نمازهای واجب و مستحب

تعداد نمازهای واجب را برای شما می آوریم اما در مورد نمازهای مستحب چون تعداد آن ها زیاد است ،تنها نمازهای نافله را آورده و برای اطلاع بیش تر از بقیه نمازها شما را به مفاتیح الجنان ارجاع می دهیم.

نمازهاى واجب شش نماز است:

اول: نماز یومیه(نماز هایی در شبانه روز خوانده می شود وعبارتند از دو رکعت نماز صبح وچهار رکعت نماز ظهر وچهار نماز عصر وسه رکعت نماز مغرب وچهار رکعت نماز عشا).

دوّم :نماز آیات.

سوم: نماز میّت.

چهارم: نماز طواف واجب خانه کعبه .

پنجم: نماز قضاى پدرکه بر پسر بزرگ تر واجب است.

ششم: نمازى که به واسطه اجاره و نذر و قسم و عهد واجب مى‏شود

کیفیت نماز های یومیه:
دو رکعت نماز در وقت صبح خوانده می شود،به این کیفیت که: بعد از نیت،(دو رکعت نماز صبح می خوانم قربتا الی الله) تکبیره الاحرام(الله اکبر) گفته می شود . حمد وسوره را می خوانید و به رکوع می روید . ذکر رکوع می گویید .بعد از انجام رکوع دو سجده انجام می دهید و ذکر سجده می گویید . بعد از دو سجده برای رکعت دوم بلند می شوید . در رکعت دوم نیز حمد و سوره می خوانید .بعد از سوره قنوت می خوانید . رکوع و دو سجده را انجام می دهید.بعد از تمام شدن دو سجده، تشهد را می خوانید و سلام نماز را می خوانید و تمام می شود.

موقع اذان ظهرچهار رکعت نماز ظهر وچهار رکعت نماز عصرو موقع اذان مغرب سه رکعت نمازمغرب و چهار رکعت نماز عشاء بعد از نماز مغرب انجام می دهید.

کیفیت این نماز ها نیز در دو رکعت اول مثل نماز صبح است ،منتها در رکعت دوم بعد از خواندن تشهد ،برای رکعت سوم بلند می شوید، در نماز سه رکعتی در رکعت سوم بعد از دوسجده دوباره تشهد رامی خوانید و سلام نماز را می خوانید .در نماز های چهار رکعتی در رکعت سوم بعد از دوسجده برای رکعت چهارم بلند می شوید و بعد از دوسجده رکعت چهارم تشهد و سلام نماز خوانده می شود.
در نماز های سه رکعتی وچهار رکعتی در رکعت سوم وچهارم تسبیحات اربعه را (سبحان الله والحمد لله والله اکبر)بخوانید .

برای دانستن جزئیات مسئله نماز و واجبات نماز ، ارکان نماز، مسائل شک و سهو در نماز و مستحبات نماز، به رساله عملیه توضیح المسائل مرجع تقلید خودتان رجوع کنید.

نماز قضای پدر بر پسر بزرگ تر، درواقع قضای نماز های یومیه است که به مقداری که پدر نمازهایش را قضا نموده است، پسر بزرگ تر بخواند.

نماز اجاره نیز اگر مربوط به نماز های یومیه باشد ،قضای نماز های یومیه راشخصی که اجیر شده می خواند. اگر اجاره نماز مربوط به نماز آیات باشد ، نماز آیات را می خواند.

نماز نذر و طواف ، هرکدام به صورت دو رکعتی مانند نماز صبح خوانده می شود، فقط نیت آن ها فرق می کند ،مثلا به نیت نماز طواف یابه نیت نماز نذر خوانده می شود.

اما نماز میت: رکوع وسجود ندارد و درحقیقت دعا است که با کیفیت خاص خوانده می شود.به این ترتیب که بعد از نیت، پنج مرتبه تکبیر گفته می شود . بعد از هر تکبیر دعای خاصی گفته خوانده می شود .دعاهای نماز میت در رساله های عملیه توضیح المسائل بیان شده است.

نماز آیات : نماز آیات به واسطه چهار چیز واجب مى‏شود:
اول: گرفتن خورشید.
دوم: گرفتن ماه، اگر چه مقدار کمى از آن ها گرفته شود و کسى هم از آن نترسد.
سوم: زلزله، اگر چه کسى هم نترسد.
چهارم: رعد و برق و بادهاى سیاه و سرخ و مانند این ها در صورتى که بیش تر مردم بترسند که بنا بر احتیاط واجب باید براى این ها هم نماز آیات بخوانند

کیفیت نماز آیات: نماز آیات دو رکعت است و هر رکعت با پنج رکوع انجام می شود.

انسان نماز آیات را به چند کیفیت مى‏تواند بخواند:

«اول» آن که بعد از نیت، در هر قیامى پیش از رکوع یک حمد و یک سوره‏ تمام بخواند به رکوع برود ،بعد از گفتن ذکر رکوع سر از رکوع بردارد و دوباره حمد و سوره بخواند ،به رکوع برود تا پنج رکوع در هر رکعت کامل شود . بعد از رکوع پنجم در هر رکعت سر بردارد و به سجده برود که مجموعاً در هر رکعتى پنج حمد و پنج سوره مى‏شود . بعد از دوسجده در رکعت دوم، تشهد بخواند وسلام نماز را بخواند .

«دوم» آن که در هر رکعتى در قیام اول یک سوره حمد، بخواند و یک سوره را پنج قسمت کند .در هر قیامى یک قسمت آن را بخواند و به رکوع رود و دوباره سر از رکوع بردارد و ایستاده شود و قسمت دوم سوره را بخواند. به همین ترتیب تا در قیام پنجم، سوره تمام شود که در تمام نماز، دو مرتبه حمد و دو سوره تمام بخواند.

«سوم» آن که در رکعت اوّلى مثل صورت اوّلى در هر قیامى یک حمد و یک سوره تمام بخواند تا پنج حمد و پنج سوره ،در رکعت اوّلى خوانده شود و در رکعت دوم مثل صورت دوم عمل نماید که در قیام اول از آن، حمد را بخواند و سوره را بر پنج قسمت تقسیم کند و در هر قیام یک قسمت را بخواند وبه رکوع رود.(1)

نمازهای نافله های شبانه روزی عبارتند از:

1 - نافله نماز صبح، دو رکعت، قبل از نماز صبح؛

2 - نافله نماز ظهر، هشت رکعت،(چهارتا دورکعتی) قبل از نماز ظهر؛،

3 - نافله نماز عصر، هشت رکعت،(چهارتا دورکعتی) قبل از نماز عصر؛

4 - نافله نماز مغرب،چهار رکعت(دوتا دورکعتی)،بعد از نماز مغرب؛

5 - نافله نماز عشا، دو رکعت نشسته، بعد از نماز عشا؛

6 - نافله شب،یازده رکعت،پیش از اذان صبح، که هشت رکعت آن‏(چهارتا دورکعتی)«نافله شب‏»نام دارد، دو رکعتش به نام‏«شفع‏»،و یک رکعت دیگرش‏ به نام‏«وتر»است.

چون دو رکعت نافله عشا بنابر احتیاط واجب نشسته خوانده می شود، یک رکعت حساب می شود و جمع نافله های شبانه روز 34 عدد می شود.

در حدیث است :نمازهاى نافله، به منزله هدیه است و در هرصورت، پذیرفته مى‏شود.(2)

پی نوشت ها:
1. امام خمینی، توضیح المسائل،احکام نماز.
2. قصار الجمل، واژه النافله