علائم قرار دادی امداد و نجات:
آندومتریوز ، کاشته شدن و رشد مخاط رحم در خارج از محوطه رحم می باشد که یک بیماری نسبتا شایع در زنان است و از عوارض آن درد لگنی و ناباروری است.
آقای دکتر صفری نژاد، ارولوژیست؛
آندومتریوز
آندومتریوز ، کاشته شدن و رشد مخاط رحم در خارج از محوطه رحم می باشد که یک بیماری نسبتاً شایع در زنان است و از عوارض آن درد لگنی و ناباروری است.
آندومتریوز چیست؟
مخاط رحم همه ماهه پس از ریزش هنگام پریود، مجدداً شروع به رشد می کند. سلولهای مخاط رحم دارای این ظرفیت هستند که در خارج از رحم نیز رشد کنند. رشد سلولهای مخاط رحم در خارج از رحم را آندومتریوز می گویند. محوطه داخل رحم توسط لوله های رحمی به خارج از رحم راه دارد. اگر سلولهای مخاط رحم در خارج از رحم به بافتها بچسبند و شروع به رشد کنند، در اصطلاح گفته می شود که سلولهای مخاط رحمی در محل جدید کاشته شده اند. شایعترین محلهائیکه سلولهای مخاط رحم می توانند کاشته شده و سبب آندومتریوز شوند، عبارتند از: تخمدانها، لوله های رحمی، سطح خارجی خود رحم و روده ها و محوطه داخل لگن. آندومتریوز را می توان در داخل واژن، گردن رحم و حتی مثانه نیز دید. خانم هائی که دارای آندومتریوز مثانه هستند، هنگام عادت ماهیانه، دچار ادرار خونی می شوند، چون همانطور که مخاط رحم هنگام پریود ریزش پیدا می کند، سلولهای مخاط رحم که در داخل مثانه کاشته شده اند نیز ریزش پیدا کرده و سبب خونریزی می شوند. گاها آندومتریوز در خارج از محوطه لگن، مثل کبد، ریه ها و مغز نیز دیده می شود. حتی سلولهای مخاط رحم می توانند در محل بریدگیهای جراحی نیز کاشته شده و رشد بکنند.
چه کسانی مبتلا به آندومتریوز می شوند؟
آندومتریوز می تواند تمامی خانمها در سن تولید مثل را گرفتار نماید. میزان شیوع واقعی این بیماری مشخص نیست، چون بسیاری از خانمهای مبتلا یا مراجعه نمی کنند و یا اینکه تشخیص داده نمی شود. تخمین زده می شود که در آمریکا حدود یک میلیون خانم میتلا به آندومتریوز باشند. آندومتریوز یکی از شایعترین علل درد لگنی و هیسترکتومی (خارج کردن رحم) می باشد. بررسیها نشان می دهند که 50-30 درصد خانم هائی که بعلت ناباروری تحت درمان هستند و تا 80 درصد خانم هائی که دارای درد لگنی می باشند، ممکن است مبتلا به آندومتریوز باشند. بسیاری از موارد آندومتریوز در خانمهای 35-25 ساله تشخیص داده می شوند، ولی این بیماری می تواند دخترها را نیز گرفتار نماید. آندومتریوز پس از یائسگی نادر است. آندومتریوز در خانمهای سفید پوست، قد بلند و لاغر بیشتر دیده می شود. به تاخیر انداختن حاملگی تا سنین بالا یکی از علل مساعد کننده برای آندومتریوز است.
علل آندومتریوز کدامها هستند؟
علت اصلی مشخص نیست ولی عده ای معتقد هستند که هنگام پریود، سلولهای مخاط رحم از طریق لوله های رحمی از رحم خارج شده و وارد محوطه لگن و شکم می شوند. در اصطلاح به این، پریود پسگرد می گویند، یعنی مخاط رحمی که ریزش پیدا می کند بطرف عقب به داخل محوطه لگن و شکم می رود ولی این تنها دلیل نمی تواند باشد، چون بسیاری از خانمها دارای درجاتی از پریود پسگرد هستند، بدون اینکه مبتلا به آندومتریوز شوند. در مواردیکه آندومتریوز در کبد یا ریه دیده می شود، سلولهای مخاط رحم از طریق جریان خون به نقاط مذبور برده شده اند.
علائم آندومتریوز کدامها هستند؟
بسیاری از زنانیکه دارای آندومتریوز هستند، فاقد علائم می باشند. خانمهائیکه دارای علائم هستند، معمولاً مبتلا به درد (معمولاً درد لگنی) و ناباروری می باشند. این درد هنگام پریود تشدید پیدا کرده و سپس بتدریج کاهش پیدا می کند. بعضی خانمها هنگام رابطه زناشوئی، اجابت مزاج و یا ادرار کردن دچار درد می شوند. شدت درد از ماهی به ماه دیگر متفاوت و حتی در یک خانم نیز با گذشت زمان تغییر می یابد. در عده ای با گذشت زمان علائم و درد بدتر شده و در عده ای دیگر علائم تخفیف می یابند. محل درد لگنی بستگی به این دارد که سلولهای مخاط رحم در کجای لگن کاشنه شده باشند. کاشته شدن سلولهای مخاط رحم در عمق لگن و یا در مسیر عبور اعصاب لگنی سبب درد شدید می شود. گاها سلولهای مخاط رحمی کاشته شده ماده ای تولید می کنند که وارد دستگاه گردش خون شده و سبب ایجاد درد می شود. آندومتریوز یکی از علل ناباروری است. علت ناباروری در این خانمها مشخص نیست ولی می تواند منشاء آناتومیک و هورمونی داشته باشد. سایر علائم آندومتریوز عبارتند از: ادرار خونی، اسهال یا یبوست، درد در قسمت تحتانی کمر، پریودهای نامنظم و سنگین و درد در قسمت تحتانی شکم. سایر علائم نادر عبارتند از درد سینه و سرفه خونی (آندومتریوز ریه) و سردرد همراه با تشنج (آندومتریوز مغز)
آندومتریوز و خطر سرطان
عده ای معتقدند که خطر یک نوع از سرطان تخمدان در خانمهای مبتلا به آندومتریوز مختصری افزایش می یابد. این خطر در خانمهای مبتلا به آندومتریوز و ناباروری بیشتر است.
آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص آندومتریوز با علائم، معاینه، و بررسیهای پاراکلینیک است.
آندومتریوز چگونه درمان می شود؟
آندومتریوز دو روش درمانی دارد: دارودرمانی و جراحی. هدف از درمان کاهش درد بیمار و افزایش قدرت باروری است.
بارداری علائم مشخصهای دارد که از جمله آنها میتوان به حالت تهوع، استفراغ، اختلال در ادرار کردن، تغییر در پستانها، قطع شدن قاعدگی اشاره کرد. همچنین با بزرگتر شدن جنین، رحم کمکم از لگن خارج شده و از روی شکم قابل لمس میشود.
آشنایی با علائم بارداری:
1 . تهوع به همراه استفراغ یا بدون آن:
اغلب زنان حدود 2 هفته بعد از عقب افتادن پریودشان، دچار این علامت می شوند که صبح ها شدیدتر است و چند ساعت بیشتر طول نمی کشد، بنابراین به آن "بیماری صبحگاهی" نیز می گویند. این حالت حدود 6 تا 12 هفته طول می کشد و سپس برطرف می گردد. (البته در تعداد کمی از زنان، تهوع و استفراغ از ابتدای بارداری شروع می شود و یا تا انتهای آن به طول می انجامد.) علت تهوع، احتمالا افزایش شدید هورمون حاملگی یا همان hCG و یا وضعیت روحی و روانی مادر است.
2 . اختلال در ادرار کردن
در سه ماهه اول حاملگی، رحم در حال رشد به مثانه که در جلوی آن قرار دارد، فشار وارد می کند و سبب تکرر ادرار می شود. به تدریج با جابجا شدن رحم از این فشار کاسته می شود و انتهای بارداری با وارد شدن سر جنین به داخل لگن مادر، این فشار مجددا آغاز می شود.
3 . خستگی زودرس
یکی از بارزترین و شایع ترین علائم بارداری است که اکثر بانوان به آن دچار می شوند.
4 . احساس حرکات جنین توسط مادر
اکثر زنان باردار بین 16 تا 20 هفته بعد از آخرین پریودشان (که روی تقویم علامت زده اند) حرکات لرزشی خفیفی در شکم خود احساس می کنند که به مرور بر تعداد و شدتشان افزوده می شود. این حرکات موجی شکل مربوط به تکان خوردن های جنین است. با این حال گاهی مادر حرکت گاز در روده خود را ممکن است با این علامت اشتباه بگیرد بنابراین، علامت قابل اعتمادی نمی تواند باشد.به اولین روزی که حرکات جنین توسط مادر حس می شود، روز "درک زندگی" گفته می شود.
5 . قطع شدن قاعدگی
با وجود اینکه عقب افتادن پریود دلایل مختلفی می تواند داشته باشد، اما شایع ترین حدس پزشکان به خصوص در زنان در سن باروری که از بارداری جلوگیری نمی کنند، وقوع حاملگی است. گاهی حتی با وجود بارداری خونریزی هایی اتفاق می افتد که معمولا مختصر و گذراست؛ اما در هر حال غیرطبیعی می باشد. به گفته های افراد مسن تر اقوام و آشنایان توجه نکنید و جهت بررسی آن به پزشکتان مراجعه نمایید.
6 . تغییرات پستان ها
این تغییرات به خصوص در زنانی که اولین بارداریشان را تجربه می کنند واضح تر است. حدود 6 هفته پس از تاریخ آخرین پریود، مادر بزرگی و سنگینی و درد را در پستان هایش حس می کند و نیز نواحی قهوه ای نوک سینه پر رنگ تر می شود. همچنین مجاری شیری فرعی ( نقاط برجسته اطراف نوک پستان) برجسته تر و واضح تر می گردند. برخی زنان از اواسط بارداری به بعد ترشح ماده ای شیر مانند را از مجاری شیری تجربه می کنند.
7 . بزرگ شدن شکم
کم کم با پیشرفت حاملگی(پس از 12 هفته از شروع آخرین پریود) و رشد بیشتر جنین، رحم از داخل لگن بیرون آمده و از روی شکم قابل لمس می شود. بزرگی شکم در زنانی که بارداری اولشان را تجربه می کنند، بسیار کمتر است از زنانی که سابقه حاملگی قبلی دارند.
8 . تست های هورمونی حاملگی
اساس همه این تست ها شناسایی هورمون حاملگی در خون یا ادرار است. زود ترین زمانی که تست خون می تواند نتیجه مثبت بارداری را نشان دهد، 3 تا 4 هفته پس از تاریخ آخرین پریود است و برای ادرار باید پریود دست کم 2 هفته به تاخیر افتد تا نتیجه مثبت را نشان دهد. توجه داشته باشید که این حداقل زمان لازم است یعنی گاهی جنین چند روزی دیرتر از زمان انتظار ما، تشکیل می شود پس به همان نسبت ممکن است تست بارداری دیرتر مثبت شود. در ضمن اگر از نوارهای تست بارداری در منزل استفاده می کنید، با مطالعه راهنمای تست، حتما از سالم بودن آن اطمینان حاصل کنید.
بیشتر وزن بدن انسان از
آب تشکیل شده است. وقتی در یک محیط گرم قرار می گیرید، بدن برای خنک کردن خود عمل تعریق را انجام می دهد. وقتی عرق کردن بیش از باشد، خطر کم آبی سلامتی افراد، به خصوص کودکان را تهدید می کند.از دست دادن آب و نمک بدن و کاهش مقدار آنها را کم آبی گویند. برای حفظ عملکرد صحیح خون و سایر مایعات در بدن و نیز برای حفظ فشار خون طبیعی نیاز به آب داریم.
بدن ما علاوه بر مایعات، نیاز به الکترولیت هایی دارد که نمک (
سدیم) از جمله آنهاست که بطور طبیعی در سلول ها ، خون و سایر مایعات بدن وجود دارد.بدن ما از راه های گوناگونی آب خود را از دست می دهد که به شرح زیر است:
- از طریق ادرار
- تهوع یا اسهال
-
عرق کردن- از طریق تنفس و ریه ها
60 درصد وزن بدن را آب تشکیل می دهد . همچنین 85 درصد بافت مغز از آب تشکیل شده است. بنابراین نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب در روز می تواند به بدن شما کمک کند تا به درستی کار کند.
حتی با کاهش یک دهم آب بدن دیگر قادر نخواهیم بود بایستیم و راه برویم.هر چند که با انجام یک فعالیت بدنی سنگین دچار کمبود آب خواهیم شد ، ولی حتی یک کار آسان مثل باغبانی،
پیاده روی و دوچرخه سواری باعث کاهش چشمگیر آب بدن در زمانی کوتاه خواهد شد.وسیله نقلیه خیلی سریع گرم می شود ، به همین دلیل وقتی کودک در ماشین است باید با یک وسیله خنک کننده مثل کولر یا چیز دیگری او را خنک کنید . هوای داخل یک وسیله نقلیه قفل و پارک شده در یک محل، خیلی سریع گرم می شود.
بیشترین خطر کم آبی ، در کودکان زیر یک سال وجود دارد، زیرا خیلی سریع دچار اسهال می شوند.مراحل نخست کم آبی، نشانه خاصی ندارد و فقط می تواند شامل خشکی دهان و احساس تشنگی باشد. در مراحل بعدی، علائم شامل پوست خشک و داغ ، سرگیجه ، گرفتگی و درد عضلات دست و پاست. وقتی کم آبی شدید شد ، نشانه هایی که بروز می کنند شامل موارد زیر است:
- صورت برافروخته و سرخ شده
- کاهش مقدار ادرار
- ادرار غلیظ و زرد پر رنگ
- مشکل دفع ادرار
- گود افتادگی چشم ها
- فرو رفتگی سر نوزاد
- عصبانیت و بدخلقی
- رفتار غیرمعقول
- فقدان اشک
در موارد شدید، کم آبی منجر به بیهوشی می شود و روی جریان خون در بدن اثر می گذارد و حتی ممکن است به مرگ بیانجامد.
برای مقابله با کم آبی بایستی قبل از احساس تشنگی آب نوشید، البته نوشیدنی های حاوی الکل و کافئین برای رفع تشنگی مناسب نیستند، زیرا حاوی موادی می باشند که بدن را دچار کم آبی می کنند.
برای جلوگیری از
بروز کم آبی در هوای گرم تابستان بایستی :
- هر نیم ساعت یک بار، حداقل یک و نیم لیوان
آب بنوشید.
- 20 تا 30 دقیقه قبل از شروع بازی یا ورزش ، حداقل 5/1 لیوان آب بنوشید.
- حتی اگر احساس تشنگی نکردید، آب بنوشید.
اگر در روزهای گرم تابستان بیرون از منزل بودید و کسی که همراه شما بود ( خصوصاً کودک یا فرد جوانی ) ناگهان دچار سرگیجه، تهوع یا ضعف شد، فوراً او را به داخل منزل یا محل خنکی که سایه دارد، برسانید و برای جبران کمبود آب بدنش، به او نوشیدنی یا آب خنکی بدهید. البته بایستی به خاطر داشته باشید برای رفع عطش از آب یخ ( آبی که خیلی خنک است ) استفاده نکنید، زیرا آب خیلی خنک باعث عطش و احساس تشنگی بیشتر در فرد می شود.
فردی که علائم زیرا از خود نشان دهد، در معرض خطر زیادی است و بایستی فوراً او را به پزشک برسانید. این علائم شامل :
پوست خشک و سرخ شده ، نبض تند ، پوست سرد و مرطوب وچسبناک ، هذیان گویی و گیجی شدید است. در نهایت باید بگوییم با شناخت علائم کم آبی می توانید از بروز چنین مشکلی جلوگیری کنید و روزهای گرم تابستان را با خوشی و سلامت سپری کنید.
درمان درد گردن، بستگی به علت دقیق آن دارد گزینه های درمانی شامل استراحت، به کاربردن سرما یا گرما، کشش نرم گردن، درمان های فیزیکی ( اولتراسوند، ماساژ، دستکاری )، تزریقات موضعی، بی حس کننده ها و یا کورتیزون، کرم بی حس کننده موضعی، تسکین درد موضعی، شل کننده های عضلانی، ضد دردها و اعمال جراحی می باشد.
مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن ( Advil، و موترین IB) و یا استامینوفن ( تیلنول ) استفاده کنید.
استفاده از یخ برای 48 تا 72 ساعت اول، سپس از گرما استفاده کنید برای گرما ممکن است از دوش آب گرم، کمپرس گرم یا صفحه گرم استفاده شود. برای جلوگیری از زخمی شدن پوست با صفحه گرم یا کیسه یخ در محل به خواب نروید.
فعالیتهای معمولی برای چند روز اول توقف دهید. این به کاهش التهاب کمک می کند.
سعی کنید بر روی تشک سفت بخوابید بدون استفاده از بالش یا با استفاده از بالش ویژه گردن.
در مورد استفاده از یک گردن بند برا ی تخفیف درد و ناراحتی از پزشک بپرسید. از یقه برای مدت طولانی استفاده نکنید. انجام این کار می تواند عضلات گردن را ضعیف تر کند.
فعالیت های خود را فقط برای چند روز اول کاهش دهید. سپس به آرامی فعالیت های معمول خود را از سر بگیرید. پس از 2 تا 3 هفته، دوباره به آرامی ورزش را آغاز کنید. یک فیزیوتراپیست می تواند به شما برای شروع کشش و تقویت تمرینات کمک کند.
تا زمان بهبودی، ورزش هایی مانند ( آهسته دویدن، فوتبال، گلف، بلند کردن وزنه، دراز و نشست با پاهای مستقیم ) انجام ندهید مگر اینکه دکتر یا فیزیوتراپیست اجازه دهد.
جلوگیری از استفاده کردن دو بالش در زیر سر، ممکن است گردن شما را مجبور به خم شدن غیر عادی کرده و درد شدیدتر شود.
قرار گرفتن در وضعیت بد می تواند درد را تشدید کند.
اجتناب از رانندگی تا زمانی که درد و سفتی برطرف شود.
زمانی که شما یک تب و درد سر و گردن همراه با سفتی گردن دارید و نمی توانید چانه خود را به قفسه سینه خود نزدیک کنید. این ممکن است به علت مننژیت باشد. اگر شما علائم و نشانه های حمله قلبی مانند تنگی نفس، عرق کردن، تهوع، استفراغ و یا درد در بازو یا فک داشتید با اورژانس تماس بگیرید.
در صورت داشتن علائم زیر با مرکز اورژانس تماس بگیرید
علایم بیشتر از یک هفته با قی بماند
داشتن بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در دست ها
درد گردن شما از سقوط، ضربه و یا آسیب ناشی شده باشد و یا اگر شما نتوانید بازو یا دست خود را حرکت دهید.
غدد متورم یا یک توده در گردن باشد.
درد شما با مصرف مرتب و بیش از حد دارو بر طرف نشود.
مشکل در بلع یا تنفس همراه با درد گردن باشد.
درد با دراز کشیدن و یا خواب شما در شب بدتر می شود.
درد آنقدر شدید است که راحتی را از شما گرفته است.
کنترل ادرار کردن یا اجابت مزاج را از دست بدهید.