شبکه‌های اجتماعی، تصویر ذهنی و کاهش اعتماد بنفس

هشدار جدی به استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی

فضای سایبر > اخلاق سایبر - همشهری آنلاین:
هر چه افراد زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی صرف کنند، بیشتر در باره خود و ظاهری‌شان وسواس و حساسیت نشان می‌دهند!

هر روزه میلیون‌ها تصویر روی شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و بین دوستان به اشتراک گذاشته می‌شود که بیشتر آنها خود واقعی فرد نیست. بلکه تصاویری دستکاری شده با امکانات موجود در سیستم‌های مورد استفاده افراد است. به عبارتی فرد تلاش می‌کند آنچه که نیست را به نمایش بگذارد تا آنچه در واقعیت امر هست. این یعنی ناراضیتی و عدم اعتماد به نفس از واقعیت موجود و تلاش برای بودن بر اساس نظرات، خواسته‌ها، باورها و خوشایند دیگران!

آمارها نشان می‌دهند که حدود 64 درصد از کاربران بخصوص زنان در سال 2014 با دیدن عکس‌ها و تصاویر دست‌کاری شده از خود و ظاهرشان احساس بدی پیدا کرده، ناامید و افسرده شده‌اند.

تاکنون تلویزیون و مجله‌ها، به خصوص مجله‌های مد و عامه پسند، به خاطر عرضه و تبلیغ اندام‌های از نظر آنها‌ایده آل و به اصطلاح بی عیب و نقص و تاثیر منفی بسیار بر اعتماد به نفس مردم، به خصوص نوجوانان و جوانان گذاشته‌اند که در این راستا مورد انتقاد بسیاری نیز قرار گرفته اند.اما کمتر تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر برداشت ما از اندام مناسب و یا نگاه ما به ظاهرمان بررسی و تحقیق شده است. به راستی تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر روی اعتماد به نفس و بخصوص ظاهرمان چگونه است؟

بررسی چند مورد در دنیای واقعی و مقایسه آن در دنیای مجازی، این مسئله را برای شما روشن می‌سازد. کلسی هیبرد نمونه بارز این مسئله است. او در دوران کودکی قدی بلند و کمی‌چاق بود. او در مدرسه ابتدایی مشکلی با این ظاهر نداشت. چرا که کسی به‌این موارد توجه نمی‌کرد.

اما به محض ورود به دبیرستان این ظاهر برای او دردسر و دست مایه آزار شد. چرا که با دیدن او اکثر هم کلاسی‌ها و شاگردان مدرسه شروع به حرف زدن و تمسخر کردند.‌این امر باعث شد که به مرور زمان او فکر کند واقعا زشت است و هیچ چیز خوب و زیبایی ندارد.

کلسی سالهای اول دبیرستان همیشه احساس بدبختی می‌کرد. و در فیسبوک دوستان بسیار اندکی داشت که می‌دانست آنان هرگز سر به سر او نخواهند گذاشت.

او روزگار سختی را می‌گذراند چرا که در مورد تمام جزییات ظاهریش حتی شکل ابروها و یا اندازه پیشانی خود وسواس پیدا کرده بود.

خود کلسی در این باره می‌گوید: " اگر من روی شبکه‌های اجتماعی دوست و یا آشنای بیشتری داشتم مسلما بیشتر مورد آزار قرار می‌گرفتم. آزار و رفتار زورگویانه و ناراحت کننده دیگران در سنین یازده تا شانزده سالگی واقعا وحشتناک بود و دلیل‌این آزارها هیکل و ظاهر من بود."

من تلاش کردم تا آنچه مورد آزار است را تغییر دهم. چندین بار رنگ موی خود را تغییر دادم، رژیم‌های غذایی سختی گرفتم تا بلکه هم شکل جماعت شود، اما نشد... بالاخره متوجه شدم که مشکل، رفتار غلط دیگران است و نه اندام و ظاهر من!

کلسی اکنون ۲۰ ساله است و مسئول یک برنامه آموزشی و آگاهی بخش به نام "آموزش با صدای بلند" است. در‌این دوره‌ها که در مدارس برگزار می‌شود به معلمان آموزش داده می‌شود که چطور مشکل عدم اعتماد به نفس نوجوانان و عدم رضایت آنها از ظاهرشان را تشخیص داده و با آن برخورد کنند.

به خاطر همین تجربه‌های شخصی و حرفه‌ای، کلسی هیبرد به خوبی از تاثیرات شبکه‌های اجتماعی بر‌این موضوع اطلاع دارد و می‌گوید؛ نوجوانان روی شبکه‌های اجتماعی ممکن است صدها و هزاران "دوست و آشنا" داشته باشند و‌این همه ارتباط آنها را آسیب‌پذیر می‌کند.

این قشر کاربر سعی می‌کنند بهترین تصویر ممکن را از خود برروی شبکه‌های ارائه دهند و همواره در حال مقایسه خود با دیگران هستند.

پر واضح است که برای بسیاری از نوجوانان و جوانان امروزی شبکه‌های اجتماعی مثل فیسبوک و توییتر و ابزارهای ارسال پیامک مثل واتس‌اپ راه اصلی برقراری ارتباط با دوستان، آشنایان، خانواده و سراسر دنیا است.

آمارها نشان می‌دهند که در سال ۲۰۱۳ بیش از ۷۰ درصد از نوجوانان و جوانان به ابزار ویژه فیسبوک پیوستندو ابزاری که هر روزه به وسیله آن میلیونها تصویر از کاربران‌ در شبکه منتشر و به گردش در می‌آید. شاید تاکنون هیچگاه نوجوانان تا‌این حد در مورد زندگی دوستان خود اطلاع نداشتند و تا‌این حد در مورد ظاهر خود حساس نبودند! آنان این اطلاعات، حساسیت و کاهش اعتماد بنفس خود را در ارتباط با شبکه‌های اجتماعی کسب می‌کنند!

جراحی زیبایی مجازی

بررسی‌های یک کمیسیون پارلمانی در‌این زمینه نشان می‌دهد که در مواردی حتی دختر بچه‌های پنج ساله نیز در مورد اندام و ظاهر خود نگران هستند. البته افراد بالغ نیز از‌این تاثیرات منفی درامان نیستند و آمارهای موجود در بریتانیا حاکی از آن است که حدود ۶۰ درصد از افراد بالغ از ظاهر خود خجالت می‌کشند و به همین دلیل یعنی تحت تاثیر‌این وضعیت میزان جراحی‌های پلاستیک و زیبایی از سال ۲۰۰۸ حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است.

در چنین شرایطی مسئولان و اندیشمندان تدبیری نیک اندیشیده و دست به کار شدند. برای نمونه در سال ۲۰۱۲ نمایندگان پارلمان بریتانیا با تصویب طرحی پیشنهاد کردند که تمام نوجوانان برای داشتن درک بهتر از ظاهر خود و افزایش اعتماد به نفسشان باید در یک دوره آموزشی ویژه شرکت کنند.

برگرفته از؛ prezi- today- mediapost