برای هر کسی ممکن است پیش بیاید ؛ اینکه یک روز چشم باز کنیم و ببینیم که د ر د ام اعتیاد افتاد ه ایم؛ اعتیاد به مواد مخد ر یا سیگار. برای هر کسی ممکن است پیش بیاید ؛ اینکه یک روز چشم باز کنیم و ببینیم که د ر د ام اعتیاد افتاد ه ایم؛ اعتیاد به مواد مخد ر یا سیگار.
جوان باشی یا پیر زن باشی یا مرد فرقی نمی کند . اگر بخواهی عزت د اشته باشی باید ترکش کنی. پشت سرش بگذاری و زیر پا له اش کنی. اما آنها که ترک کرد ه اند خوب می د انند که کنار گذاشتن، تازه اول د استان است و قسمت سخت ماجرا غلبه بر وسوسه های پس از ترک است؛ وسوسه هایی که باید مسلح به سراغشان بروی تا آنها را از پا د ر بیاوری. این بار می خواهیم راهکارهای غلبه بر وسوسه را برایتان توضیح بد هیم. با ما همراه باشید .
این کارها لازم است:
لحظات، موقعیت ها، اشیاء و هر چیزی که شما را به یاد مصرف گذشته سیگار یا مواد مخد ر می اند ازد به خوبی شناسایی کرد ه و جد ولی از آنها تهیه کنید . براساس جد ولی که تهیه کرد ه اید هر شی ای که شما را به یاد مصرف می اند ازد از خود د ور کنید . فند ک ها، بافور، زغال، منقل، پاکت های خالی سیگار و پیپ، قلیان یا هر چیزی که به نوعی باعث وسوسه شما می شود شامل همین قانون می شود . وسوسه انگیزها را از خود د ور کنید . خود تان را گول نزنید که می خواهم قد رت اراد ه ام را امتحان کنم.
براساس جد ولی که تهیه کرد ه اید محل هایی که د ر آنها مواد مخد ر یا سیگار مصرف می کرد ه اید را تغییر د هید . د کوراسیون محیط را عوض کنید . محل نشست و برخاست خود را تغییر د هید و د ر یک کلام سعی کنید هر مکانی که شما را به نوعی به یاد مصرف د ر گذشته می اند ازد را یا تغییر د اد ه و یا از آنجا د ور شوید .
قطعا د ر میان د وستان، اقوام و جمع های اطرافیان، کسانی هستند که شما د ر زند گی گذشته خود و د ر زمان اعتیاد به همراه آنها به مصرف می پرد اخته اید . سعی کنید حتی الامکان تا زمانی که وسوسه های مصرف د ر شما کمتر شود از هم نشینی و د وستی و حضور د ر جمع های اینچنینی د وری کنید .
تنها بود ن یکی از وسوسه انگیز ترین موقعیت هایی است که شما ممکن است با آن روبه رو شوید . سعی کنید د ر د وران پس از ترک و تا زمانی که به یک وضعیت ثابت برسید د ر ساعت ها و زمان های طولانی تنها نمانید .
اوقاتی مانند صبح بلافاصله بعد از بید ار شد ن، بعد از وعد ه های غذایی، قبل یا بعد از رابطه زناشویی و... زمان هایی هستند که احتمالا شما تا پیش از ترک همیشه د ر این موقعیت ها از سیگار یا مواد مخد ر استفاد ه می کرد ه اید . برای این زمان ها و موقعیت ها باید با توجه به ذائقه و امکاناتتان جایگزین های مشخص پید ا کرد ه و از آنها استفاد ه کنید . مثلا خود تان را عاد ت بد هید بعد از بید ار شد ن از خواب به جای سیگار کشید ن یک لیوان چای یا قهوه بنوشید .
شخصیت و توانمند ی خود را د ر محیط کار و جامعه تا حد ممکن افزایش د هید . به میزانی که شما بتوانید د ر جامعه و محیط کارتان موفق باشید د ر فرایند ترک و ایستاد گی بر آن موفق تر خواهید بود .
تمرین کنید که تا حد ممکن از عصبانی شد ن و خشم د ور شوید و آنها را کنترل کنید . تا پیش از ترک نخستین حرکت شما بعد از موقعیت های خشم و ناراحتی روشن کرد ن سیگار یا استفاد ه از مواد مخد ر بود . حالا که ترک کرد ه اید و از این غول شیطانی نجات پید ا کرد ه اید سعی کنید کمتر عصبانی شوید تا کمتر وسوسه مصرف پید ا کنید .
به جرأت می توان گفت سخت ترین مرحله کنار گذاشتن عاد ت های بد د وران وسوسه پس از ترک است. د ر این د وره معمولا عوارض جسمی مصرف از بین رفته اما عوارض ذهنی و عاد ت های مصرف همچنان شما را آزار می د هد . تقریبا همه کسانی که د ر فرایند ترک شکست خورد ه و د وباره به مصرف روی می آورند د ر همین مرحله شکست خورد ه اند . وسوسه مصرف د ر این د وران به اوج خود می رسد و اگر شما مهارت های صحیح مقابله با وسوسه را به د رستی به کار نگیرید به زود ی د وباره گرفتار خواهید شد . عاد ت های مصرف غالبا روی سبک زند گی افراد سوار شد ه و آن را تحت الشعاع خود قرار می د هند به همین د لیل است که پس از ترک د ائما د ر لحظات مختلف خود نمایی کرد ه و وسوسه مراجعه مجد د به مصرف را برای شما ایجاد می کنند . برای غلبه بر این وسوسه ها یکی از مهم ترین کارها اصلاح سبک زند گی و تغییر د اد ن عاد ت های ناد رست است.
از اطرافیان و خانواد ه کمک بخواهید
خانواد ه و اطرافیان نقش بسیار مهمی د ر فرایند د رمان د ارند . حمایت و پشتیبانی خانواد ه می تواند به شما کمک زیاد ی بکند . شما می توانید با خانواد ه تان صحبت کنید و از آنها بخواهید د ر د وران پس از ترک مراعات بیشتری د ر رفتار با شما د اشته باشند . تا حد ممکن از قرار د اد ن شما د ر موقعیت های اضطراب و استرس آور خود د اری کنند . از قرار گرفتن شما د ر شرایط مشاجره و د عوا بپرهیزند . فشار مالی کمتری بیاورند و د ر یک کلام هوای شما را د اشته باشند تا کمتر د ر موقعیتی قرار بگیرید که احساس کنید نیاز مجد د به مصرف پید ا کرد ه اید .
مشکلات روانشناختی را جد ی بگیرید
مشکلات روانشناختی مثل اضطراب، افسرد گی، ترس های بیمارگونه و... می توانند د ر وجود شما به صورت مزمن به وجود آمد ه باشند . اگر شما از آن د سته افراد ی باشید که د چار یک بیماری روانشناختی مزمن باشید احتمالا د ر فرایند ترک مصرف د چار مشکلات بیشتری شد ه و بیشتر وسوسه مصرف را تجریه خواهید کرد . بنابراین توصیه ما این است که د ر نخستین فرصت به یک روانپزشک یا روانشناس متبحر مراجعه کنید تا با ریشه یابی مشکل به د رمان آن بپرد ازند .
به خد ا توکل کنید
خد اوند و ائمه اطهار(ع) منشا تمام خوبی ها و پاکی ها هستند . اگر قرار است پاک باشید و پاک بمانید د ر نخستین قد م از خود خد ا و ائمه کمک بخواهید . رابطه خود را با خد ا بهتر کنید . سعی کنید همیشه با وضو باشید . نمازهای خود را به موقع بخوانید و د ر برنامه های مذهبی، زیارت، د عاها و... بیش از پیش شرکت کنید . جالب است بد انید که تحقیقات بین المللی نشان د اد ه که د ر فرایند ترک مصرف مواد مخد ر، سیگار و... افراد مذهبی و معتقد موفقیت بیشتری د ارند . پس به خد ا توکل کنید و مطمئن باشید که رها شد ن از اعتیاد و پاکی خد اوند پشت و پناه شما خواهد بود .
د ر لحظه زند گی کنید
شما و هر انسان د یگری د ر طول زند گی مشکلات و لحظات سختی را پشت سر گذاشته اید و قطعا د ر آیند ه هم مشکلات و سختی های فراوانی را تجربه خواهید کرد . اما شما باید یاد بگیرید که حسرت گذشته ها را نخورید و با توکل بر خد ا به فکر ساختن آیند ه باشید . د ائما حسرت خورد ن باعث به وجود آمد ن افسرد گی و بی حوصلگی و نگرانی بیش از حد برای آیند ه هم باعث اضطراب و استرس خواهد شد . افسرد گی و اضطراب هم هرد و از موقعیت هایی هستند که احتمال بازگشت شما را به د وران سیاه اعتیاد زیاد می کنند . پس تلاش کنید که از لحظه حال د رست ترین استفاد ه را ببرید .
تفریح و ورزش را فراموش نکنید
قرار گرفتن د ر موقعیت های تفریحی و ورزش کرد ن باعث ترشح هورمون ها و مواد عصبی خاصی د ر بد ن می شود که حالت سرخوشی و شاد ی ایجاد می کند . تفریح و ورزش سبب می شود شما از لحاظ روانی تقویت شد ه و زند گی شاد مانه تری د اشته باشید . توجه د اشته باشید به میزانی که بتوانید زند گی شاد مانه و آرام تری د اشته باشید به همان میزان هم از وسوسه مصرف د وباره به د ور خواهید بود . پس از همین امروز شروع کنید و برنامه های متنوع تفریحی و ورزشی را د ر کنار خانواد ه یا د وستان برنامه ریزی کنید . فقط د قت کنید که ورزش حرفه ای و فعالیت های بد نی سنگین که شما را بیش از حد خسته کند می تواند خود باعث وسوسه و نیاز به کشید ن سیگار یا مصرف مواد شود .
مهارت های زند گی را یاد بگیرید
د ر بسیاری از افراد علت گرایش به مصرف سیگار یا مواد مخد ر ند انستن صحیح مهارت های زند گی است. مهارت های کنترل خشم، غلبه بر استرس و اضطراب، قد رت نه گفتن، گفت وگوی مؤثر و... خیلی از افراد به د لیل بلد نبود ن مهارت های زند گی د ر برابر مشکلات به سیگار یا مواد مخد ر روی می آورند . اگر شما هم از این د سته از افراد هستید سعی کنید د ر نخستین فرصت مهارت های صحیح برخورد با مشکلات، غلبه بر خشم و... را به خوبی یاد بگیرید . یاد گرفتن این مهارت ها کمک می کند تا هنگام بروز شرایط سخت به جای پناه آورد ن به سیگار و د یگر مواد مخد ر با روش صحیح به مقابله با مشکلاتتان بپرد ازید . هنگامی که سبک صحیح زند گی کرد ن را آموختید به جای اینکه د ر لحظات سخت د چار وسوسه مصرف د وباره مواد مخد ر یا سیگار شوید به صورت د رست و منطقی با مشکلات روبه رو خواهید شد . برای یاد گرفتن مهارت های زند گی می توانید به کتاب های روانشناسی مراجعه کنید یا از روانشناسان و مشاوران کمک بگیرید .
این فکرها را فراموش کنید
اعتیاد به مواد مخد ر یا سیگار پس از ترک د رمان شد ه و د یگر نباید وسوسه د اشته باشم: این فکر را فراموش کنید . از نخستین باری که شما سیگار یا مواد مخد ر د یگر را به وجود خود سرازیر کرد ید تا آخرین لحظه ای که زند ه باشید آثار و تبعات مصرف همراه شما خواهد بود . شما همانند بیماری که د چار بیماری فشار خون یا د یابت است باید پس از ترک جسمانی تا آخر عمر از خود مراقبت کنید و فرایند مراقبه و مبارزه با مواد مخد ر را اد امه د هید . وسوسه همیشه د ر کمین شماست. هوشیار باشید تا بر آن پیروز شوید .
وسوسه به مرور زمان بد تر می شود : د ر ذهن بسیاری از کسانی که ترک کرد ه اند این باور وجود د ارد که وسوسه مصرف به مرور زمان و هرچه از زمان ترک می گذرد بیشتر می شود . این هم یکی از باورهای اشتباه است. وسوسه یک فرایند طولانی مد ت د ارد اما این فرایند با مرور زمان و طی ماه ها و سال ها کمتر و کمتر می شود . این فرایند اگرچه با توجه به توانمند تر شد ن و عاد ت شما به عد م مصرف روزبه روز کمتر می شود اما شاید هرگز به طور کامل قطع نشود و ممکن است هر از گاهی به سراغ شما بیاید . صبور باشید و با آن مقابله کنید .
ترک سیگار یا مواد مخد ر فقط براساس اراد ه من است و حضور د ر محیط آلود ه و د سترسی به مواد و... اثری د ر آن ند ارد : این هم یکی از آن باورهای بسیار غلط د ر بین بعضی از افراد است. توجه د اشته باشید که هرچند اراد ه د ر فرایند ترک بسیار مهم است اما شما باید عوامل محیطی را هم تا حد ممکن کنترل کرد ه و عوامل وسوسه را از خود د ور کنید .
کلام آخر؛ لغزش پایان راه نیست
براساس آمار د ر بهترین مراکز ترک اعتیاد و د ر بهترین شرایط و حمایت بهد اشتی و اجتماعی و... هم ممکن است چند د رصد از کسانی که مصرف مواد مخد ر و سیگار را ترک کرد ه اند د چار لغزش بشوند . شما هم اگر ترک موفقی د اشته باشید و همه این راه ها و توجه ها را که گفتیم هم به کار ببند ید ، ممکن است د ر یک بزنگاه یا موقعیت خاص د چار لغزش شد ه و از سیگار یا مواد مخد ر یک بار استفاد ه کنید . مهم ترین مسئله د ر چنین وضعیتی این است که د چار ناامید ی و یاس نشوید و به خود یاد آوری کنید که این فقط یک لغزش زود گذر بود ه و د یگر تکرار نخواهد شد . به شرطی که همه همت و اراد ه خود را به کار بگیرید تا د وباره شکست نخورید . به خد ا توکل کنید و اراد ه د اشته باشید .
همشهری آنتکدختر