ارکیده فالانوپسیس

هوالحکیم

نام علمی : phalaenopsis  orchid

نام لاتین : phalaenopsis  orchi

خانواده : orchidacae ، ارکید، ثعلب

ارکیده‌ها امروزه درتمام دنیا بخصوص اروپا، آمریکا و آسیای دور از پر فروشترین و جذابترین گیاهان برای خانه‌ها، آپارتمانها، رستورانها، هتلها و مراکز عمومی دیگر هستند. این محبوبیت به دو دلیل حاصل شده‌است. اول اینکه این گیاهان بسیار کم توقع بوده و با نگهداری اندکی به محیط خو میگیرند. و از طرف دیگر وقتی گل دهی بکنند گلهاشان تا ماهها زیبا و درخشنده باقی میماند (حدود سه تا شش ماه بسته به محیط و شرایط).

شکل عجیب و جدید شکوفه‌های این گیاه توجه همه را جلب میکند و باعث میشود اسامی متختلفی به آن داده شود. ارکیدها از خانواده Orchidaceae یا ثعلب‌ها هستند و گونه‌های وحشی آن در ایران (شمال ایران و احتمالا جاهای گرمتر دیگر) وجود دارند. نوعی ثعلب در کوههای باغرو (ادامه سلسله کوههای البرز به سمت آستارا و اردبیل) وجود دارد که نوعی اسانس بستنی از آن استخراج میشود و برخی گونه‌ها نیز مصارف دارویی دارند.

گونه‌های تجاری مورد نظر امروز از دو گروه عمده( فالانوپسیس phalaenopsis (این نوع ارکیده به ارکیده‌ی پروانه‌ای یا ارکیده شاپرکی نیز معروف است. Moth orchid) و سیمبیدیوم cymbidium )هستند.
فصل گلدهی و زمان گلدهی ارکیدها متفاوت است معمولا از دسامبر (دی ماه) شروع میشود و چند ماه گل دارند. پس از گلدهی مدتی استراحت و بازسازی نیاز هست تا دوباره به گل بنشیند. معمولا فالانوپسیسها حداقل یکبار و گاهی تا سه بار در سال میتوانند گل بدهند.اندازه گلهای فالانوپسیس از قطر 5 سانتی‌متر تا 12 سانتی‌متر متغیر است. رنگ گلها بسیار متنوع است و رنگ سفید، ارغوانی (بنفش) و ارغوانی رگه‌دار (رنگهای صورتی و زرد و ترکیبی از سفید و صورتی و … نیز وجود دارند).

نیازها:

نور:
ارکیدهای فالانوپسیس گیاهانی سایه دوست حساب میشوند. (محل گلدان نباید خیلی تاریک و نه خیلی در معرض تشعشع آفتاب باشد. به طور تقریبی 1000 تا 1500 fc [شمع] نور مورد نیاز این گیاه است). که میتوان چنین مقایسه کرد که یک روز ابری بهاری حدود 1500 تا 2000 شمع نور دارد و در مقابل یک روز تابستانی آفتابی حدود 10000 شمع نور خواهد داشت.

دما:ارکیدها گیاهانی گرمسیر بوده و بومی شرایط گرم و مرطوب محسوب میشوند و به همین دلیل میتوان آنها را در دمای آپارتمانها نگهداری کرد.دمای مطلوب این گیاه بین 12 تا 28 درجه سانتیگراد (55 تا 85 درجه فارنهایت) است وبنابراین نباید گیاه را در نزدیکی لوازم گرمایشی قرار داد). در گلخانه‌های حرفه‌ای برای رشد ایده‌آل، دمای شبانه را حدود 60 درجه فارنهایت (15.5 درجه سانتیگراد) و دمای روزانه را بین 75 تا 80 درجه فارنهایت (23 تا 26 درجه سانتیگراد) نگهداری میکنند.دمای خنک پاییزه موجب تحریک گل‌آغازی و بیشتر شدن طول ساقه گلدهنده میشود. ولی ادامه دمای سرد موجب سقط غنچه‌ها میشود. دماهای بالای 30 درجه سانتیگراد رشد گیاه را کند میکند.

آبیاری:ارکیدها دوست ندارد تا مرز خشکیدگی و پژمردگی (Wilting) بی‌آب بمانند. گلدانها قبل از خشک شدن باید آبیاری شوند و صبر شود تا دوباره تقریبا نزدیک به خشک شدن برسد تا مجددا آبیاری انجام شود. فاصله آبیاری بسته به مواد تشکیل دهنده خاک گلدان دارد (که اغلب از مواد سبک و جاذب آب استفاده میشود.) بنابراین حدود یکبار در هفته تا یکبار در ده روز فاصله پیشنهادی ما خواهد بود. در زمستانها که لوازم گرمایشی روشن میشوند رطوبت هوا کم میشود و نیاز به آبیاری بیشتر خواهد بود. همچنین توجه کنید که غنچه‌ها و شکوفه‌ها را نباید آب بزنید که عمر گلها را کم میکند

رطوبت:

همچنین نیاز رطوبتی این گیاهان باید به نحو دیگری تامین شود. معمولا در خاک این گیاه از دانه‌های سنگهای سبک معدنی مانند لیکا و پرلیتهای درشت یا پوکه‌های معدنی درشت استفاده میشود تا ریشه گیاه با چسبیدن به این مواد معدنی رطوبت هوا را از آنها بگیرد.

تغذیه:
کودهایی که به مرور تجزیه و آزاد شوند یا کودی با ترکیب( 14-14-14 درصد متشکل از NPK (همراه با سایر عناصر کم‌مصرف مورد نیاز به صورت ماهانه با دوز یک در هزار یا نیم در هزار برای رشد گیاه مفید خواهد بود.در گلخانه‌های حرفه‌ای در زمان گلدهی از میزان فسفر را افزایش میدهند مثلا از کود 20-30-10 استفاده میکنند. همچنین در طول ماههای زمستان کودیاری را کم میکنند.از طرف دیگر پیشنهاد میشود در زمانی که گیاه شکوفه دارد کودیاری انجام نشود.

گلدهی:
مدت زمان نگهداری ساقه گلدهنده در ارکید فالانوپسیس بسیار زیاد و باور نکردنی است. یعنی زمانی حدود 3 تا 6 ماه یک ساقه گلدهنده به شکوفایی ادامه میدهد. حتی شاخه بریده این گل هم یک ماه در آب دوام می‌آورد.بعد از تمام شدن غنچه‌ها ساقه گلدهنده را بررسی کنید. روی ساقه زبانکهای سبز یا قهوه‌ای وجود دارد که از ساقه‌های گلدهنده جانبی حفاظت میکند. در صورت وجود چنین زبانکهایی ساقه گلدهنده را قطع نکنید. و اجازه بدهید که ساقه‌های جانبی نیز رشد کنند. و شکوفا بشوند.اگر ساقه جانبی وجود نداشت قطع کردن ساقه گل دهنده اصلی موجب تسریع در گلدهی مجدد خواهد شد.

تعویض گلدان:
معمولا بعد از پایان گلدهی باید خاک گلدان را عوض کرد اغلب پرورش دهندگان از گلدانهای پلاستیک شفاف که داخل گلدان دیده میشود استفاده میکنند. و به نظر میرسد نور بر عکس دیگر گیاهان برای ریشه ارکید فالانوپسیس مفید است.

خاک:

 مناسب ترین خاک ترکیبی از مواد سبک و جاذب رطوبت (مانند پرلیت درشت. لیکا. ورمیکولیت. پوکه معدنی درشت خرد نشده) همراه با بقایای پوسیده چوب یا پیت ماس یا کوکوپیت بعلاوه مقدار ذغال چوب و مقدار کمی شن و البته خزه‌.در نظر داشته باشید که در کشت هایدروپونیک از اسفنج‌ به تنهایی و یا پرلیت درشت به تنهایی و یا بسترهای جدید دیگر نیز استفاده میشود.

همچنین در نظر داشته باشید که ریشه‌های بیرون گلدان علامت خوبی برای سلامتی گیاه هستند و این ریشه‌ها برای جذب رطوبت هوا از گلدان خارج میشوند.

منبع:www.narvash.ir 

تصاویر