های گذشته به وضعیت اسفناک بقول خودتان شهرستان  کمک نکرده اید؟آیا این شائبه پیش نمی آید که بوی انتخابات مجلس  به مشامتان خورده است؟

چهارم : مردم فرهنگی  آستارا مردم بزرگی هستند وهیچ چیز را صدقه سری نمی خواهند واز همه مهمتر مردم این  بندر آستارا  از قبل از انقلاب وبعد از انقلاب جزو فهیم ترین و با فرهنگ و روشنفکرترین  مردم کشور بوده اند وهمه چیز را خوب می فهمند ومی دانند چه کاری به خاطر رضای خداست وچه کاری به خاطر دنیا واموراتش است.
 
پنجم : از کی تا حالا شما چپی ها وراستی ها نان به همدیگر قرض می دهید که امروز این گونه از همدیگر دفاع می کنید؟ وقصد دارید در این رهگذر بهترین نماینده  منتخب را این گونه ناجوانمردانه له کنید؟

ششم :راستی یادت هست آقای نماینده اسبق من در مجتمع ساحلی صدف کارگری می کردم چون منتقد شما بودم زمانی که شما نماینده و طالبی فرماندار بود ....هی به فرماندار فشار می اورید باید اا د از بلیط فروشی مجتمع صدف سیبلی اخراج شود می خواستی نان مراببرید حتی چند روز بیکار شدم ..شرط کرده بودید باید صلاحیت مرا ناجا و.. تایید بعدا مشغول بکارشوم ...یادتان رفته چطور زمین خواری و.. کردید ...آخرش هم رد صلاحیت شدید ...شما مگر چکاره مردم هستید ...من با اینکه منتقئ نماینده فعلی هستم اما به رای مردم اجترام قایل هستم .. شما به هیچ کس رحم نکردید حتی به یک کارگر ساده ...حتی جلوی مطبوعات را می گرفتید و حتی تعطیل کردید.. شما چطور دم از آزادی و.. می زنید شما خون مردم را در شیشه کردیدو...اگر آدم خوبی بودید رد صلاحیت نمی شدید...آقا وقت بازنشستگی شماست برو بازنشست بشو بگذار افراد تحصیل کرده جوان و کاردان کاندیدا شوند مگر شما نعوذ به الله نماینده خدا هستید اگر راست می گویید بیاید اینبار از یک جوان تحصیل کرده کاردان فرزند آستارا حمایت کن ..اقا شما تشنه قدرت هستید مگر برای آستارا چکار کردید.. داستان بس است .. رد شو بگذارباد بیاید ..

هفتم :نماینده اسبق مگر شما کدام کارخانه رابرای آستارا آورید بغیر از اینکه اقوام نزدیک خود را استخدام نمودید و...میلیاردر شدید..حالا بگذارم از زمین خواری و.. که قابل اثابت نیست ..از جان مردم چه  می خواهید

هشتم :نماینده اسبق هی نگویید انقلاب بمن وام داراست...مگر قبل از نمایندگی مجلس شما چه داشتید الان به نعمت نظام و مردم میلیاردر شدید ..باز می گوید مردم و نظام به شا قرض دار هستید بخدا برو شکر کن نظام و مردم خوبی می باشند که شما را محاکمه نمی کنند..

ودست آخر آقای نماینده اسبق  محترم اگر تمامی امکانات کشور ،را در این زمان به  آستارا  اختصاص دهید مردم  آستارا  به شما رای نخواهند دادو صلاحیت شما هم همنیطور وقتی شما شورای نگهبان را زیر سول می بریید که شورای نگهبان پارتی بازی نموده  شما یعنی نظام و قانون اساسی را قبول ندارید ..پس شما واقعا آدم صلاحیت داری نیستید که شورای نگهبان را تهدید و توهین و خلافکار خطاب قرار می دهید ..اگر شما را به خاطر کارهای گذشته و اموال اتان محاکمه می کردند اینطور پر رو نمی شدید... چون همانگونه که گفتم مردم  آستارا  صدقه سری نمی خواهند واز همه مهمتر اگر این امکانات حق آنهاست منتی نداردو اگر زمان نماینده بودن کاری کردین وظیفه ات بود منتی نیست  حقوق گرفتید از میلیاردها رانت دولتی سواستفاده و میلیاردر شدید منتی روی سر مردم نگذار.. بکش کنار نیروی جدید بیاید و بگذر باد بیاید... واگر حق جای دیگری هست نمی خواهند مدیون شوند پس بهتر است این بازی ها را تعطیل کنید.

دکتر محمد علی هالو

مجوز ایجاد دکه در خیابان و پیاده روهای آستارا صادر نمی شود

علی کوهی گفت : شهرداری آستارا برخورد جدی با ایجاد کنندگان سد معبر را در دستور کار خود قرار داده است.

وی با اشاره به اجرای موفقیت آمیز جمع آوری دست فروشان عرضه کننده میوه و تره بار در شهر آستارا افزود : در راستای جلوگیری از هر گونه سد معبر در خیابان ها ، پیاده روها ، میادین و به طور کلی معابر عمومی با هدف کسب ، سکونت و یا هر منظور دیگر ، شهرداری آستارا حاضر به صدور مجوز برای ایجاد دکه برای شهروندان نیست.

وی اضافه کرد : ایجاد دکه در سطح معابر عمومی علاوه بر سد معبر باعث بر هم زدن سیمای ظاهری شهر می شود و با کسانی که بدون توجه به این امور نسبت به ایجاد دکه اقدام کنند برابر با قوانین برخورد می شود.

کوهی یادآور شد : با توجه به تبصره یک از بند دو ماده ۵۵ قانون شهرداری ، هر گونه استفاده و اشغال معابر عمومی ، خیابان ها و پیاده روها به عنوان کسب ، سکنی و یا هر گونه استفاده دیگر ممنوع است.