حداکثر ورزش با حداقل آسیب را تجربه کنید

اگر فردی مادرزادی دچار مشکلاتی در ستون فقراتش است، نباید ورزشی مانند وزنه برداری را انتخاب کند. صدمه های ورزشی معمولا شدید هستند و ممکن است ورزشکار را مدتی طولانی و گاهی هم برای همیشه از میدان های ورزشی دور کنند. پس خیلی مهم است که هر ورزشکاری تلاش کند با جسمی کاملا سالم به ورزش ادامه دهد. انتخاب رشته ورزشی برای هر کس باید متناسب با وضعیت جسمانی اش باشد؛ مثلا اگر فردی مادرزادی دچار مشکلاتی در ستون فقراتش است، نباید ورزشی مانند وزنه برداری را انتخاب کند که فشار زیادی به ستون فقرات وارد می کند. احتمال آسیب به شانه فردی که ناهنجاری در ناحیه شانه دارد، هنگام انجام ورزش هایی مانند والیبال یا بسکتبال بیشتر است یا افرادی که آسم دارند، نمی توانند به ورزش دو بپردازند. پس هر کس باید ورزشی متناسب با فیزیک بدنی خود انتخاب کند. بعد از اینکه رشته ورزشی ای را انتخاب کردید، باید مراقب باشید تا حین ورزش دچار آسیب نشوید.
اغلب ورزشکاران به دلیل سهل انگاری و ناآگاهی آسیب می بینند بنابراین برای جلوگیری از بروز صدمه های ورزشی به این چند نکته توجه کنید:
توانایی خود را بسنجید
این کار با آزمایش های مختلف هوازی، بی هوازی، عملکردی عضلانی و... انجام می شود. مربی بدنسازی می تواند تست قدرت برای ورزشکار انجام دهد و در صورت وجود مشکل، او را به پزشک ارجاع دهد.
درست ورزش کردن را آموزش ببینید
بعد از اینکه معلوم شد فرد مشکلی برای ورزش ندارد، باید ورزش کامل و درست آموزش داده شود. هرگز نباید بدون گرم کردن بدن ورزش را شروع کرد. این کار باید با حرکت های نرم ورزشی شروع و به تدریج حرکت های کششی به آن اضافه شود. البته حرکت های نرمشی و کششی باید با توجه به رشته ورزشی باشد. مثلا در رشته ای که در آن از حرکت های دست زیاد استفاده می شود، نباید نرمش فقط روی اندام تحتانی متمرکز شود.
به محیط ورزشی و تجهیزات ورزشی دقت کنید
زمین بازی های ورزشی باید استاندارد باشد. بازی روی آسفالت یا زمین های یخ زده اصلا توصیه نمی شود. هنگام ورزش، لازم است ورزشکار به تجهیزات ورزشی مجهز باشد و هر ورزشکاری با توجه به نوع رشته ورزشی از مچ بند، زانو بند یا کلاه های ایمنی استفاده کند. وسایل ورزشی باید با توجه به سن انتخاب شوند؛ مثلا کودکان تنیس باز نباید از تنیس های بزرگسالان استفاده کنند. وزن زیاد تنیس ممکن است به عضلات شانه آسیب برساند و باعث ابتلا به بیماری ای به نام تنیس البو شود.
تکنیک های هر ورزش را بیاموزید
بعضی از افراد، برای یادگیری تکنیک های ورزشی به مربی آن رشته مراجعه نمی کنند بنابراین این تکنیک ها را درست انجام نمی دهند. مثلا هنگام پرس پا حرکت را اشتباه می زنند و به مرور صدمه هایی به مفاصلشان وارد می کنند.
حریف قوی تر انتخاب نکنید
اگر ورزشکاری هنگام انجام تمرین هایی مثل کشتی با حریفی که سنگین وزن تر است کشتی بگیرد، احتمال آسیب او خیلی بیشتر خواهد بود.
هنگام خشم و خستگی زیاد ورزش نکنید
گاهی ورزشکار بسیار خسته یا خشمگین است و شروع به رفتارهای کاملا غیرعادی می کند که ممکن است به خود یا دیگری صدمه بزند. این موارد باید مدنظر مربی قرار گیرد.
وزن خود را کاهش دهید
مشکلاتی مانند اضافه وزن باعث صدمه به ورزشکار خواهد شد مثلا فردی که دچار اضافه وزن است و ورزش والیبال یا بسکتبال را انتخاب کرده، با پرش های مکرر احتمال دارد به رباط ها و منیسک های زانویش آسیب وارد شود.
بعد از آسیب محتاط باشید
گاهی ورزشکار دچار آسیب ناشی از ورزش می شود. برگشت این افراد به میادین ورزشی باید خیلی با احتیاط و با نظر پزشک معالج باشد.
دکتر شاهین صالحی متخصص طب ورزشی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی