نکات دستوری و آرایه های ادبی فارسی پایه هفتم

نکات دستوری و آرایه های ادبی فارسی پایه هفتم 

جمله 

جمله به کلمه یا مجموعه ای از کلمه ها گویند که دارای معنی کامل باشد 

گاه یک کلمه به تنهایی یک جمله به حساب می اید 

مانند علی به خانه امد و رفت 

 متن بالا از دو جمله تشکیل شده است و رفت به تنهایی یک جمله است 

در بعضی از جمله ها فعل حذف می شودمانند او را به کجا می بری ؟ به مدرسه اینجا فعل  می برم  حذف شده پس دو جمله است 

شبه جمله ها مانند ندا و منادا واصوات مانند به به جیک جیک یک جمله به حساب می اید 

تمرین درکلاس 

الف)ابیات و عبارات زیر از چند جمله تشکیل شده است 

1)ای نام تو بهترین سر اغاز          بی نام تو نامه کی کنم باز 

جواب 3 جمله است ای منظور ای خدا است مناداکه یک جمله محسوب می شود نام تو بهترین سر اغاز است حذف شده جمله دوم حساب می شود مصرع دوم  نیز یک جمله است   

2)هم قصه ی نانموده دانی            هم نامه ی نانوشته خوانی      

ج)...... 

برای فرا گرفتن و فهمیدن و به ویژه برای کشف کردن سری به طبیعت روستا زدم . 

ج) ..... 

انواع جمله 

جمله : کلمه یا مجموعه ای از کلمات است که پیامی را از یک شخص به دیگران می رساند. 

جمله از نظر پیام و مفهوم یا شیوه ی بیان : 

1 ـ خبری : خبری را به ما می رساند. (علامت این نوع جمله ( .) می باشد.) 

2 ـ امری :کاری را درخواست می کند. (علامت این نوع جمله (.) می باشد.) 

فعل امر دو ساخت دارد 1)دوم شخص مفرد بدون شناسه مانند 

برو /بخوان /بنشین گاهی نشانه "ب"از اول فعل امر حذف میشود 

مانند رو که در خانه ی خود بسته ایم             برو فعل امر

 دوم شخص جمع مانند:بروید/ بخوانید /بنشینید 

3 ـ پرسشی :سؤالی را مطرح می کند. (علامت این نوع جمله (؟) می باشد.) جمله پرسشی به دو گونه می اید همراه با نشانه های پرسشی ایا؟چگونه ؟چرا؟مگر؟کدام؟کدامین؟و هیچ ؟ مانند ایا درس خوانده ای؟

 بدون نشانه های پرسشی مانند درس خوانده ای ؟

 در این جمله ها از طریق تغییر لحن و اهنگ متوجه می شویم که جمله پرسشی است  

4 ـ عاطفی:یکی از عواطف انسان مانند:تعجّب،تأسف،آرزو،دعا،نفرین و...را بیان 

می کند.(علامت این نوع جمله ( ! ) می باشد.)                                                          

* جمله هایی که بوسیله ی آن ها برای کسی دعا می کنیم،«جمله ی دعایی»نامیده می شوند.فعل این نوع جملات معمولاً « باد ـ مباد ـ مبادا ـ بادا »می باشد و این جملات جزء «جملات عاطفی » محسوب می شوند. 

 تمرین در کلاس

 نوع جمله های زیر را از لحاظ پیام و محتوا مشخص کنید .

 بر ورق سبز برگ/ خط خدا را بخوان 

افرین جان افرین پاک را 

مردم بالا دست چه صفایی دارند 

با بهاری که میرسد از راه          سبزشو تازه شو بهاری شو 

با خودش زیر لب چنین می گفت:        ارزوهایتان چه رنگین است 

شبروان مست ولای تو علی             جان عالم به فدای تو علی 

چه فرهادها مرده در کوه ها            چه حلاج ها رفت بر دارها 

 مراعات نظیریا شبکه معنایی 

مُراعات النظیر(شبکه ی  معنایی ـ تَناسب ـ  زنجیره معنایی): 

  آوردن چند کلمه از یک مجموعه است که با هم تناسب دارند این تناسب می تواند از نظر جنس، نوع ، مکان، زمان ـ همراهی و... باشد. 

مثال 

اَرغَوان جامِ عقیقی به سَمَن خواهد داد/چَشمِ نرگس به شقایق نگران خواهد شد(حافظ) 

 در این بیت از حافظ واژه های  اَرغَوان ، عَقیق ، سَمَن ، نرگس ، شقایق همه اسم گُل هستند 

ابر وباد ومه و خورشید و فلک در کارند 

 ماهم این هفته برون رفت و به چشمم سالی است          حال هجران تو چه دانی که چه مشکل حالی است 

  مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو         

 یادم از کشته ی خویش آمد هنگام درو

 تمرین  کار در خانه

 با شبکه های معنایی زیریک جمله بسازید

 الف ) درخت /شاخه / پرنده

 ب)آسمان/ستاره /شب  

 جواب ب) آسمان پر ستاره در شب زیباست 

 ج)رشد /نوجوانی /نشاط 

2)در بیت ها و نثرها زیر واژه ها ی مراعات نظیر را پیدا کنید 

  الف)امروز دشمنان نمی خواهند دانشگاه و درس و مدرسه و معلم باشد

 ب)زنگ تفریح را که زنجره زد باز هم در کلاس غو غا شد 

 نهاد

 نهاد یعنی کننده کار یا پذیرنده ی حالت مانند :

 با دیدن روی گل قناری                                    سر داده ترانه ی بهاری

 همان طور که میبینید در شعر نهاد جای مشخصی ندارد  برای به دست آوردن نهاد

 کافی است به اول فعل چه چیزی یا چه کسی اضافه کنیم مانند

 از لانه پرنده ی خوش آواز    بگشوده دوباره بال پرواز 

چه چیزی بگشود ه؟پرنده خوش اواز 

  کرد بازرگان تجارت را تمام 

چه کسی تمام کرد ؟بازر گان نهاد

 زمان فعل ها را هم کار کنید 

سجع

تضمین 

گاهی شاعران و نویسندگان در ضمن شعر یا نوشته خود مصراع یا بیتی از شعر شاعری دیگر ویاسخنی از نویسنده ای را می آورند به این کار تضمین گفته می شود مانند درس شعر خوانی جلوه ی روی خدا که  محمود کیانوش در  شعرش  شعر  سعدی را به کا ربرده است واز تضمین استفاده کرده است . 

هر ورقش دفتری است معرفت کردگار  این شعر سعدی که کیانوش از آن بهره برده است 

هر گاه شاعر یا نویسنده‌ای، بخشی از نوشته فردی دیگر را در میان اثر خود جای دهد، آن شعر یا نوشته راتضمین نموده‌است. 

مثال  بسم الله الرحمن الرحیم هست کلید در گنج حکیم  

چه خوش گفت فردوسی پاک زاد		که رحمت برآن تربت پاک باد
میازار موری که دانه کش است		که جان داردو جان شیرین خوش است

  این دو بیت بخشی از بوستان سعدی است و سعدی بیتی معروف از فردوسی را در میان شعر خود عیناً نقل کرده‌است.

پروانه ز من، شمع ز من، گل ز من آموخت

افروختن و سوختن و جامه دریدن

تلمیح (اشاره) 

هر گاه با شنیدن بیت یه عبارتی به یاد داستان و افسانه، رویدادی تاریخی و مذهبی یا آیه و حدیثی بیفتیم، بدون آنکه آن موضوع مستقیماً تعریف شده باشد، آن بیت یا عبارت دارای آرایه تلمیح است. 

پدرم روضه رضوان به دو گندم بفروخت

من چرا ملک جهان را به جویی نفروشم

(اشاره به داستان حضرت آدم و رانده شدن او به خاطر خوردن گندم.)

 ارکان تشبیه 

 یعنی مانند کردن چیزی به چیز دیگر که به جهت داشتن صفت یا صفاتی با هم مشترک باشند . 

هر تشبیه دارای چهار رکن یا پایه است : 

۱- مشبه : کلمه ای که آن را به کلمه ای دیگر تشبیه می کنیم . 

۲- مشبه به : کلمه ای که کلمه ی دیگر به آن تشبیه می شود . 

۳- ادات تشبیه : کلمات یا واژه هایی هستند که نشان دهنده ی پیوند شباهت می باشند و عبارتنداز : همچون، چون، مثل، مانند، به سان، شبیه، نظیر، همانند، به کردار و ... . 

۴- وجه شبه : صفت یا ویژگی مشترک بین مشبه و مشبه به می باشد . ( دلیل شباهت ) 

مثال : علی مانند شیر شجاع است . به ترتیب: مشبه (علی)؛ ادات تشبیه(مانند)؛ مشبه به(شیر)؛ وجه شبه(شجاع) اگر تشبیهی ادات تشبیه داشته باشد تشبیه را مرسل میگویند. 

کنایه

به جملات زیر توجه کنید 

تنها همان رتبه های بالا را وعده بگیر و مابقی را نقداً خط بکش 

با حال استیصال پرسیدم پس چه خاکی بر سرم بریزم؟ 

در جمله های بالا دو عبارت مشخص شده دارای دو معنی نزدیک و دور هستند اما معنی دور ان ها مورد نظر است . خط بکش در اصطلاح یعنی نادیده بگیر و چه خاکی به سرم بریزم یعنی چه کار باید بکنم در جمله های ذکر شده این معانی دور مورد نظر است و معانی نزدیک و واقعی مقصود نویسنده را نمی رساند و به این کار برد کنایه می گویند[۱] مثال هنوزم از دهانت بوی شیر می اید : بوی شیر کنایه از خردسال بودن هست 

تشخیص(جان بخشی) 

هر گاه صفات انسان را به غیر جاندار ربط بدیم از تشخیص استفاده کردیم مثال: من این کتاب را می خوانم 

این کتاب من را به خواندنش دعوت می کند نکته: اگر اشیا  یا موجودات غیر انسان  را با حرف ای مورد خطاب قرار دهیم مانند 

ای  ماه امشب چه غمگینی  نیز ارایه تشخیص دارد. 

 مفعول 

1ـ مفعول : کلمه ای است که کار بر  آن واقع می شود . 

مانند : کبوتر  پرواز را  دوست دارد. در این جمله پرواز مفعول است. 

  نشانه مفعول « را » است ،امّا همیشه همراه مفعول نمی آید؛ 

 یعنی گاهی مفعول بدونِ نشانه ی« را » می آید.گاهی هم «ی » به مفعول 

 می چسبد. مانند من کتابی خواندم . 

به طورِ کل،مفعول به شکل هایِ زیر می آید :بیشتر بدانیم 

 الف ) من  پرنده  را دیدم.  ( با نشانه ی « را » ) پرنده : مفعول

ب ) من  پرنده ای  دیدم.  ( با نشانه ی « ی » ) پرنده ای : مفعول 

پ ) من  پرنده ای   را دیدم.  (با نشانه ی « را » و « ی ») پرنده ای : مفعول 

ت ) من   پرنده   دیدم.  ( بدونِ هیچ  نشانه ای  )  پرنده : مفعول 

راه شناختِ مفعول : به اوّل فعل ، « چه چیز را ؟ »  یا « چه کس را ؟ » 

اضافه می کنیم ، اگر معنی بدهد آن فعل نیاز به مفعول دارد و مفعول در 

 جوابِ « چه چیز را ؟ »  یا « چه کس را ؟ » می آید؛ 

هم نامه ی نا نوشته خوانی  = چه چیز را خوانی ؟ 

 نامه ی نانوشته را  = نامه ی نا نوشته : مفعول 

 ما را به راهِ هُدی راهنمایی کن .  =چه کسی را راهنمایی کن ؟    

 ما را   = ما : مفعول

 مصراع /بیت /قافیه /ردیف 

ـ مصراع (مصرَع):در لغت به معنیِ  «یک لنگه ی در» و در اصطلاح به کوتاه ترین پاره ی 

  سخنِ موزون که نیمی از یک بیت است گفته می شود. 

 مانند : نابرده رنج،گنج میسّر نمی شود         مزد آن گرفت جان برادر  که کار کرد ( سعدی )    

           مصرع اول                                                                   مصری دوم 

2 ـ بیت :در لغت ، به معنی «خانه» است و در اصطلاح ،حدّاقل ِ شعر است که از دو مصرع تشکیل شده باشد 

مانند :  

 ای نام تو  بهترین سر آغاز   /  بی نامِ  تو  نامه  کی  کنم  باز بیت     

3ـ قافیه : به کلماتی می گویند که آهنگ و حرفِ آخرشان یکی باشد و در پایانِ هر مصرع قرار می گیرند 

  ای یاد تو مونس روانم    جز نام تونیست بر زبانم 

تمرین در کلاس : ارایه بیت چیست ؟ج) تلمیح به ایه 28 سوره رعد الا بذکر الله تطمئن القلوب  بیت چند جمله دارد؟ 3جمله  ای جمله اول که منادا یعنی خدا حذف شده  یادتو مونس روانم جمله دوم که فعل آن است حذف شده است جزنام تو نیست بر زبانم جمله سوم است . 

ـ ردیف : هر گاه ، یک یا چند کلمه یا عبارت و یا جمله عیناً ، در آخر همه ی اشعار، 

پس از قافیه تکرار شده باشد، آن را ردیفمی گویند : 

ای  عقلِ  مرا  کفایت  از  تو  /  جُستن  زِ  من و هدایت  از  تو     

 ردیف                                    

 آوردنِ ردیف درشعر،اختیاری است؛یعنی، بعضی ازشعرهادارایِ ردیف هستندو بعضی ها  بدون ردیف می باشند. 

در مورد ردیف باید توجّه داشت که :کلماتی می توان ردیف گرفت که علاوه بر اینکه عیناً مثل هم باشند،       باید دارایِ یک معنی نیز باشند . 

در غیر این صورت باید آن ها را  قافیه حساب کرد. 

به طورِ کلّی، ردیف باید به یک شکل و یک معنی باشد.         

تمرین  

آیا در بیت زیر بتافت قافیه است یا ردیف ؟

جوانی سر از رأی  مادر بتافت   /  دل دردمندش  به آذر  بتافت   

چون سر بتافت در مصراع اوّل به معنیِ سرپیچی کرد و بتافت در مصراعِ دوّم یعنی سوزاند پس دو کلمه ردیف نیستند . بلکه قافیه هستند .

 مثلا ده  جایی به معنی روستا و جایی به معنی بده باشد 

ـ کلمات هم خانواده : واژه هایِ هم ریشه که با هم ارتباطِ معنایی دارند را هم خانواده گویند .

در هم خانواده  لغات عربی سه حرفِ اصلی کلمه باید  به ترتیب در کلمات 

در کلماتِ دیگر تکرار شوند تا بتوانند با یکدیگر هم خانواده باشد      ظالِم : ظُلم ، مَظالِم ، مَظلوم ، ظُلُمات، ظُلمَت / مسائل : مسئله ، سؤال ، سائِل و../شاهد : شهید ،شُهدا ، مشهد و    /ظاهِر : تظاهُر، مُتَظاهر،مَظاهر، ظَواهِر، مَظهَر،ظُهورو../ مُتَعال : تَعالی ، مُتَعالی، عالی ، اعلا ،علیا و...  /   جماعت: جُمعه،جامِع ،اجتماع،جمیع،مجتمع،جوامع و... 

نکته* در فعل ها ، بن فعل ،چه بن  ماضی و چه بن مضارع می تواند به عنوان 

هم خانواده به کار رود.مانند:   روان : رفتار ، روش ، رفته ، رونده و

ـ دیدار : بینا ، بینش ، دیده ، دیده بان ، بیننده و ...  

کلماتِ مُخَفَّف : شاعِر گاه کلمه ها را به شکلِ کوتاه شده یا « مُخَفَّف » در

شعر می آورد، گاهی نیز به خاطِر وزنِ شعر مجبوراست که کلمه ها را مُخَفَّف کند.

 کلمات هم آوا  (مُتَشابه) :به کلماتی می گویند که به یک صورت تلفّظ و خوانده می شوند اما املا و معنای آ ن باهم فرق دارد .

مانند :

خار : تیغه هایِ همراهِ گُل    خوار : ذِلَّت : پَستی ذلیل / صَفَر : نامِ ماهِ دوّمِ قَمَری   سَفَر : از جایی به جایِ دیگر رفتن

  اساس : بنیاد ، پایه   اَثاث : لوازمِ خانه   /حَیات : زندگی   لمات      حَیاط : مُحَوَّطه ی گوشه یِ خانه  

 خاست : بلند شد   خواست:طَلَب کردن،خواستن/خان  : مرد بزرگ ، سرا    خوان : سُفره   

خرد : کوچکی      خورد : میل کردن/    خویش : خود ، فامیل      خیش : گاو آهن 

رازی : اهلِ ری                      راضی : خشنود      اَمَل : آرزو                                عَمَل : کار         

ثواب : پاداش ،اَجر            صَواب : صَحیح ، دُرُست     خویش :خود   خویش : فامیل 

صَبا : نامِ بادی که از شرق می وَزَد.     سَبا : نامِ سرزمینی در یَمَن در داستانِ حضرتسُلیمان (ع) 

پرتقال : یک نوع میوه   پرتغال :  نامِ کشوری در اروپا  اَرز  : واحدِ پولِ خارجی       اَرض : ز مین               عَرض : پهنا  

 ـ تَضاد ( طِباق ،مُتَّضاد ، مُخالف ) : 

 دو کلمه از نظر معنی،مُخالف همدیگر باشند.  

نادانی ≠ دانایی        استوار ≠ سُست        آزادی ≠ اِسارَت          فَقر ≠ ثِروَت 

خنده  ≠  گریه                      دانا ≠ نادان                   غَمناک ≠ خوشحال، شاد      

زِنده ≠  مُرده               خالص ≠ ناخالص                     جَهل ≠ عِلم ،دانش

نَشیب ≠ فَراز            نافرمانی≠ اطاعت                         لَیل   ≠  نَهار     

 کلماتِ زیر به همراهِ مُخَفَّفِ  آن آمده است :

گر =  اگر            ار  =  اگر      سَحرگَهان   =    سَحرگاهان

بُرون  =  بیرون             سِپَه  =  سِپاه                 زِ   = از

بِه    =  بهتر                 کِه   = کوچک تر       

ـ کلمات چند شکلی:

در زبان فارسی کلمه هایی وجود داردکه چند شکل شبیه 

به هم دارندو از آن ها در موقعیّت های مختلف استفاده می شود:

هوشیار:  هشیار             آینه : آیینه                    پرهیزکار : پرهیزگار  

اِفریقا : آفریقا         پیامبر :  پیغامبر             سپید : سفید    

 «معنای واژه با  تشدید و بدون تشدید» (جهت مطالعه بیشتر) در زبان فارسی،برخی

از واژه ها،شکل نوشتاری یکسانی دارند امّا درتلفّظ ومعنا با یکدیگر متفاوت اند.

(در واقع برخی از کلمه ها تنها با گرفتن تشدید معنی و تلفّظ شان تغییر می کند.)

آن چه باعث تشخیص تفاوت بین این کلمه هامی شود،کاربرد این واژه ها در جمله است.نشانه ی دیگری که در تشخیص درست آن ها به ما کمک می کند،وجود نشانه «تشدید» است.

مُقدّم : گرامی داشتن  ـ برتر بودن    مَقدَم : قدم گذاشتن/قوت :  وعده ی غذایی           قُوَّت :  نیرو ـ توان  

مُسلِم :  مُسلمان     مُسَلَّم : قطعاً ـ حتمی/ مَسکَن :  خانه ـ منزل             مُسَکِّن : آرام بخش 

 مُعین : کمک ـ یاری ـ فریاد رَس      /  مُعَیَّن : مشخّص ـ تعیین شده   مُبین : آشکار              مبیّن : بیان شده 

 کلمات هم نویسه : کلماتی که دارایِ  املایِ یکسانی هستند ولی از لحاظِ تلفّظ ومعنی هیچ ارتباطی با هم ندارندمانند :

حُسن : خوبی                              حَسَن : نیکو

قَمَری : منظور ماهِ قمری               قُمری : نوعی پرنده 

شُکر: سپاس گذاری ، تشکّر          شِکَر : شکرِ خوراکی 

کِرم :  نوعی حیوان                    کَرَم : بخشش ، بزرگواری

 واج آرایی (نغمه ی حروف): هر گاه یک حرف چندین بار برای تاًکید تکرار شود.به زودی خواهید خواند 

مثال :

 جان  بی جمال جانان میل جهان ندارد /هر کس که این ندارد حَقّا که آن ندارد 

(واج آرایی با تکرار صامت « ج»  )

 رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار / دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود

 (واج آرایی با تکرار صامت « س» )

ـ تکرار : هر گاه یک یا چند کلمه بیش از دو بار در شعر یا نثر بیاید به طوری که برزیبایی سخن یا شعر بیفزاید.مثال:

  از دَر  دَر آمدی و من اَز خود به دَر شُدم  / گویی کَزین جَهان به جَهان دِگر شدم 

( تکرار واژه ی « در» و « جهان» )

 تَضاد ( طِباق ،  مُتَّضاد ، مُخالف ) : دو کلمه از نظر معنی، مُخالف همدیگر باشند

مثال :

 ـ شاه وگدا به دیده دریادلان یکیست / پوشیده است پست وبلند زمین درآب

ضَربُ المَثَل ( تَمثیل ) : جهت مطالعه 

 سُخَنی که در میان عُموم مردم معروف شده و در بَردارنده ی

  نکته یا لطیفه یا پندی باشد .   

(درباره ی نیکی کردن)تو نیکی می کُن و دَر دِجله اَنداز /  که ایزَد دَربیابانَت دَهَد باز 

 (درباره ی دوستی): دوست آن باشد که گیرَد دست دوست / دَر پریشان حالی ودَرماندِگی  (سعدی )  

(درباره ی امیدواری) : دَر نااُمیدی بَسی  اُمید است / پایانِ شَبِ سیه سِپید است (نظامی گنجَوی )  

(درباره ی نداشتنِ غرور):آینه چون نقشِ تو بنمود راست  /خودشِکن آینه شِکستن خَطاست (نظامی گنجَوی)

 (درباره ی کار بیهوده کردن):(زیره به کرمان می برد چُغُندَر به هَرات) (آب در هاوَن کوبیدَن) 

(درباره ی صبر و بردباری داشتن):  گر صبر کُنی زِ غوره حَلوا سازی  یا  « صبر و ظَفَر هر دو دوستانِ قدیم اند  /  بر اثرِ صبر  نوبتِ ظَفَر  آیَد»

تخلّص : به اسم شاعر ، تخلّص می گویند که معمولاً در بیت آخر یا یک بیتمانده به آخر می آید.

مثال :

سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی/ عشق محمد بس است و آل محمد (سعدی: تخلّص)

قالب هایِ شعری : 

قالب:شکلی است که قافیه به شعرمی دهد و بر اساسِ این نامگذاری،شعردارایِ

قالب هایِ گوناگون می شود.مانند :  

1 ـ مثنوی(دوگانی):شعری است که هر بیتِ آن،دو مصراعِ هم قافیه دارد.به عبارت دیگر،هر بیت قافیه ای جداگانه دارد و مصراع های آن، دو به دو هم قافیه اند.تعداد بیت های قالب مثنوی را ،حداقل دو بیت دانسته اند و حداکثری برای آن قایل نشده اند و به جهتِ این که تنها قالب شعری است که مصراع هایش دو به دو هم قافیه اند«دوگانه» هم نامیده می شودخاص زبان فارسی است واز قدیمی ترین قالب های شعری است. *مناسب ترین قالب برای بیان داستان ها و مطالب طولانی است . مطالب زیر در مورد مثنوی جهت مطالعه بیشتر است 

 از نظر موضوع به 4 دسته تقسیم می شوند : 1 ـ حماسی و تاریخی ؛مانند :شاهنامه ی فردوسی ، اسکندر نامه ی نظامی گنجه ای 2 ـ اخلاقی و تعلیمی ؛ مانند : بوستان سعدی 3 ـ عاشقانه و بزمی ؛ مانند : خسرو و شیرین ،لیلی و مجنون نظامی4 ـ عارفانه ؛ مانند : حدیقه ی سنایی ،مثنوی معنوی مولوی ،منطق الطیر عطار نیشابوری 

مثنوی فردوسی

به نام خداوند جان و خرد

کزین برتر اندیشه بر نگذرد

خداوند نام و خداوند جای

خداوند روزی ده رهنمای

خداوند کیوان و گردان سپهر

فروزنده ماه و ناهید و مهر

ز نام و نشان و گمان برتر است

نگارنده بر شده پیکر است

به بینندگان آفریننده را

نبینی مرنجان دو بیننده را

شکل قالب  مثنوی : 

ـــــــــــــــــــــــــــــــ *                            ـــــــــــــــــــــــــــــــ * 
ــــــــــــــــــــــــــــــــ ×                        ـــــــــــــــــــــــــــــــــ × 
ــــــــــــــــــــــــــــــــ +                      ــــــــــــــــــــــــــــــــ   + 
ــــــــــــــــــــــــــــــــ   ÷                     ـــــــــــــــــــــــــــــــــ  ÷ 

 دو بیتی :  جهت مطالعه

شعری است که از دو بیت تشکیل شده که گاه مصراع سوّم آن قافیه ندارد. *درون مایه و موضوع دوبیتی:عاشقانه وعارفانه     

*رایج ترین قالب در میان روستاییان است. دو بیتی را در فارسی،ترانه می گویند.

نمونه هایی از شعرهای « باباطاهر» که در قالب دوبیتی سروده شده است :

یکی درد  و یکی  درمان  پسندد /  یکی   وصل  و  هجران  پسندد

من از درمان و درد و وصل و هجران /  پسندم  آنچه  را  جانان پسندد

شکل قالب  دوبیتی  :

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ  *                         ــــــــــــــــــــــــــــــــ *

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ                              ــــــــــــــــــــــــــــــــ *

چهار پاره

1. شعری است شامل چند دوبیتی با قافیه های مختلف که از نظر معنی باهم ارتباط دارند چهارپاره معمولاً مصراع‌های زوج هم قافیه‌اند؛ به عبارتی دیگر چهارپاره، دوبیتی‌هایی است با قافیه‌های متفاوت که از نظر معنی با هم ارتباط دارند و فقط مصراع‌های زوج هم قافیه است، وزنش آزاد است و پس از مشروطیت در ایران رواج یافته  درون مایه‌ی چهارپاره بیشتراجتماعی است. این نوع شعر در روزگار معاصر پدید آمده ست .

نمونه ای از قالب شعری چهار پاره

 صبح یک روز نوبهاری بود                        روزی از روز های اول سال

 بچه ها در کلاس جنگل سبز                   جمع بودند دور هم خوشحال

  بچه ها گرم گفت و گو بودند                   باز هم در کلاس غوغا بو

 هر یکی برگ کوچکی در دست               باز انگار زنگ انشا بود

 تا معلّم ز گرد راه رسید                           گفت با چهره ای پر از خند

 باز موضوع تازه ای داریم                         "آرزوی شما در آینده" 

'''شعر نیمایی'' سبکی از شعر معاصر فارسی است که نخستین نمونه شعر نو در ادبیات فارسی بوده و برآمده از نظریه ادبی [[نیما یوشیج]] شاعر معاصر ایرانی است. * منظومه‌ای بلند و موزون که در آن مشکل قافیه پس از هر چهار مصراع با یک مصراع آزاد حل شده است.* توجه شاعر به واقعیت‌های ملموس و در عین حال نگرشی عاطفی و شاعرانهٔ او به اشیا.
* فرق نگاه شاعر با شاعران گذشته و تازگی و دور بودن آن از تقلید.


مُتَمّم : واژه ای که بعد از حرفِ اضافه می آید . 

مانند : 

  او  به  مدرسه  رفت . مدرسه : متمّم 

برخی از حروفِ اضافه : از ـ به ـ با ـ بر ـ در ـ اندر ـ برای ـ از برایِ ـ از بهرِ ...

کبوتر      پرواز          را                    در             آسمان        دوست  دارد .

نهاد      مفعول     حرفِ نشانه     حرفِ اضافه     متمّم         فعل غیراسناد

 مسند

به صفت یا حالتی می گویند که به کمک فعل های اسنادی به نهاد نسبت داده می شوند.

 فعل هایِ اسنادی (ربطی ) عبارتند از :« است ـ بود  ـ بُوَد ـ شد ـ گشت ـ شَوَد ـ باشد ـ باد ـ هست ـ نیست »

* روشِ پیدا کردنِ مُسند:به اوّل فعلِ اسنادی،کلمه هایِ « چگونه؟ » یا « چی ؟ » اضافه می کنیم و مُسند را به دست می آوریم؛            

مانند : انقلابِ دینی و فرهنگی در آثارِ نویسندگانِ پس از انقلابِ اسلامی نیز 

جلوه گر شد.  چگونه شد  = جلوه گر  =  مُسند                   

مثال :  هم نشینِ نیک ،   بهتر از تنهایی    است .       

               نهاد                   مسند            فعلِ اسنادی (ربطی)

« انواع حروف در زبان فارسی»

حروف خودشان معنای مستقلی ندارند  بلکه وظیفه ی آن ها نشان دادن اجزای دیگر است وکار آنها پیوستن جمله ها و کلمه ها به یکدیگر

1 ـ حروف اضافه : مانند : از ـ به ـ با ـ بر ـ در ـ برای ـ از برای ـ بهر ـ از بهرِ ـ بدونِ 

اندر ـ جز ـ مگر ـ مثل ـ بی ـ سویِ ـ ـ به منظورِ ـ از پیِ ـ به وسیله یِ ـ 

به سانِ ـ ـ مانندِ ـ همانندِ ـ همچو ـ همچون و ... 

 و به واژه ی  بعد از حرف اضافه « متمّم » می گویند.

2 ـ حرف نشانه : مانند « را » نشانه ی مفعول

3 ـ حرف ربط ( پیوند ) : مانند :  و ـ که ـ تا ـ ولی ـ چون ـ امّا ـ نیز ـ اگر ـ اگرچه ـ بلکه ـ پس و ...

6 ـ پسوندِ  « ـَ ک »و انواع آن :یکی از پسوند های معروفی که به اسم می چسبد و واژه ی غیرساده می سازد،پسوندِ« ـَ ک»است که مفهوم هایِ مختلفی را درکلمه به وجود می آورد. 

انواعِ  ـَ ک در زبان فارسی :                                                                                                                                             

1 ـ  نشانه ی تصغیر : مفهومِ کوچکی و خُردی را می رساند . 

مانند : بامَک ( بام +  ـَ ک ) به معنیِ (بامِ کوچک ) 

 2 ـ نشانه ی ترحّم و دلسوزی: . مانند: طفلَک (طفل+ ـَ ک) به معنیِ(طفلِ ترحُّم انگیز)  

 3 ـ نشانه ی شباهت :مفهومِ شباهت به چیزی را ،نشان می دهد.مانند: پشمَک (پشم+ ـَ ک)به معنیِ (نوعی به شکلِ الیاف پشم ) 

4ـ نشانه ی حالت : مفهومِ حالت وچگونگی را، بیان می کند.مانند: نرمَک(نرم + ـَ ک)به معنیِ(به صورتِ نرم)    

 5 ـ نشانه ی تحقیر و توهین : مفهومِ توهین را با خود دارد.مانند:مردَک (مرد+ ـَ ک)به معنیِ(مردپَست وفرومایه)

* مثال هایی برایِ  پسوندِ تصغیر ( کوچکی):

شاخَک (شاخ  + ـَ ک )    =   شاخه ی کوچک/ اتاقَک ( اتاق + ـَ ک ) =    اتاقِ کوچک/بامَک  ( بام  +  ـَ ک )   =   بامِ کوچک  / داستانَک ( داستان + ـَ ک )     =  داستانِ کوچک/شهرَک ( شهر+ ـَ ک )       =      شهرِ کوچک      /  مُرغَک ( مرغ + ـَ ک )       =  مرغِ کوچک   / کمانَک  (کمان + ـَ ک )   =   کمانِ کوچک/زاغَک ( زاغ + ـَ ک )        =   زاغِ کوچک  /     پیامَک ( پیام + ـَ ک )    =   پیامِ کوچک 

PhotoStage Slideshow Producer Professional 3.04 ساخت اسلایدشو

PhotoStage Slideshow Producer Professional 3.04 نرم افزاری کاربردی که توسط آن به راحتی می توانید تصاویر دلخواه را انتخاب کنید و با اعمال افکت های جالب و همچنین با افزودن کلیپ و آهنگی دلخواه به صورت اسلاید، تصاویر رویایی خود را به نمایش بگذارید. بدین ترتیب با اسلاید ساخته شده توسط این نرم افزار از طریق اینترنت و یا رایت آن بر روی DVD می توانید در تلویزیون برای خانواده و یا دوستانتان نمایش دهید. نمایش تصاویر دلخواه و خاطره انگیز، ترکیب تصاویر با موزیک و ویدیو کلیپ های دلخواه و قرار دادن افکت ها و اعمال تغییرات از ویژگی های این نرم افزار می باشد. این نرم افزار فرمت های مختلف ورودی شامل تصاویر، موزیک، ویدیوکلیپ و همچنین فرمت های خروجی متنوعی را پوشش می دهد. همچنین طریقه ساختن Slideshow در این نرم افزار در اختیار شما گذاشته شده است. تصاویر و  ویدیوها را در یک مدت زمانی اضافه کنید و با قابلیت Zoom قسمتی از تصویر مورد نظر را انتخاب کنید، بدین ترتیب مابقی تصویر به صورت محو شده به نمایش در می آید. توسط این نرم افزار افکت هایی مانند تنظیم میزان نور، روشنایی، رنگ، چرخاندن تصویر، اضافه کردن متن و ... را می توان بر روی تصاویر اعمال نمود. با تبدیل فایل های صوتی به یکدیگر و اضافه کردن تراک های موزیک، ویدیو کلیپ اسلایدی زیبا به دست آورید و با ضبط آن می توانید اسلاید ساخته شده را تماشا نمایید .

کیک شربتی

امشب سخن از جان جهان باید گفت  / توصیف رسول انس و جان باید گفت

در شام ولادت دو قطب عالم  / تبریک به صاحب الزمان باید گفت . . . 

سلام دوستان میلاد با سعادت پیامبر اسلام وامام جعفر صادق (ع) روبه همه دوستان گلم که به وبلاگم سر می زنند تبریک عرض می کنم. 

به مناسبت این عید فرخنده تصمیم گرفتم شیرینی بپزم.قبلا این کیک شربتی رو توی وبلاگ شف طیبه عزیز دیدم وخیلی خوشم اومد.این شیرینی رو بارها خوردم وبی نهایت دوست داشتم .جاداره از این دوستم تشکرکنم بخاطر دستور خیلی خوبشون.

مواد لازم

آرد2 پیمانه شیرینی پزی

ماست 1 پیمانه

روغن مایع یا جامد 1 پیمانه

تخم مرغ 3 عدد

هل آسیاب شده 1قاشق چایخوری

بکینگ پودر 1/5 قاشق چ

پودر پسته ونارگیل برای تزیین

 برای شربت این کیک

آب 1 پیمانه 

شکر 1پیمانه گلاب 1/3 پیمانه

زعفران 1/5 قاشق چ

ابتدا روغن وشکر رو می زنیم تا خوب مخلوط بشه ودونه های شکر خوب حل بشه سپس تخم مرغ هارو دونه دونه اضافه می کنیم وبا همزن خوب خوب هم می زنیم. باید با حوصله فراوان اینکار رو انجام بدیم تا کیک با کیفیتی داشته باشیم.هل رو اضافه کرده همزده بعد ماست رو اضافه می کنیم .ماست باید شیرین باشه وگرنه کیکتون میبره وپودر میشه. آرد وبکینگ پودر رو الک می کنیم وبا مایع مخلوط کرده زیاد نباید هم بزنیم در حدی که مایه ما هیچ گلوله ای نداشته باشه .توی سینی فر رو کمی چرب کرده وکاغذ روغنی می اندازیم ومایع رو توی سینی پخش می کنیم.سینی رو توی فر از قبل گرم شده با درجه 180 به مدت 20 دقیقه قرار می دیم. بعد با چنگال یا سیخ چوبی تست می کنیم اگه به چوب نچسبید کیک آماده است.

در ا ن زمان شربت رو درست می کنیم آب وشکر وزعفران رو می زاریم حدود ده دقیقه بجوشه بعد گلاب رو اضافه می کنیم واز روی شعله برمی داریم.شربت وکیک باید کاملا خنک بشه .وقتی از خنک بودن هر دو مطمئن شدید.کیک رو برش بزنید.بشکل مربع ویا لوزی ویا هر شکلی که دوست دارید .تمام این شربت رو بخورد کیک بدید تا کیک این شربت رو جذب خودش کنه. در نهایت یعنی آخر کار پودر نارگیل وپودرپسته با دست ودل بازی فراوان بریزید وکیکتون زیبا کنید

. این کیک مثل باقلوا وشاید از باقلوا هم خوشمزه تره. مرسی طیبه جون.

تأثیر یک ثانیه طولانی‌تر سال 2015 بر اینترنت

تأثیر یک ثانیه طولانی‌تر سال 2015 بر اینترنت!!! 

بر اساس اعلام محققان، سال 2015 یک ثانیه طولانی‌تر است که این مسأله می‌تواند عملکرد اینترنت در سراسر جهان را با اختلال مواجه کند.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، تصمیم‌گیری برای افزودن یک ثانیه اضافی توسط رصدخانه پاریس و مرکز بین‌المللی چرخش زمین (IERS) اتخاذ می‌شود.

افزودن این یک ثانیه اضافی بسیار ضروری است، چراکه سرعت چرخش زمین بتدریج – حدود دو هزارم یک ثانیه در هر سال – کاهش پیدا می‌کند.

مانند سال کبیسه، این یک ثانیه کبیسه باید بدلایل ریاضیاتی و برای انطباق با ساعت اتمی اضافه شود؛ ثانیه کبیسه معمولا به یکی از دو تاریخ 30 ژوئن (9 تیر) یا 31 دسامبر (10 دی) افزوده می‌شود.

با افزوده شدن این یک ثانیه اضافی، تعداد کل ثانیه‌های سال 2015 به 31/536/001 ثانیه می‌رسد.

این یک ثانیه اضافی در ساعت 23:59:60 روز 30 ژوئن (9 تیر 94) اضافه خواهد شد و تعداد ثانیه‌های روز 30 ژوئن از 86 هزار و 400 ثانیه به 86 هزار و 401 ثانیه افزایش پیدا می‌کند.

اما افزودن این یک ثانیه می‌تواند اختلالات زیادی در اینترنت جهان ایجاد کند و حتی احتمال از دسترس خارج شدن برخی سایت‌ها نیز وجود دارد.

برای کاستن از مشکلات احتمالی، برخی شرکت‌ها مانند گوگل کسری از ثانیه را به سال قبل اضافه کرده‌اند تا به جهش ناگهانی نیاز نداشته باشند.

برای بیست و ششمین بار از سال 1972 میلادی است که یک ثانیه اضافی به ساعت هماهنگ جهانی (UTC) افزوده می‌شود. 

منبع:ایسنا

شهدا کمک کنید

معبر سایبری معراج

آن زمان می‌خواستند کشور را بگیرند الآن دین و ناموس و... هم بهش اضافه شده.

وبگاه "معبر سایبری معراج" نوشت:

کجایید که الان جامعه دست کمی از زمان شما ها نداره ، اون موقع صدام وسیله ی حمله کشورهای غربی بود الان ماهواره جایگزین صدام شده ، هیچ فرقی نداره، اون موقع وسیله ی جنگ تفنگ و توپ و تانک بود الان فیلم ها و شبکه ها و موسیقی های غربی جایگزین شده اند. اون زمان میخواستند کشور رو بگیرن الان دین و ناموس و... هم بهش اضافه شده.
شهدا کجایید که...

انتهای پیام